W literaturze polskiej temat wsi i ludowych obyczajów jest obecny od czasów renesansu – wyidealizowany tego obraz pokazywał największy poeta epoki, Jan Kochanowski. Romantyczny wieszcz Adam Mickiewicz sięgał zaś do ludowości jako do skarbnicy kultury. Pozytywistyczni literaci ujmowali motyw chłopa przede wszystkim w kontekście ich biedy i cierpienia. Młodopolscy pisarze z kolei ukazywali potęgę drzemiącą w chłopstwie, przedstawiali tę grupę społeczną w jej zróżnicowaniu, ujawniali też fascynację tradycją i obyczajami wywodzącymi się z ludowych źródeł.

Przykładem takiego pojmowania chłopskiej społeczności jest jeden z najsłynniejszych utworów przełomu wieków XIX i XX poświęconych temu zagadnieniu: Chłopi noblisty Władysława Reymonta, powieść, w której splatają się rozmaite problemy i porządki, a których centralnym punktem jest postać wiejskiego bohatera.