Renesans to epoka w historii kultury europejskiej, obejmująca przede wszystkim drugą połowę XV i XVI wiek. To także koncepcja historiozoficzna, która odnosi się do kultury włoskiej pomiędzy XIV a XVI wiekiem. Termin renesans pojmowany był początkowo jako odrodzenie kultury starożytnego Rzymu (wł. rinascità „odrodzenie”, „obudzenie się”, „rozkwit”), przywrócenie ideałów republiki i cesarstwa, cnót obywatelskich, klasycznych wzorców wychowania i uformowania moralnego przez wykształcenie oraz harmonijnego rozwoju ludzkich zdolności (łac. humanitas „człowieczeństwo”).

Humanizm renesansowy opierał się na przekonaniu, iż spuścizna kulturalna antyku zawiera powszechne ideały życia ludzkiego w wymiarze jednostkowym i społecznym, które należy odtworzyć poprzez badania. W związku z tym bardzo ważną rolę, oprócz filozofii, odgrywała filologia. Dzięki niej na nowo dostrzeżono walory łaciny klasycznej oraz zbudowano podstawy biblistyki.