Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RPm7Z8QcK7f4v
Ilustracja przedstawia mężczyznę w czarnej przedłużanej marynarce tak zwanym surducie, stojącego tyłem do widza. Mężczyzna opiera prawą rękę na lace. A lewą nogę ma zgiętą w kolanie, a stopa spoczywa na kamieniu. Postać stoi na tle wysokogórskiego krajobrazu spowitego mgłą. Na horyzoncie majaczy ośnieżony szczyt górski, bliżej gołe skalne szczyty, skałki z pojedynczymi drzewami. Mleczne niebo łączy się z mgłą.

Klasycyzm i romantyzm

Caspar David Friedrich, Wędrowiec nad morzem mgły, 1818 rok.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

W drugiej połowie XVIII w. optymizm myślicieli oświeceniowych, wierzących w nieograniczone możliwości rozumu, budził coraz więcej wątpliwości. Sceptycznie odnosił się doń już Jan Jakub Rousseau, po nim zaś coraz liczniejsi przedstawiciele sentymentalizmu w literaturze. Następował odwrót od sztywnych konwencji literackich klasycyzmu i nawiązań do antyku na rzecz indywidualizmu i subiektywizmu, poznania intuicyjnego i zwrotu w stronę wartości narodowych i kultury ludowej. Kulminacją tych zmian był budzący emocje spór klasyków z romantykami, który miał miejsce w Europie w latach 30. XIX w. Ale zapowiedzi zmian i nowego podejścia do twórczości, człowieka i otaczającego go świata widoczne były dużo wcześniej, jeszcze w okresie królowania klasycyzmu.

R1HAa74jlyApQ1
Linia chronologiczna przedstawia następujące wydarzenia przypadające na okres Baroku, Oświecenia, Klasycyzmu i Romantyzmu. 1706 Odkrycie pozostałości starożytnych miast we Włoszech. 1712‑1778 Okres życia Jeana‑Jacquesa Rousseau. 1778 Wydanie Monachomachii Ignacego Krasickiego. 1784 opublikowanie artykułu Immanuela Kanta "Co to jest oświecenie?" 1792 Śmierć Gustawa trzeciego, króla Szwecji. 1793 drugi rozbiór Polski. 1814 Powstanie pieśni romantycznych Franza Schuberta. 1830 Premiera sztuki Hernani Wiktora Hugo. 1848‑1849 Wiosna Ludów. 1848 Założenie Legionu Polskiego w Rzymie przez Adama Mickiewicza.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Porównasz najważniejsze cechy obu kierunków: klasycyzmu i romantyzmu.

  • Scharakteryzujesz motywy literackie, które były popularne w dobie romantyzmu.

  • Opiszesz, jakie nurty filozoficzne narodziły się w okresie romantyzmu.

  • Wymienisz głównych twórców literatury pokolenia „burzy i naporu”.