Dlaczego filozofia XVII wieku zwróciła się ku metafizycemetafizykametafizyce? Dlaczego powróciły, zadawane na przykład w wiekach średnich, wielkie pytania o naturę Boga i sens ludzkiego istnienia?

Kryzys renesansowego humanizmu, który w centrum wszechświata stawiał człowieka i jego życie doczesne, stał się impulsem do poszukiwania nowych dróg w filozofii. Zaczęto wątpić w siłę i niezawodność ludzkiego umysłu. W człowieku dostrzeżono istotę niedoskonałą, skazaną na cierpienie, zagubioną i wewnętrznie rozdartą pomiędzy potrzebami duszy i ciała. Przekonanie o ulotności i ułudzie świata materialnego oraz niedoskonałości ludzkiego poznania, zmuszało do zastanowienia się, gdzie przebiega granica między rzeczywistością a iluzją. W epoce Kartezjusza jedynym pewnikiem stał się sam akt myślenia i stąd tylko można było wnioskować o istnieniu człowieka, a nawet o istnieniu Boga.