Motywy i wątki maryjne oraz samodzielne wizerunki Madonny występują obficie w sztukach plastycznych i poezji pochwalno‑modlitewnej od średniowiecza po czasy nowożytne. Postać Matki Bożej pojawia się najczęściej w kontekście dziejów zbawienia lub jako osobowy wzorzec chrześcijańskiej doskonałości. Obok obrazów zwiastowania, Bożego Narodzenia, męki i śmierci Chrystusa oraz wniebowzięcia, Maryja jest ukazywana jako dziewica, matka, królowa nieba i świata, wspomożycielka, pocieszycielka wiernych, orędowniczka u Syna. Dzieła sztuki przedstawiają Najświętszą Pannę jako uosobienie piękna cielesnego i duchowego, ideał cnotliwości, miłosierdzia i pokory.