Triumfująca na froncie wschodnim Armia Czerwona wkroczyła w 1944 r. do krajów Europy Środkowo‑Wschodniej. „Wyzwoliciele” wykorzystywali tę okoliczność, aby narzucać krajom regionu komunistyczne rządy. Brytyjczycy i Amerykanie nie sprzeciwiali się, ponieważ potrzebowali wsparcia Sowietów, aby pokonać faszystowskie Niemcy. Dlatego zachodni alianci już podczas konferencji Wielkiej Trójki w Teheranie, na przełomie listopada i grudnia 1943 r., zgodzili się na poszerzenie sowieckiej strefy wpływów w Europie. Sowieci, realizując swoje ekspansywne plany, musieli jednak brać pod uwagę nie zawsze przychylnie do nich nastawioną ludność państw regionu. Stąd taktyka stopniowego, cierpliwego i rozważnego przejmowania władzy przez komunistów.