RTHSJO3FqehgL
Zdjęcie przedstawia budynek brytyjskiego parlamentu nad rzeką Tamizą. Na środku zdjęcia znajduje się charakterystyczna wieża zegarowa Big Ben.

Umowa społeczna

Źródło: Pixabay, domena publiczna.

Czy wiesz, skąd wzięła się koncepcja suwerena – absolutnego władcy stojącego na straży umowy społecznej, który sam może ją łamać, by chronić obywateli? Pomysł ten, współcześnie realizowany na przykład w postaci immunitetów poselskich i senatorskich, pojawił w się w rozważaniach Thomasa Hobbesa. Filozof ten, obok Johna Locke'a i Jeana‑Jacquesa Rousseau, zajmował się zagadnieniem źródeł umowy społecznej, szukając jej początków w stanie natury, w jakim początkowo żyli ludzie. Stosownie do swoich koncepcji stanu natury Hobbes, LockeRousseau opisali trzy rodzaje umowy społecznej. Według Hobbesa umowa taka musiała zostać zawarta, kiedy ludzie w stanie natury stwierdzili, że trzeba wprowadzić pewien porządek albo zabezpieczyć ten, który już występuje. Locke uważał, że z umowy społecznej wynika reprezentatywny charakter władzy. W pismach Rousseau pojawiła się koncepcja woli powszechnej (inaczej: woli ludu), czyli głosu większości, który pokrywa się jednocześnie z głosem rozumu obecnym w każdym człowieku.

Twoje cele
  • Poznasz trzy główne koncepcje umowy społecznej.

  • Ocenisz, która z tych trzech koncepcji jest najbliższa współczesnemu rozumieniu demokracji.

  • Zastanowisz się, w jaki sposób myśl Rousseau mogła zainspirować ruch socjalistyczny.