RQOoTLdmX4IB3
Obraz przedstawia antyczną scenę rodzajową. W dużej sali znajduje się grupa mężczyzn w togach. Otaczają siedzącego na tronie Juliusza Cezara. Za jego plecami widać mężczyznę, który zamierza się czymś w dyktatora. Reszta mężczyzn przygląda się tej sytuacji.

Kryzys i upadek republiki

Śmierć Cezara, XIX‑wieczna interpretacja wydarzenia według Carla Theodora von Piloty’ego.
Źródło: 1865, Wikimedia Commons, domena publiczna.

Napięcia wewnętrzne republiki rzymskiej doprowadziły do osłabienia pozycji państwa na zewnątrz. W drugiej połowie II w. p.n.e. ciężkie wojny w Hiszpanii i Numidii obnażyły militarne kłopoty Rzymu. Rosnąca grupa proletariuszy, pozbawionych źródeł stałego dochodu, przyczyniała się do coraz większej politycznej korupcji; kryzys dotknął także wojsko, ponieważ zmniejszała się liczba samodzielnych gospodarczo chłopów, a to ich powoływano do obywatelskiej armii Rzymu.

Przeprowadzone reformy pozwoliły na stworzenie armii zawodowej, miało to jednak daleko idące konsekwencje: wzrost politycznego znaczenia wodzów armii i wykorzystywanie wojska w wewnętrznych walkach o władzę. Utworzenie pierwszego triumwiratu było wstępem do upadku ustroju republikańskiego.

RVhSsyhtApJcl1
Linia chronologiczna prezentująca wydarzenia między 753 a 27 rokiem przed naszą erą. 753-509 rok przed naszą erą – okres monarchii w Rzymie (Regnum Romanum). 509 a 27 rok przed naszą erą okres republiki w Rzymie (Res publica Romana). 133 rok przed naszą erą – pierwsza próba reformy agrarnej przez trybuna ludowego Grakchusa Tyberiusza. 123 rok przed naszą erą – druga próba reformy agrarnej przez Gajusza Tyberiusza. 104-100 rok przed naszą erą – przeprowadzenie reformy armii przez Gajusza Mariusza. 91-88 rok przed naszą erą – wojna Rzymu ze sprzymierzeńcami. 83-82 rok przed naszą erą – wojna domowa pomiędzy Sullą a Mariuszem. 73-77 rok przed naszą erą – powstanie Spartakusa. 60 rok przed naszą erą – zawiązanie pierwszego triumwiratu. 49-44 rok przed naszą erą – pełnienie dyktatury przez Gajusza Juliusza Cezara. 43 rok przed naszą erą – zawiązanie drugiego triumwiratu. 31 rok przed naszą erą – bitwa morska pod Akcjum. 27 rok przed naszą erą – koniec republiki i początek okresu cesarstwa (Imperium Romanum).
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele

  • Przeanalizujesz przyczyny upadku republiki rzymskiej.

  • Określisz znaczenie armii rzymskiej w polityce wewnętrznej Rzymu.

  • Opiszesz, czego dokonał Juliusz Cezar i jak jego postać odcisnęła się na dalszej historii Rzymu.

Przeczytaj