Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1HkKvCo8AzqX
Ilustracja przedstawia scenę założenia wsi. W górnej i dolnej części obrazka widzimy mężczyznę w kapeluszu i długiej szacie, który spisuje zgłaszających sie do niego ludzi lub ustala zakres robót do wykonania. Mężczyzna siedzi obok budynku kościoła lub stoi obok mężczyzn budujących dom. Obok napisy w języku niemieckim.

Przemiany społeczno‑gospodarcze na ziemiach polskich. Lokacje wsi i miast w XIII wieku

Scena założenia wsi na podstawie Zwierciadła saskiego (lokatora/zasadźcę przedstawia postać mężczyzny z czapką na głowie), rok 1300.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

W XIII w. na ziemiach polskich doszło do zmian w gospodarce oraz w życiu codziennym mieszkańców wsi i miast. Przemiany te można nazwać rewolucyjnymi. Nie dlatego, że były gwałtowne, ale ze względu na głębokość i różnorodność tych zmian. Były one fundamentalne dla gospodarki, prawa, stosunków społecznych i kultury w okresie rozbicia dzielnicowego i w czasach późniejszych.

R1cWuyUBknACU1
Linia chronologiczna przedstawia następujące wydarzenia: 1138 rok Rozpoczęcie rozbicia dzielnicowego Polski. Trzynasty wiek Dynamiczny rozwój gospodarczy w Europie. 1211 rok Przyznanie pierwszemu polskiemu miastu prawa magdeburskiego. Czternasty wiek Wprowadzenie w Czechach nowej monety - grosza. 1308 rok Utrata przez Polskę Pomorza Gdańskiego. 20 stycznia 1320 roku Koronowanie Władysława Łokietka na króla Polski, koniec rozbicia dzielnicowego.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Zidentyfikujesz „gości”, którzy przybyli na ziemie polskie w XIII w.

  • Odróżnisz wójta od sołtysa po tym, gdzie mieszkali.

  • Porównasz najważniejsze prawa i obowiązki osadników na wsi i w mieście.

  • Skonstruujesz modelowe miasto lokowane na prawie niemieckim.

  • Wyjaśnisz, na czym w XIII w. polegała rewolucja w technice upraw rolnych.