Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1IsLJYAgvJed
Obraz przedstawia mężczyznę zasiadającego na złotym siedzisku w strojnym namiocie ustawionym na placu boju. Namiot stoi wsparty na drewnianych podporach, Na jednej z nich zawieszona tarcza oraz chorągiew. Ziemia w namiocie i tuz przed nim wyłożona dywanami, tkaninami oraz skórami. Mężczyzna w średnim wieku z czarną brodą i wąsami, na głowie czarna, okrągła, wysoka czapka. Na ramionach złoty, powłóczysty płaszcz opadający na ziemię. Pod płaszczem, na piersiach zbroja rycerska. Na nogach czarne spodnie i złote trzewiki. W prawej dłoni rękojeść miecza, lewa dłoń spoczywa na kolanie. Przed mężczyzną grupa ludzi. Pierwszy klęczący przed monarchą, ubrany jest w płaszcz z bogatym ozdobionym wzorem roślinnym, na głowie czapka osadzona głęboko na głowie, wyższa, w podobny wzór jak na płaszczu. Klęczący trzyma w wyciągniętych rękach złotą tacę. Zaraz za nim mężczyzna z brodą pochylony w ukłonie. Obok niego kolejny klęczący człowiek, rękoma dotykający ziemi i czołem bijący pokłony. Za nimi kilkoro innych osób, żołnierz w zbroi z mieczem, duchowny z księgą ozdobioną krzyżem. Za nimi jazda konna, rycerze w zbrojach w piórami zatkniętymi z tyłu na siodłach, tzw. husaria. W rękach trzymają drzewce z chorągwiami, powiewającymi na wietrze. Za królem tłum osób, po lewej stronie charakterystyczna postać wąsatego mężczyzny ubranego w długi, czerwony płaszcz zapinany od szyi do pasa na rząd guzików, z ciemnym, futrzanym, wykładanym, szerokim kołnierzem.

Wojny Stefana Batorego z Moskwą

Stefan Batory pod Pskowem.
Źródło: Jan Matejko (1838–1893), Wikimedia Commons, domena publiczna.

Ostatni mistrz zakonu kawalerów mieczowych Gotthard Kettler w 1561 r., wzorem swojego krzyżackiego odpowiednika Albrechta Hohenzollerna, dokonał sekularyzacji swojego państwa w Inflantach. Zygmunt August przeżył swoje chwile chwały, przyjmując hołd lenny od Kettlera. Kurlandia i Semigalia stały się księstwem lennym, resztę Inflant włączono do Polski i Litwy. Zachowanie tych ziem nie przyszło jednak Rzeczpospolitej łatwo. Wojska polsko‑litewskie w sojuszu ze Szwecją były zmuszone prowadzić wojnę z Moskwą i Danią, aby utrzymać większość spornego terytorium przy sobie. Pokój podpisany w Szczecinie (1570 r.) zamknął pierwszą odsłonę zmagań o Inflanty, które w znakomitej większości pozostały pod panowaniem Polski i Litwy. W 1577 r. wojska cara Iwana IV Groźnego, wykorzystując niespokojną sytuację w Rzeczpospolitej pogrążonej w lokalnych sporach (wojna z Gdańskiem odmawiającym uznania nowego króla, Stefana Batorego), z ogromnym impetem ruszyły w kierunku Bałtyku. Moskiewski monarcha pragnął wywalczyć sobie za wszelką cenę szeroki dostęp do morza. Nowy władca panujący w Rzeczypospolitej Obojga Narodów Stefan Batory nie zamierzał jednak na to pozwolić.

RMQ57AePcnnB31
Linia chronologiczna prezentująca następujące wydarzenia. Rok 1561 Poddanie Inflantów Zygmuntowi Augustowi. Lata 1563‑1570 pierwsza wojna północna. Lata 1577‑1582 Wojna Rzeczpospolitej z Moskwą. Lata 1579‑1582 Trzy kampanie wojenne Stefana Batorego. Rok 1586 Śmierć Stefana Batorego. 30 czerwca 1587 Zwołanie wolnej elekcji. 27 grudnia 1587 Koronowanie Zygmunta trzeciego Wazę na króla Polski.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Rozstrzygniesz, czy słusznie szlachta doradzała kanclerzowi Janowi Zamoyskiemu, aby bez króla Stefana Batorego lepiej na wojnę nie chadzał.

  • Dowiesz się, jakie to „rzeczy błazeńskie” dostrzegł król Stefan w uzbrojeniu wojska polskiego, co z tym zrobił i jak to o nim świadczy.

  • Przejdziesz na drugą stronę barykady i zobaczysz wojnę Rzeczpospolitej z Moskwą o Inflanty również oczami poddanych cara.