W 1000 r. do grobu św. Wojciecha przybył sam cesarz, manifestując sojusz z Bolesławem Chrobrym i ogłaszając utworzenie w Gnieźnie niezależnego arcybiskupstwa. Niestety przedwczesna śmierć cesarza Ottona III i zmiana władzy w Rzeszy spowodowała wybuch długoletnich wojen polsko‑niemieckich. Zakończyły się one sukcesem Bolesława Chrobrego, podobnie zresztą jak jego działania na ziemiach ruskich. Silną pozycję piastowskiego władcy potwierdziła koronacja na pierwszego króla Polski w 1025 roku.

Kolejnym polskim królem został drugi syn Bolesława Chrobrego – Mieszko II. Odziedziczył on po ojcu rozległe terytorium, składające się nie tylko z większości ziem państwa gnieźnieńskiego Mieszka I, ale również Milska, Łużyc, Moraw i Grodów Czerwieńskich. Mieszko II był ważnym władcą środkowoeuropejskim i posiadał rozległe kontakty w Rzeszy, co dobrze wróżyło jego rządom. Po sześciu latach panowania jednak, z powodu jednoczesnych najazdów z zachodu i wschodu oraz działań wypędzonych braci, został zmuszony do ucieczki z kraju. Wprawdzie udało mu się wrócić i zjednoczyć część państwa, ale był już mocno osłabiony. Po jego śmierci w 1034 r. Polska pogrążyła się chaosie.