Wiek XIX w Europie określa się często „czasem konserwatystów”, ponieważ przywrócony po kongresie wiedeńskim monarchistyczny ład wydawał się niewzruszony. Ówczesne społeczeństwa nie zapomniały jednak ideałów rewolucji francuskiej i amerykańskiej wojny o niepodległość. Monarchie raz po raz wystawiane były na kolejne próby. Przełomową rolę odegrała Wiosna Ludów (1848–1849), nawet bowiem po uśmierzeniu buntów rządy, obawiając się rewolucyjnej powtórki, przyznawały ograniczony głos różnym grupom społecznym. Dla kręgów liberalnych ustępstwa te były zazwyczaj zbyt małe, dla konserwatystów – zbyt daleko idące. Napięcie między tymi dwiema grupami będzie charakteryzowało całą epokę. Ostatecznie w następstwie kolejnych reform, spisków, buntów i strajków zwyciężyła w większości krajów europejskich koncepcja człowieka‑obywatela, która zastąpiła dotychczasowego człowieka‑poddanego. Co to oznaczało dla Europy?