RJ76UImlglNvu
Zdjęcie przedstawia dwóch dojrzałych mężczyzn, którzy siedzą naprzeciwko siebie na fotelach. Są to po lewej Józef Piłsudski i po prawej Gabriel Narutowicz. Piłsudski ma bujne wąsy, krótkie włosy oraz ubrany jest w mundur wojskowy. Narutowicz jest łysy, ma krótkie wąsy oraz ubrany jest w garnitur z krawatem.

Ustrój odrodzonej Polski

Józef Piłsudski (po lewej) jako Naczelnik Państwa i pierwszy prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Gabriel Narutowicz.
Źródło: Adam Dulęba, Adam Szelągowski, Historia powszechna XX w., Warszawa 1938, Wikimedia Commons, domena publiczna.

Przed rozbiorami Rzeczpospolita była monarchią elekcyjną, od 3 maja 1791 r. – monarchią konstytucyjną. Wypracowane wtedy rozwiązania ustrojowe nie przystawały jednak do sytuacji kraju, który na początku XX w. odzyskał niepodległość, oraz potrzeb społeczeństwa polskiego, choć miały nadal pewnych nielicznych zwolenników. Nowo powstające po zakończeniu I wojny światowej państwa przyjmowały z reguły ustroje republikańskie. Było to zgodne z tendencją postępującej w krajach europejskich demokratyzacji.

R299T4ED0V8fz1
Linia chronologiczna. 11 listopada 1918: odzyskanie przez Polskę niepodległości. 18 stycznia 1919 — 21 stycznia 1920: konferencja pokojowa w Paryżu. 26 stycznia 1919: pierwsze wolne wybory do Sejmu Ustawodawczego w Polsce. 13–25 sierpnia 1920: Bitwa Warszawska (Cud nad Wisłą). 17 marca 1921: uchwalenie konstytucji marcowej. 11 grudnia 1922: zaprzysiężenie Gabriela Narutowicza na prezydenta. 20 grudnia 1922: wybranie Stanisława Wojciechowskiego na prezydenta. 12–15 maja 1926: przewrót majowy w Polsce. 1926–1939: rządy Ignacego Mościckiego. 1939: rozpoczęcie II wojny światowej.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Przeanalizujesz, między jakimi modelami ustrojowymi mogli wybierać autorzy konstytucji opracowywanej po uzyskaniu przez Polskę niepodległości i na jakie rozwiązanie się zdecydowali.

  • Scharakteryzujesz najważniejsze założenia Konstytucji marcowej z 1921 roku.

  • Wymienisz partie polityczne obecne w II Rzeczypospolitej.