Po śmierci dyktatora Lucjusza Korneliusza Sulli w 78 r. p.n.e. na rzymskiej scenie politycznej odnowiły się, uciszone brutalnością jego reżimu, dawne spory. Optymaci, pozostawieni przez dyktatora u steru rządów, za wszelką cenę starali się utrzymać przy władzy. Popularzy z kolei dążyli do odbudowania swojego politycznego znaczenia, popadając tym samym w konflikt z rządzącymi.

Równolegle jednak stary podział na optymatów i popularów przestawał mieć tak wielkie znaczenie jak niegdyś. Śladem Sulli szli bowiem kolejni uzdolnieni wodzowie chcący robić błyskawiczną karierę polityczną przy pomocy wiernego sobie wojska, a nie, jak wcześniej, sprawując urzędy w ramach tradycyjnego cursus honorum. W 60 r. p.n.e. trzech takich wodzów zawiązało porozumienie (nazwane później I triumwiratem) i podzieliło między siebie wpływy w całym imperium. Byli to Gnejusz Pompejusz, Marek Licyniusz Krassus i Gajusz Juliusz Cezar.