Charakteryzując działania partii politycznych, na co dzień rzadko zastanawiamy się nad ich wewnętrzną organizacją, strukturą i sposobem zarządzania. Te cechy partii są efektem uregulowań prawnych, które wprowadziły państwa demokratyczne, aby kontrolować ich cele i działalność. Procesy instytucjonalizacji partii politycznych mają swoje historyczne uwarunkowania. W okresie dwudziestolecia międzywojennego partie populistyczne doprowadziły przez swoje działania do zwycięstwa ruchów antysystemowych i populistycznych. Dlatego po II wojnie światowej zaproponowano ramy organizacyjne, w jakich miały działać partie polityczne, i zostały wprowadzone do konstytucji państw demokratycznych. Państwa te chciały uporządkować zasady działania ugrupowań politycznych, wprowadzić uregulowania prawne, które umożliwiałyby ich działalność, ale równocześnie wprowadziły mechanizmy umożliwiające kontrolę nad ich programem i działalnością. Celem tych rozwiązań nie było ograniczenie pluralizmu politycznego, który jest jedną z zasad państwa demokratycznego i daje poczucie reprezentatywności szerokim grupom społecznym, ale o pewną kontrolę, najczęściej sądową, nad ugrupowaniami mogącymi zagrozić stabilności demokracji.