Zdjęcie okładkowe (poglądowe) grafikę o charakterze artystycznym. W tle granatowe niebo z chmurami, a na pierwszym planie biała siatka z wypisanymi w jednej kolumnie przypadkowymi wzorami. Na tle zdjęcia umieszczono tytuł "Po co fizykowi tabele i jak organizować w nich dane?".
Zdjęcie okładkowe (poglądowe) grafikę o charakterze artystycznym. W tle granatowe niebo z chmurami, a na pierwszym planie biała siatka z wypisanymi w jednej kolumnie przypadkowymi wzorami. Na tle zdjęcia umieszczono tytuł "Po co fizykowi tabele i jak organizować w nich dane?".
Po co fizykowi tabele i jak organizować w nich dane?
Czy to nie ciekawe?
Zapewne dziwi Cię, że mamy mówić o tabelach, a tymczasem widzisz wykresy (Rys. a.). Faktem jest, że wykresy są bardzo dobrą formą prezentacji wyników pomiarów w fizyce (i nie tylko w fizyce) i szeroko są w tym celu stosowane. Ale fizyka należy do nauk ścisłych, gdzie wnioskowanie opiera się na (wyrażonych w postaci liczb) danych ilościowych. Takie dane, choć są łatwiejsze w interpretacji, gdy są przedstawione na wykresach, to łatwiej jest je przechowywać i analizować, gdy są zebrane w tabelach. Dlatego w pracy fizyka wykresy i tabele stanowią wzajemnie uzupełniające się sposoby prezentacji wyników pomiarów, umożliwiające porównanie ich z wynikami innych eksperymentów lub przewidywaniami teoretycznymi.
R1Ws73PvMMOlH
Rys. a. Na ilustracji widoczne są cztery wykresy narysowane czarnymi liniami. Osie pionowe trzech pierwszych wykresów oznaczone są jako wielka litera R z indeksem dolnym małe litery out, drugi wykres r z indeksem side, trzeci wykres r z indeksem long, wszystkie trzy wielkości wyrażone w femtometrach, które oznaczone są symbolem w nawiasie kwadratowym małe litery fm. Czwarty wykres na osi Y przedstawia stosunek dużego R z indeksem out do dużego R z indeksem side. Oś pozioma na wszystkich wykresach oznaczona jest symbolem w nawiasie ostrym mała litera k z indeksem dolnym wielka litera T, poza nawiasem znajduje się jednostka giga elektronowolty podzielone przez prędkość światła, oznaczona symbolem w nawiasie kwadratowym wielka litera G mała litera e wielka litera V podzielone przez mała litera c. Na wykresach widoczne są dwa zestawy danych w postaci funkcji dyskretnych narysowanych w postaci czerwonych i niebieskich punktów. Czerwone punkty są pełne w środku i układają się na tle zacieniowanego na szaro pasma a niebieskie mają pusty biały środek. Obie funkcje na wykresach przypominają wykres funkcji wykładniczej jeden przez mała litera x. Czerwonymi punktami zaznaczono dane eksperymentalne uzyskane w doświadczeniu ALICE, którego głównym obiektem badań jest materia o ekstremalnie wysokiej gęstości energii powstająca w centralnych zderzeniach ciężkich jonów w Wielkim Zderzaczu Hadronów. Szare pasmo, rozciągające się w tle czerwonych punktów przedstawia błędy systematyczne pomiarów. Niebieskimi kółkami oznaczono wyniki otrzymane w eksperymencie STAR, który specjalizuje się w pomiarach korelacji cząstek w Relativistic Heavy Ion Collider. Na wykresach widoczne są porównania uzyskanych danych eksperymentalnych. Na rysunku a, w lewym górnym rogu dane czerwone przyjmują wartości większe niż wyniki oznaczone punktami niebieskimi. Na rysunku b, w prawym górnym rogu dane wartości funkcji czerwonej również są wyższe niż funkcji niebieskiej. Na rysunku c, w lewym dolnym rogu ilustracji także dane czerwone przyjmują wartości większe niż wartości funkcji niebieskiej. Na rysunku d, w prawym dolnym rogu ilustracji wartości dla danych niebieskich są wyższe niż dla danych czerwonych, przy czym na osi wartości zaznaczono stosunek wielkości duże R z indeksem dolnym out dzielone przez duże R z indeksem dolnym side.
Rys. a. Przykładowe wykresy pochodzące z publikacji naukowej. [źr.: Physics Letters B 696 (2011) 328–337]
Właśnie o tym będziemy teraz mówić, by odpowiedzieć na pytanie „Po co fizykowi tabele?”.
Twoje cele
Dzięki lekturze tego materiału:
dowiesz się, jaką rolę spełniają tabele w prezentacji wyników pomiarów fizycznych,
poznasz strukturę tabel stosowanych w raportach i publikacjach z dziedziny fizyki,
przeanalizujesz przykłady różnych tabel i różnego sposobu organizacji ich struktury,
utworzysz przykładową tabelę i zobaczysz, jak można wykorzystać zawartą w niej informację.
