Manifest poetycki Stanisława Barańczaka
Jestem pięknoduchem, parnasistą i estetąRobić zarzut poecie żyjącemu w PRL [...], że jego wiersze zatrącają o politykę to tak, jakby robić mu zarzut, że jego wiersze zatrącają o rzeczywistość.
Źródło: Stanisław Barańczak, Jestem pięknoduchem, parnasistą i estetą, [w:] tegoż, Zaufać nieufności. Osiem rozmów o sensie poezji, Kraków 1993, s. 14.
Stanisław Barańczak w centrum uwagi stawiał codzienność realnego socjalizmu. Przez obnażanie PRL‑owskiej nowomowy docierał do prawd o ówczesnym państwie polskim i zasadach jego funkcjonowania, odzierał władzę z zafałszowanego wizerunku, ujawniał stan relacji społecznych, przedstawiał emocje i nastroje towarzyszące Polakom w ich życiu codziennym tamtego czasu – lęki, niepokoje, obawy. W szczególności zaś demaskował kłamstwa PRL‑owskiej propagandy i mechanizmy oficjalnego języka władzy. Wiedział doskonale, że poezja jest do tego świetnym narzędziem i że niemożliwym jest pisać poezję w oderwaniu od rzeczywistości.
Omówisz cechy poezji Stanisława Barańczaka.
Dostrzeżesz wpływ kontekstu społeczno‑politycznego na twórczość Stanisława Barańczaka jako przedstawiciela Nowej Fali.
Dokonasz analizy wierszy Spójrzmy prawdzie w oczy i Określona epoka Stanisława Barańczaka.
Wskażesz literackie środki frazeologiczne w wierszach oraz określisz ich funkcje.