Zdjęcie okładkowe (poglądowe) przedstawia aparaturę Canberra, stosowaną do identyfikacji oraz pomiarów ilościowych nuklidów gamma i alfa promieniotwórczych otrzymywanych sztucznie w cyklotronie. Na tle zdjęcia umieszczono tytuł "Pomiary bezpośrednie i pośrednie".
Zdjęcie okładkowe (poglądowe) przedstawia aparaturę Canberra, stosowaną do identyfikacji oraz pomiarów ilościowych nuklidów gamma i alfa promieniotwórczych otrzymywanych sztucznie w cyklotronie. Na tle zdjęcia umieszczono tytuł "Pomiary bezpośrednie i pośrednie".
Pomiary bezpośrednie i pośrednie
Czy to nie ciekawe?
Zapewne posiadasz rower, a na nim zainstalowane urządzenie podobne do tego na fotografii poniżej. Pokazuje ono prędkość roweru w czasie jazdy i przejechaną odległość.
RFn2lrJBL4MuQ
Rys. a. Ilustracja przedstawia zdjęcie, na którym widoczne jest zbliżenie na licznik rowerowy. Licznik rowerowy jest urządzeniem elektronicznym służącym do pomiaru parametrów ruchu człowieka poruszającego się na rowerze, takich jak na przykład prędkość chwilowa, prędkość średnia lub przejechany dystans. Licznik rowerowy widoczny jest w postaci niewielkiego, kwadratowego i czarnego urządzenia zamontowanego na kierownicy. Na górnej powierzchni urządzenia, widocznej dla rowerzysty widoczny jest szary wyświetlacz ciekłokrystaliczny, na którym widoczne są parametry ruchu. W górnej części rowerzysta widzi aktualną prędkość z jaką się porusza wyrażoną w kilometrach na godzinę, z dokładnością do jednej dziesiątej kilometra na godzinę. W dolnej części widoczny jest całkowity dystans przejechany przez rowerzystę od ostatniego wyzerowania licznika, z dokładnością do jednej dziesiątej kilometra. Rower znajduje się w spoczynku, a zatem wskazanie prędkościomierza jest równe zero kilometrów na godzinę. Dystans przejechany przez rowerzystę od ostatniego wyzerowania licznika to dwadzieścia siedem i dwie dziesiąte kilometra. Licznik zamontowany jest na kierownicy roweru widocznej w postaci poziomego, czarnego pręta. Za licznikiem widoczny jest czarny przewód łączący go z innymi elementami urządzenia.
A teraz zadam Ci pytanie. Jak myślisz – czy pomiary wykonywane przez to urządzenie są pomiarami bezpośrednimi, czy pośrednimi?
I tak, i nie – odpowiesz po zastanowieniu. Tak, bo na ekranie bezpośrednio widać to, co jest przedmiotem pomiaru: prędkość i przebytą drogę. Nie, bo przecież mierzy się coś całkiem innego, za pomocą urządzenia, które zamocowane jest do rowerowego koła. Widać, że odpowiedź nie jest oczywista i warto poświęcić jej chwilę uwagi.
Twoje cele
Dzięki lekturze tego tekstu:
poznasz specyfikę różnych pomiarów i zorientujesz się, że różne wielkości można mierzyć w podobny sposób, a tę samą wielkość można mierzyć różnymi sposobami,
dowiesz się, według jakich kryteriów klasyfikuje się pomiary,
nauczysz się klasyfikować pomiary, stosując określone kryteria klasyfikacji,
ocenisz, który pomiar można uznać za bezpośredni, a który za pośredni bądź złożony.