Państwo to organizacja społeczna obejmująca swoim zasięgiem określone terytorium i znaczną z reguły populację. Ważną cechą państwa jest istnienie wyodrębnionych struktur suwerennej władzy oraz środków perswazji, które zapewniają tej władzy posłuch. Od dawna spieramy się nie tylko o to, dlaczego istnieją państwa, ale też o to, w jaki sposób powstało każde z nich z osobna. W przypadku państwa polskiego spór jest zaogniony przez małą liczbę źródeł historycznych traktujących o jego początkach. Inną przyczyną ostrości sporu o genezę polskiej państwowości jest polityka. Wielu publicystów i polityków, a zdarzało się, że i historyków, traktowało opowieść o początkach państwa jako miarę patriotyzmu. Dlatego niełatwo przychodzi nam pogodzić się z tym, że pierwsza nazwa państwa polskiego to „państwo gnieźnieńskie”, a jego władcę określono jako „księcia północy”. Młode państwo gnieźnieńskie otoczone było przez trzech potężnych sąsiadów. W 962 r. król niemiecki został ukoronowany na świętego cesarza rzymskiego. Na przełomie IX i X wieku Przemyślidzi panowali już nad całymi Czechami właściwymi, a od ok. 955 r. również nad Morawami. Ruś Kijowska również wchodziła w okres świetności pod panowaniem Włodzimierza Wielkiego.