ReFXJtukYO86l
Zdjęcie okładkowe (poglądowe) przedstawia wirujący bączek zabawkę. Bączek składa się z płaskiej, poziomej powierzchni w kształcie okręgu ze szprychami i prostopadłego bolca przechodzącego przez środek tej powierzchni. Bolec ustawiony jest pionowo. Na tle zdjęcia umieszczono tytuł "Jak zademonstrować zasadę zachowania momentu pędu?"

Jak zademonstrować zasadę zachowania momentu pędu?

Źródło: dostępny w internecie: https://www.istockphoto.com/pl/zdj%C4%99cie/prz%C4%99dzenia-%C5%BCyroskop-gm533363021-56269848 [dostęp 6.10.2019].

Czy to nie ciekawe?

Zdarzyło Ci się kiedyś wrzucić monetę do „lejka grawitacyjnego” czy „lejka na datki”? Na obrzeżu dużego lejka znajduje się płaska prowadnica, w której można umieścić monetę. Moneta po puszczeniu nabiera prędkości, opuszcza prowadnicę i swobodnie toczy się we wnętrzu lejka po torze przypominającym spiralę. Na początku prędkość monety jest niewielka, ale w miarę jak nieubłaganie zbliża się ona do środka lejka, obserwujemy ciekawe zjawisko – moneta wyraźnie zaczyna przyspieszać! Jest to na tyle widowiskowe, że aż chce się wrzucić kolejną monetę!

R1WhN2k96HsbA
Rys. a. Przykładowa realizacja lejka grawitacyjnego.
Źródło: dostępny w internecie: https://pixabay.com/pl/photos/lejek-darowizny-lej-grawitacyjny-406853/ [dostęp 16.04.2022], domena publiczna.

Ale dlaczego właściwie moneta przyspiesza? Wiele popularnych źródeł powołuje się na zasadę zachowania momentu pędu monety staczającej się wgłąb lejka. Czy jest to trafne uzasadnienie? A może jest ono jedynie przybliżeniem?

Twoje cele

W tym materiale:

  • opiszesz sposoby zademonstrowania zasady zachowania momentu pędu,

  • zademonstrujesz eksperymentalnie zachowanie momentu pędu w ruchu wahadła stożkowego,

  • przeprowadzisz symulację eksperymentu demonstrującego zasadę zachowania momentu pędu w zderzeniu niesprężystym,

  • rozwiążesz zadania, wykorzystując zasadę zachowania momentu pędu.