Nowela oznacza „nowość” (wł. novella), czyli nikomu wcześniej nieznaną fabułę. Ludzie od zawsze łaknęli intrygujących opowieści osadzonych w świecie, który ich otaczał – lubili je tworzyć i przekazywać innym. Korzenie tego rodzaju utworów sięgają starożytności i łączą się z tradycją przekazu ustnego, a ich popularność utwierdzały przez wieki takie dzieła, jak Księga tysiąca i jednej nocy (IX‑X w.) czy Dekameron Boccaccia (XIV w.). Największy rozkwit nowelistyki polskiej nastąpił w drugiej połowie XIX stulecia, w pozytywizmie. Nowele stały się wtedy nie tylko poczytnym gatunkiem literackim, lecz służyły także wyrażaniu poglądów i podejmowaniu trudnych kwestii społecznych.