Grecy byli twórcami podziału ustrojów wedle liczby obywateli partycypujących we władzy. Wyróżniali trzy podstawowe typy: rządy jednego (monos), stąd monarchia, rządy niewielu (oligoi), a więc oligarchię, i rządy „wszystkich”, czyli ludu (demos), od którego nazwę wzięła demokracja. Każdy z tych ustrojów miał swoją epokę. Monarchia była charakterystyczna dla okresu mykeńskiego. Później zanikła, zastąpiona przez oligarchię, obecną wszędzie w Grecji na początku epoki archaicznej.

Od VII w. p.n.e. obserwujemy proces burzliwych przemian polityczno‑społecznych. Zaowocowały one w różnych miejscach albo powrotem do rządów jednego, ale w nowej (zwykle przejściowej) formie tyranii, albo doprowadziły do powiększenia liczby uczestników życia politycznego i narodzin demokracji. W V–IV w. p.n.e. formy rządów ulegały powolnej stabilizacji. Okres klasyczny to epoka dominacji dwóch form ustrojowych: oligarchii i demokracji.