III część Dziadów od niemal dwustu lat odgrywa w kulturze polskiej szczególną rolę. Dziełu Mickiewicza nadaje się niekiedy znaczenie wychodzące daleko poza literaturę – bywa traktowane jako tekst polityczny, historiozoficzny, religijny, a nawet proroczy, choć ta interpretacja natrafia na opory niektórych czytelników. Wątpliwości budzi na przykład zaproponowana przez poetę wizja dziejów Polski. Już pierwsi odbiorcy utworu podejmowali polemikę z mesjanizmem. Juliusz Słowacki z ironią pisał w Podróży do Ziemi Świętej z Neapolu:
Podróż do Ziemi Świętej z NeapoluCzy nie widzicie, żem chory – szatanizm,
Bajronizm – siedem mnie dręczy boleści;
Wierzę w religię mas – w republikanizm,
W postęp… a nawet… wierzę w te czterdzieści
Cztery… choć nie wiem, co ta liczba znaczy,
Ale w nią wierzę jak w dogmat… z rozpaczy.
Do dziś toczą się żywe dyskusje wokół idei posłannictwa narodu, sensowności polskiego cierpienia czy obowiązku poświęcania się dla ojczyzny. Co jednak ważniejsze, klęska Konrada otwiera perspektywę, którą objawi Widzenie Księdza Piotra.
Scharakteryzujesz postać Księdza Piotra.
Porównasz postawę Konrada i zakonnika wobec Boga i cierpienia.
Wskażesz symboliczne związki między obrazem prześladowanej ojczyzny a cierpiącym Chrystusem.
Wyjaśnisz znaczenie terminu mesjanizm.