Odkrycia geograficzne rozpoczęte w XV w. przyniosły ze sobą rozliczne skutki społeczne, gospodarcze i polityczne zarówno dla Europejczyków, jak i mieszkańców podbijanych przez nich ziem. Dla Portugalczyków i Hiszpanów, którzy jako pierwsi przybywali do Nowego Świata, była to okazja do wzbogacenia się, zakładania faktorii i plantacji, a także szansa rozwoju nowych miast portowych i handlu oceanicznego. Powstały imperia kolonialne, które zaczęły także dominować na kontynencie europejskim. Do Europy trafiały nowe, egzotyczne surowce i produkty oraz szlachetne kruszce, dzięki odkryciom rozwijała się nauka. W dalszej perspektywie rozwój kolonializmu spowodował jednak konflikty między państwami o podział stref wpływów i zysków z kolonii.

Natomiast dla ludności autochtonicznej zetknięcie się z konkwistadorami i europejskimi osadnikami wiązało się z tragicznymi skutkami. Na obszarach skolonizowanych panował nieludzki wyzysk ekonomiczny i społeczny, zniszczono kultury Majów, Inków i Azteków, na dużą skalę zaczął się rozwijać handel niewolnikami. Jednocześnie chrześcijańscy misjonarze, którzy na nowych terenach prowadzili działalność kościelną, często pomagali ludności rdzennej i otaczali ją opieką.