Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R11gfErPZ0rzV
Zdjęcie przedstawia urnę, do której wrzucana jest karta do głosowania.

Główne fazy kształtowania się demokracji i upowszechniania praw wyborczych

Źródło: freepik, domena publiczna.

Demokrację najprościej definiuje się jako rządy ludu, odwołując się do greckiego źródłosłowu – demos – lud, czyli ogół obywateli odpowiedzialnych za polis, i krateo – rządzę. Definicja ta jest uproszczeniem idei demokracji liberalnej. W starożytnych Atenach demokracja oznaczała rządy większości, można powiedzieć – dyktaturę większości. Dzisiejsza demokracja nie może być porównywana z taką demokracją, jaka była w starożytności. Inny jest bowiem kontekst historyczny w obu tych systemach.

We współczesnym świecie, definiując demokrację, nie zapominamy o prawach mniejszości, o strukturach i procedurach, które ograniczają większość, o zasadach, które regulują wewnętrzne normy funkcjonowania społeczeństw. Demokracja w Atenach oznaczała bezpośredni wpływ na decyzje polityczne podejmowane przez wszystkich obywateli polis, którzy brali udział w Zgromadzeniu Ludowym. Demokracja współcześnie ma formę pośrednią. Obywatele wybierają swoich przedstawicieli i powierzają im prawo decydowania w swoim imieniu.

Również we współczesnym świecie wykorzystywane są formy demokracji bezpośredniej, ale są one coraz rzadsze. Działania populistów i niski poziom kultury politycznej społeczeństw powodują, że coraz częściej decyzje referendalne są nieprzemyślane i powodują chaos, czego najlepszym przykładem jest brexit. Są w Europie państwa, które zrezygnowały z wpisania referendów w swoje konstytucje, a wszystkie normy i procedury świadczą o istnieniu w nich ustabilizowanej demokracji liberalnej.

Droga od demokracji bezpośredniej do demokracji przedstawicielskiej była długa i żmudna. Tę drogę właśnie prześledzimy. Wskażemy najważniejsze wydarzenia, które wpłynęły na rozpowszechnianie się świadomości obywatelskiej i idący za nią rozwój praw obywatelskich, w tym praw wyborczych. Uzyskiwali je początkowo mężczyźni, ale po I wojnie światowej o swoje prawa zaczęły również walczyć kobiety.

Twoje cele
  • Ocenisz proces rozwoju demokracji w Europie.

  • Scharakteryzujesz prawa obywatelskie i okoliczności ich przyznawania.

  • Przeanalizujesz typy prawa wyborczego.