Król Jan III Sobieski to ostatni polski monarcha, za rządów którego Rzeczpospolita była liczącym się w światowej polityce mocarstwem. Jego dwudziestodwuletnie rządy były czasem stabilizacji, po licznych wcześniejszych wojnach: powstaniu Chmielnickiego, konflikcie polsko‑rosyjskim i potopie szwedzkim. Uchodził za wybitnego dowódcę wojskowego i był popularny wśród szlachty. Błyskotliwe zwycięstwa, odniesione w wojnie z Imperium Osmańskim, umocniły jego pozycję polityczną.

Sobieski jednak nie zawsze odnosił sukcesy i dokonywał trafnych wyborów. Na początku potopu szwedzkiego (1655‑1660), wraz z innymi oddziałami poddał się pod Ujściem królowi Karolowi X Gustawowi i złożył mu przysięgę wierności. Przez pół roku służył najeźdźcom, aby pod Łańcutem powrócić w szeregi wojsk wiernych królowi polskiemu Janowi II Kazimierzowi. Przez wiele lat pozostawał też na francuskiej pensji: w zamian za reprezentowanie profrancuskiego stanowiska i popierania tamtejszego kandydata do polskiego tronu był sowicie wynagradzany. „Francuska” polityka Sobieskiego mogła jednak dobrze przysłużyć się państwu polskiemu. Poza sojuszem z Paryżem zakładała ona znaczące reformy wewnętrzne. W polityce zewnętrznej współpraca z Francją miała pomóc w odzyskaniu Prus Książęcych (m.in. obecne tereny Mazur). Niestety, nie powiodły się zarówno zabiegi o osadzenie na polskim tronie francuskiego księcia, jak też o wspólną walkę z Brandenburgią (połączoną z Prusami Książęcymi unią personalną) i odzyskanie panowania nad terenami za północną granicą Polski.