Zdjęcie okładkowe (poglądowe) wirującego bączka zabawki. Bączek składa się z płaskiej, poziomej powierzchni w kształcie okręgu ze szprychami i prostopadłego bolca przechodzącego przez środek tej powierzchni. Bolec ustawiony jest pionowo. Na tle zdjęcia umieszczono tytuł "Energia kinetyczna bryły sztywnej w ruchu obrotowym".
Energia kinetyczna bryły sztywnej w ruchu obrotowym
Czy to nie ciekawe?
Przez tysiąclecia ludzkość zmagała się – i nadal się zmaga – z problemem efektywnego gromadzenia energii. Jak wykonać pracę, zmagazynować energię i wykorzystać ją później? Jednym z rozwiązań było gromadzenie energii mechanicznej w kołach zamachowych. Czym jest koło zamachowe? Czy nadal jest stosowane?
![Rys. a. Zdjęcie poglądowe przedstawia koło zamachowe z zakładu hutniczego w Maleńcu, noszące nazwę "Szaleniec z Maleńca". Na pograniczu województwa łódzkiego i świętokrzyskiego znajduje się malownicza wieś o nazwie Maleniec. Na jej terenie znajduje się XVIII‑XX wieczny zabytkowy kompleks przemysłowy (www.maleniec.pl), z największym sprawnym w Polsce kołem wodnym i najdłuższym wałem transmisyjnym. Urządzenia te napędzają zabytkowe ponad 150‑letnie maszyny. Sercem całego układu jest ponad 38‑tonowe koło zamachowe o średnicy 5,5 metra. Podczas pracy porusza się ono z tak wielkimi prędkościami, że dla obserwujących przestają być widoczne jego wielkie i masywne "szprychy". Stąd też wzięła się jego nazwa „Szaleniec z Maleńca”. Obecnie koło wymaga specjalistycznych prac konserwatorskich i remontowych, aby dalej cieszyło i wprawiało w zachwyt gości i turystów odwiedzających Zabytkowy Zakład Hutniczy w Maleńcu.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1VZ5kZxbmUIR/1598424475/14VTd63u3AjuHLrakPOvnU4l1rk3MDqs.jpg)
Rys. a. Koło zamachowe "Szaleniec z Maleńca", z zakładu hutniczego w Maleńcu. [Źródło: Marek K. Misztal [CC BY‑SA]]
Twoje cele
W tym materiale:
dowiesz się, jak obliczamy energię kinetyczną ruchu obrotowego bryły sztywnej,
zrozumiesz, jak wykorzystuje się energię mechaniczną akumulowaną w kołach zamachowych,
wykorzystasz zdobytą wiedzę do rozwiązywania zagadnień dotyczacych bryły sztywnej w ruchu obrotowym.