Ilustracja przedstawia widok na zabudowę miejską w Warszawie. Ilustracja ukazuje trzy wieżowce w nowoczesnym stylu, oraz mniejsze budynki pod nimi.
Ilustracja przedstawia widok na zabudowę miejską w Warszawie. Ilustracja ukazuje trzy wieżowce w nowoczesnym stylu, oraz mniejsze budynki pod nimi.
Współczesna architektura
Ważne daty
1945 – zakończenie II wojny światowej
1949 – powstanie NATO
1952 – powstanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali
1961 – powstanie Muru Berlińskiego; Jurij Gagarin pierwszym człowiekiem w kosmosie
1962 – Sobór watykański II, kryzys kubański
1968 – praska wiosna
1969 – festiwal w Woodstock; lądowanie ludzi na Księżycu
1979 – przejęcie władzy przez ajatollaha Chomeiniego i fundamentalistów w Iranie - inwazja ZSRR na Afganistan
1989 - upadek Muru Berlińskiego
1990 – zjednoczenie Niemiec
1991 – upadek ZSRR - I wojna w Zatoce; początek wojny na Bałkanach
2001 – zamach terrorystyczny na World Trade Center i Pentagon (2973 ofiary)
2002 – wprowadzenie waluty euro do obiegu w 11 państwach Unii Europejskiej
2003 – koniec Jugosławii – stworzenie luźnego związku dwóch republik przez Serbię i Czarnogórę - rozpoczęcie drugiej wojny w Zatoce Perskiej przez Stany Zjednoczone
2006 – stracenie Saddama Husajna
2011 – katastrofa elektrowni jądrowej Fukushima I; początek wojny domowej w Syrii - głód na Półwyspie Somalijskim
I. Rozwijanie zdolności rozumienia przemian w dziejach sztuki w kontekście ich uwarunkowań kulturowych, środowiskowych, epok, kierunków, stylów i tendencji w sztuce.
1. Wiadomości. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością chronologii dziejów sztuki z uwzględnieniem:
a) sztuki 1 połowy XX wieku,
b) sztuki 2 połowy XX wieku,
2) wymienia cechy sztuki poszczególnych epok, kierunków i tendencji;
3) rozumie konteksty kulturowe i uwarunkowania przemian w dziejach sztuki.
II. Zapoznawanie z najwybitniejszymi dziełami w zakresie architektury i sztuk plastycznych.
1) prawidłowo sytuuje w czasie i w przestrzeni geograficznej poszczególne epoki, style, kierunki i tendencje w sztuce;
2) charakteryzuje i opisuje sztukę powstałą w obrębie poszczególnych epok, kierunków i tendencji;
3) umiejscawia dzieła w czasie (wskazuje stulecie powstania dzieł sztuki dawnej, a w przypadku dzieł sztuki nowoczesnej i współczesnej, datuje je z dokładnością do połowy wieku);
2. Umiejętności. Uczeń:
1) identyfikuje najbardziej reprezentatywne i najsłynniejsze dzieła na podstawie charakterystycznych środków warsztatowych i formalnych oraz przyporządkowuje je właściwym autorom;
2) dokonuje opisu i analizy, w tym porównawczej, dzieł z uwzględnieniem ich cech formalnych;
3) wskazuje środki stylistyczne i środki ekspresji, które identyfikują analizowane dzieło z odpowiednim stylem, środowiskiem artystycznym lub autorem;
4) formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat dzieł sztuki.
III. Zapoznawanie z dorobkiem najwybitniejszych twórców dzieł architektury i sztuk plastycznych.
1. Wiadomości. Uczeń:
1) sytuuje twórczość artystów powszechnie uznawanych za najwybitniejszych w czasie, w którym tworzyli (z dokładnością do jednego wieku, a w przypadku twórców sztuki nowoczesnej i współczesnej – z dokładnością do połowy wieku) oraz we właściwym środowisku artystycznym.
2. Umiejętności. Uczeń:
1) łączy wybrane dzieła z ich autorami na podstawie charakterystycznych środków formalnych;
2) na podstawie przedłożonych do analizy przykładów dzieł formułuje ogólne cechy twórczości następujących twórców: (…);
3) porównuje dzieła różnych artystów tworzących w podobnym czasie;
4) formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat twórczości wybitnych artystów.
IV. Kształcenie w zakresie rozumienia i stosowania terminów i pojęć związanych z dziełami sztuki, ich strukturą i formą, tematyką oraz techniką wykonania.
1. Wiadomości. Uczeń:
1) definiuje terminy związane z opisem formy i struktury dzieła architektonicznego, w tym określenia dotyczące typów i elementów planów budowli, elementów konstrukcyjnych i dekoracyjnych (dekoracji fasady i wnętrza) oraz układu przestrzennego;
2. Umiejętności. Uczeń:
1) właściwie stosuje terminy dotyczące opisu treści i formy dzieł sztuk plastycznych.
Nauczysz się
definiować architekturę współczesną,
wymieniać polskich architektów wraz z przykładami realizacji,
charakteryzować kierunki architektoniczne popularne od II połowy XX w.,
porównywać i analizować teksty kultury, jakimi są budynki.
Architektura współczesna
Architektura współczesna rozwija się od lat 20. XX wieku. Koncentruje się na ochronie środowiska, rewitalizacji architektury historycznej i poprzemysłowej oraz egzystencji człowieka w metropolii. Zwraca też uwagę na wygodę mieszkańców i ich funkcjonowanie w przestrzeni miejskiej.
Wielki wpływ na rozwój współczesnej architektury mieli tacy architekci jak Le Corbusierm46681ba35f143cc8_0000000000007Le Corbusier, oraz szkoły i nurty architektoniczne Bauhausm46681ba35f143cc8_0000000000005Bauhaus i De Stijlm46681ba35f143cc8_0000000000006De Stijl. Odnośnikiem do dalszego rozwoju był modernizm, który trwał od zakończenia I wojny światowej do 1975 r. Główną cechą modernizmu było odejście od stylów historycznych, ornamentyki i nadmiernego zdobnictwa. Kładziono natomiast nacisk na funkcjonalność, która miała przewyższać formę.
Jednym z kierunków modernistycznych był styl międzynarodowy, którego początki sięgają 1922 r. Początkowo był popularny w Europie. Termin „styl międzynarodowy” został po raz pierwszy użyty w 1932 r. na oznaczenie prądów minimalistycznych i funkcjonalnych w architekturze lat 20. i 30. XX w. Głównymi cechami stylu międzynarodowego było oderwanie się od rodzimych wzorców architektonicznych, kształtowanie przestrzeni, asymetria rzutu, wrażenie lekkości, brak ornamentów, gładkie ściany, okładziny drewniane, płyty ceramiczne i luksfery jako materiały elewacyjne, dach najczęściej był płaski lub pulpitowy. Budynki miały mieć regularny kształt, a ich projekt często był oparty na strukturze modułowej.
Wyróżniamy kilka faz rozwoju stylu międzynarodowego:
okres wczesny (lata 20. XX w.), funkcjonował głównie w krajach niemieckojęzycznych,
okres przybycia architektów‑emigrantów do USA (lata 30. XX w.),
rozkwit stylu (lata 40. i 50. XX w.),
późny styl międzynarodowy (od lat 60. XX w.).
Warto wiedzieć
Przedstawiciele: Marcel Breuer, Gordon Bunshaft, Le Corbusier, Walter Gropius, Philip Johnson, Richard Neutra, Ludwig Mies van der Rohe, Hans Scharoun, SOM, Mart Stam.
R1NDtXU5YtrjT1
Zdjęcie przedstawia siedzibę Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku. Na fotografii przedstawiony jest widok na drapacze chmur przy rzece.
Siedziba Organizacji Narodów Zjednoczonych, 1948-1952, Nowy Jork, USA, online-skills, CC BY 3.0
m46681ba35f143cc8_0000000000005
Staatlisches Bauhaus, Hochschule für Gestaltung, szkoła artystyczna założona w 1919 r. w Weimarze po połączeniu istniejących tu wcześniej Hochschule für Bildende Künste i Kunstgewerbrschule H. van de Veldego. Założycielem szkoły był architekt W. Gropius, który nawiązując do tradycji średniowiecznych strzech budowlanych, pragnął wykształcić nowy typ artysty, gruntownie przygotowanego w dziedzinie rzemiosła artystycznego i umiejącego połączyć sztuki piękne i stosowane w jedną całość pod przewodnictwem architektury. Uczniowie przechodzili sześciomiesięczny kurs wstępny, po czym odbywali praktykę w warsztatach (ceramicznym, tkackim, technik metalowych, typograficznym, fotograficznym i in.). Szczególną cechą Bauhausu było to, że celem nauczania i praktyk warsztatowych było tworzenie przy wykorzystaniu możliwości nowoczesnej technologii prototypów wyrobów, nadających się do seryjnej produkcji przemysłowej. Wyroby Bauhausu odznaczały się funkcjonalnością i klarownością formy, co miało przyczynić się do poprawy jakości życia codziennego; wykorzystywano w nich także w sposób nowatorski niestosowane dotąd materiały, np. stalowe rurki do produkcji mebli. Wykładowcami byli wybitni artyści i architekci, m.in. W. Kandinsky, J. Itten, L. Feininger, P. Klee, L. Moholy‑Nagy, O. Schlemmer, J. Albers. W 1925 r. szkoła przeniosła się do Dessau, do zespołu budynków zaprojektowanego przez Gropiusa. W 1928 dyrektorem został architekt H. Mayer, a w 1930 L. Mies van der Rohe. W 1932 hitlerowcy doprowadzili do zamknięcia Bauhausu; nie powiodła się próba kontynuowania działalności w Berlinie i w 1933 szkoła przestała istnieć.
Cytat za: Uniwersalny leksykon sztuki, Warszawa 2002, s. 51
m46681ba35f143cc8_0000000000006
ugrupowanie plastyków i architektów holenderskich założone w 1917 r. przez P. Mondriana i Th. Van Doesburga. Członkami grupy byli m.in. malarz B. Van der Leck, architekci G. Rietveld i J. Oud oraz rzeźbiarz G. Vantongerloo. Idee De Stijl – stworzenie nowoczesnego stylu, obejmującego wszystkie dziedziny sztuki – propagowano w wydawanym przez Doesburga w latach 1917‑31 czasopiśmie o tej samej nazwie; bazowały one początkowo na wypracowanej przez Mondriana teorii neoplastycyzmu. W 1925 Mondrian, który propagował ograniczenie się w sztuce tylko do linii wertykalnych i horyzontalnych, opuścił grupę, nie godząc się z wprowadzoną przez Doesburga koncepcją „dynamicznych diagonali”.
Cyt. Za Uniwersalny leksykon sztuki, Warszawa 2002, s. 112
m46681ba35f143cc8_0000000000007
La Corbusier (właśc. Charles Edouard Jeanneret) ( ur. 1887 La Chaux‑de‑Fonds, zm. 1965 Cap Martin k. Nicei). Architekt, malarz (pod nazwiskiem Jeanneret) i rzeźbiarz francuski pochodzenia szwajcarskiego; jeden z najwybitniejszych twórców architektury XX w. Uczył się u A. Perreta i P. Behrensa. Od 1917 mieszkał w Paryżu, gdzie związał się z awangardą artystyczną; wraz z A. Ozenfantem stworzył kierunek zwany puryzmem i wydawał czasopismo programowe L’ Art. Nouveau. Od 1922 całkowicie poświęcił się architekturze. Podobnie jak w swym purystycznym malarstwie, także w tej dziedzinie przywiązywał La Corbusier zasadniczą wagę do zracjonalizowanego, opartego na zasadach geometrii rygoru kompozycyjnego. Opracował i wprowadził do architektury nowy system proporcji, nawiązujący do proporcji ciała ludzkiego (tzw. modulor). Doceniał przy tym nowe rozwiązania techniczne i stosował szkieletowa konstrukcję żelbetową, dającą architektowi większą swobodę (pominięcie ścian nośnych, pasy okien wzdłuż elewacji, oparcie budynku na wolno stojących podporach z pominięciem parteru). Budynki mieszkalne projektował, uwzględniając zastosowanie elementów prefabrykowanych, wychodził bowiem z przekonania, że także domu powinny być produkowane seryjnie. W latach 1947‑52 zrealizował w Marsylii Unitéd’Habitation, samodzielną jednostkę mieszkaniową, zawierającą ponad 300 mieszkań na 15 poziomach, z własnym ciągiem handlowym i obiektami sportowymi usytuowanymi na płaskim dachu. Użycie surowego betonu na fasadzie przyczyniło się do powstania terminu brutalizm. Od czasów II wojny światowej Le Corbusier w coraz większym stopniu odchodził od kubistycznych, zgeometryzowanych form w architekturze; wznoszone przezeń budowle przypominały teraz monumentalne, wolno stojące rzeźby (kaplica Notre Dame du Haut w Ronchamp, 1950‑54; klasztor La Tourette k. Lyonu, 1957). Wykonywał także projekty urbanistyczno‑architektoniczne nowych miast, np. Czandigarth, stolicy Pendżabu w Indiach. Do prac teoretycznych La Corbusiera należy m.in. Vers une architecture (1923).
Cyt. za Uniwersalny leksykon sztuki, Warszawa 2002, s. 289‑290.
Inne style we współczesnej architekturze
BRUTALIZM – odłam modernizmu, powstał w latach 40. XX w. Nazwa pochodzi od francuskiego słowa „brut”, czyli surowy. Budynki brutalistyczne charakteryzuje ekspresyjna forma, wykorzystanie niewykończonego betonu, ostre, geometryczne bryły, eksponowanie elementów konstrukcyjnych, takich jak słupy czy szkielet konstrukcji. Budynki brutalistyczne są wyobcowane z otoczenia. Przykłady budynków brutalistycznych: nieistniejący dworzec PKP w Katowicach, Królewski Teatr Narodowy w Londynie, Edgar Hoover Building w Waszyngtonie, Nowy Ratusz w Bostonie, Biblioteka uniwersytecka w Chicago, Brama Zachodnia w Belgradzie.
R19zWXZN5fCJV1
Zdjęcie przedstawia Królewski Teatr Narodowy w Londynie, którego głównym architektem jest Denys Lasdun. Szary gmach o nieregularnej formie z kilkoma piętrami, reprezentuje brutalizm. Budynek wykonany jest z betonu, surowa, monumentalna architektura. Na każdym z pięter znajdują się tarasy, na jednym z nich posadzono zieleń.
Denys Lasdun, Królewski Teatr Narodowy, 1976, Londyn, Wielka Brytania, online-skills, CC BY 3.0
STRUKTURALIZM – nurt w architekturze, który narodził się w Holandii. Inspiracją dla architektów strukturalistycznych były dawne osady afrykańskie, gdzie łączono elementy mieszkaniowe z miejscami wspólnymi. Głównymi cechami strukturalizmu były racjonalizm projektu oraz dostosowanie budynku do człowieka, a nie odwrotnie. Przykładem strukturalizmu w architekturze może być Dom Dziecka w Amsterdamie z 1955 r.
Warto wiedzieć
Przedstawiciele: Aldo van Eyck, Jan von Stigt, Piet Blom, Herman Hertzberg.
RGk7006qnsNU71
Zdjęcie przedstawia rotterdamski kanał, a w tle Cube Houses, domy, które na pylonie mają osadzone przechylone sześciany, o pomarańczowych ścianach. Wszystkie budynki mają nieregularne kształty. Po wodzie pływają łódki, wiele jest też przycumowanych do brzegu. Wzdłóż kanału rozciągają się kawiarnie, widać rozłożone, kolorowe parasole słoneczne i tłum ludzi.
Piet Blom, w tle Cube Houses, lata 70 XX wieku, Rotterdam, Holandia, online-skills, CC BY 3.0
Ciekawostka
Cube Houses – po niderlandzku: Kubuswoningen; inaczej „domy kostki”, innowacyjny projekt architekta Pieta Bloma, oparty na koncepcji „życie jako dach miejski”. Blom przechylił sześcienną bryłę domu o 45 stopni i ustawił ją na pylonie w kształcie sześciokąta. Jego projekt ma się jawić jako las w mieście, a każdy dom jako osobne drzewo. Celem Bloma była optymalizacja przestrzeni wewnątrz domu. Osiedla Cube Houses powstały w Rotterdamie i Helmond w Holandii.
METABOLIZM – nurt w architekturze, rozwinął się w Japonii i wziął swoją nazwę od grupy projektowej Metabolism. Główną ideą była utopijna wizja społeczeństwa. Budynki nawiązują do natury, przypominają drzewa lub fraktale. Metabolizm rozwijał się od 1959 r. do 1970 r. (wystawa Expo w Osace).
Zdjęcie przedstawia wieżowiec Nakagin, zaprojektowany przez architekta Kisho Kurokawę, znajduje się w Shimbashi w Tokio. Wieżowiec zbudowany z nieregularnie poukładanych szarych sześcianów - kapsuł z okrągłymi oknami. Kapsuł (modułów) jest sto czterdzieści, zostały przymocowane do betonowego, brązowego szkieletu. Każda kapsuła to osobna przestrzeń biurowa lub mieszkalna. Kapsuły można przemieszczać, wymieniać.
POSTMODERNIZM – powstał w połowie lat 60. XX w. jako polemika z założeniami modernizmu. Postmodernizm kwestionował prostotę formy, brak ornamentów i innych ozdób, elementów symbolicznych, nawiązania do tradycji, klimatu i przyzwyczajeń mieszkańców. Architektura powinna zależeć od kontekstu, nastroju i upodobań architekta, nie musi zatem iść z duchem czasu, ani postępem technicznym, nie ma ambicji awangardowych. Projekty postmodernistyczne są złożone, pluralistyczne, położono w nich nacisk na sam akt komponowania architektonicznego. Postmoderniści czerpali z różnych stylów historycznych i łączyli je ze swoimi pomysłami.
Warto wiedzieć
Przedstawiciele: John Hejduk, Rem Koolhaas i OMA, Hans Kollhof, Richard Meier, Marek Budzyński, JEMS Architekci.
R62HnCgyyCpVq1
Centrum Pompidou w Paryżu, autorami budynku są: włoski architekt Renzo Piano i Anglik Richard Rogers. Stalowe konstrukcje nośne przypominaja rusztowanie, wszystkie instalacje wyprowadzone są na zewnątrz w przezroczystych rurach. Główną ścianę, po jej przekątnej, przecina przezroczysta rura ("rękaw"), w której znajdują się ruchome schody. W Centrum Pompidou znajduje się Muzeum Sztuki Nowoczesnej oraz główna biblioteka publiczna Paryża.
Centrum Pompidou, 1972-1977, Paryż, Francja, online-skills, CC BY 3.0
DEKONSTRUKTYWIZM – kierunek zapoczątkowany w latach 80. XX w. Dekonstruktywiści odrzucali modernistyczny funkcjonalizm i postmodernistyczne nawiązanie do stylów historycznych. Budynki w tym stylu charakteryzują się pozornym chaosem, mają zaburzone proporcje. Bryła i konstrukcja szkieletowa są przemieszczone poprzez stosowanie krzywoliniowych kształtów i falistych, organicznych linii.
Warto wiedzieć
Przedstawiciele: Bernard Tschumi, Peter Eisenman, Frank Gehry, Zaha Hadid, Daniel Libeskind.
R15rFhFDdsl2Y1
Prezentacja przedstawia Muzeum im. Guggenheima w Bilbao. Zbudowany jest m.in. z blachy tytanowej i szkła. Ma dynamiczną formę, składa się z powyginanych elementów, falistych linii i płynnych form. Wokół niego pojawiają się punkty z następująca treścią: 1. W 1991 r. rząd Kraju Basków w Hiszpanii zaproponował Fundacji im. Guggenheima stworzenie filii ich muzeum w Bilbao. Powstanie muzeum sztuki współczesnej miało być jednym ze sposobów wyciągnięcia miasta z kryzysu gospodarczego, kulturalnego i społecznego. 2. Muzeum zostało otwarte dla zwiedzających 19 października 1997 r. Projektantem Muzeum był Frank O. Gehry, który zaproponował dekonstruktywistyczny budynek. Muzeum zajmuje powierzchnię 24 000 m2, powierzchnia wystawiennicza to 11 000 m2. 3. Dekonstruktywizm jest nurtem w architekturze, który ma swoje początki w latach 80. XX w. Dekonstruktywiści odrzucali modernistyczny funkcjonalizm i postmodernistyczne nawiązanie do stylów historycznych. Budynki charakteryzują się pozornym chaosem, mają zaburzone proporcje, przemieszczoną bryłę i konstrukcję szkieletową poprzez stosowanie krzywoliniowych kształtów, falistych, organicznych linii. 4. W Muzeum można oglądać prace m.in. Eduardo Chillidy, Andy Warhola, Willema de Kooning i Roberta Rauschenberga, Marka Rothko, Francesco Clemente, Anselma Kiefera, Jenny Holzera, Richarda Serra i wielu innych znaczących twórców sztuki współczesnej. 5. Budynek ma dynamiczną formę, powyginane elementy, faliste i płynne linie. Do budowy użyto m.in. blachę tytanową i szkło.
Prezentacja przedstawia Muzeum im. Guggenheima w Bilbao. Zbudowany jest m.in. z blachy tytanowej i szkła. Ma dynamiczną formę, składa się z powyginanych elementów, falistych linii i płynnych form. Wokół niego pojawiają się punkty z następująca treścią: 1. W 1991 r. rząd Kraju Basków w Hiszpanii zaproponował Fundacji im. Guggenheima stworzenie filii ich muzeum w Bilbao. Powstanie muzeum sztuki współczesnej miało być jednym ze sposobów wyciągnięcia miasta z kryzysu gospodarczego, kulturalnego i społecznego. 2. Muzeum zostało otwarte dla zwiedzających 19 października 1997 r. Projektantem Muzeum był Frank O. Gehry, który zaproponował dekonstruktywistyczny budynek. Muzeum zajmuje powierzchnię 24 000 m2, powierzchnia wystawiennicza to 11 000 m2. 3. Dekonstruktywizm jest nurtem w architekturze, który ma swoje początki w latach 80. XX w. Dekonstruktywiści odrzucali modernistyczny funkcjonalizm i postmodernistyczne nawiązanie do stylów historycznych. Budynki charakteryzują się pozornym chaosem, mają zaburzone proporcje, przemieszczoną bryłę i konstrukcję szkieletową poprzez stosowanie krzywoliniowych kształtów, falistych, organicznych linii. 4. W Muzeum można oglądać prace m.in. Eduardo Chillidy, Andy Warhola, Willema de Kooning i Roberta Rauschenberga, Marka Rothko, Francesco Clemente, Anselma Kiefera, Jenny Holzera, Richarda Serra i wielu innych znaczących twórców sztuki współczesnej. 5. Budynek ma dynamiczną formę, powyginane elementy, faliste i płynne linie. Do budowy użyto m.in. blachę tytanową i szkło.
Frank O. Gehry, Muzeum Guggenheima w Bilbao, 1994-1997, online-skills, CC BY 3.0
Daniel Libeskind
Daniel Libeskind to polsko‑amerykański architekt, jedna z najważniejszych postaci światowej architektury. Urodził się w 1946 r. w Łodzi, w kolejnych latach jego rodzina wyjechała do Stanów Zjednoczonych. W swoich projektach często przywołuje pamięć kulturową. W 1989 r. wygrał konkurs na projekt Muzeum Żydowskiego w Berlinie. Libeskind stworzył nowatorską koncepcję, w której odwołał się do pamięci o Holocauście. Architekt zaprojektował także liczne gmachy muzealne, m.in. Felix Nussbaum Haus w Osnabrück, Imperial War Museum North w Manchesterze, Denver Art Museum, Współczesne Muzeum Żydowskie w San Francisco, Duńskie Muzeum Żydowskie, Royal Ontario Museum. Libeskind jest także autorem koncepcji zagospodarowania przestrzeni po zamachach na World Trade Center w Nowym Jorku. Architekt zaproponował strzelistą iglicę o wysokości 1,776 stóp, oprócz tego powstał pomnik, podziemne muzeum, węzeł przesiadkowy i cztery biurowce. W Polsce Libeskind zaprojektował apartamentowiec Złota 44 w Warszawie, był także ambasadorem Łodzi, która starała się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury. Daniel Libeskind jest przedstawicielem modernizmu, postmodernizmu, neomodernizmu i dekonstruktywizmu.
Wybrane projekty Daniela Libeskinda
R1HNAReEf3KH51
Wieżowiec mieszkalny z luksusowymi apartamentami w Warszawie, przy ul. Złotej 44, w dzielnicy Śródmieście. Głównym projektantem wieżowca jest Daniel Libeskind. Jeden z najwyższych budynków mieszkalnych w Polsce, wykonany z żelbetonu i konstrukcji stalowej. Ze względu na swój kształt, budynek jest nazywany Żaglem.
Daniel Libeskind, Złota 44, 2005-2017, Warszawa, Polska, bbidevelopment.pl, CCBY 3.0
RD84MUudgCEEN1
Projekt Muzeum Kurdystanu w Iraku. Główny budynek tworzą cztery zwarte bryły z fragmentem linii, który jest blaszany i opadający w dół do wewnętrznego dziedzińca. Cztery bryły symbolizują cztery regiony zamieszkiwane przez Kurdów i znajdujące się na terenie czterech różnych państw: Turcji, Iranu, Iraku i Syrii. Linia, która je przecina, z jednej strony jest wykonana z ciemnej blachy, opada w dół do wewnętrznego dziedzińca i symbolizuje teraźniejszość. Druga część linii wykonana jest z lekkiego ażuru, z wiszącymi ogrodami i skierowana jest ku górze, zakończona jest płomieniem. Symbolizuje nadzieję, przyszłość. Dookoła jest polana, ogrody. Ludzie siedzą na kocach, na trawniku.
Daniel Libeskind, Projekt Muzeum Kurdystanu, 2009, Irbil, Irak, libeskind.com, CC BY 3.0
RF2kKl4Bi8HaN1
Ilustracja przedstawia pracownię rzeźby i malarstwa w Hiszpani - Studio Weil. Jest to biały budynek o bardzo nieregularnym kszałcie.
Daniel Libeskind, Studio Weil, 2000-2003, Majorka, Hiszpania, libeskind.com, CC BY 3.0
RpNaOA0DnlD4o1
dom The Villa to dynamiczna, ostra bryła. Przeszklenia stanowią dużą część budynku.
Daniel Libeskind, Villa, 2009, Datteln, Niemcy, libeskind.com, CC BY 3.0
R1KSHcnUTZBuC1
Ilustracja przedstawia Muzeum Żydowskie w Berlinie. Przed budynkiem znajduje się dużo zieleni. Budynek pokryty jest blachą cynkową, okna mają różne kształty, od małych, prostokątnych w wyższej części budynku, po szczeliny, linie.
Daniel Libeskind, Muzeum Żydowskie, 1989-2001, Berlin, Niemcy, libeskind.com, CC BY 3.0
Główne nurty
NOWA URBANISTYKA – trend w projektowaniu miast, który rozwija się od lat 80. XX w. Zorientowany na lokalną społeczność, wyróżnione centrum z rynkiem lub placem centralnym, zróżnicowaną zabudowę, ograniczenie ruchu samochodowego na rzecz ruchu rowerowego i pieszego, m.in. poprzez likwidację i przejść nadziemnych i podziemnych. W nowej urbanistyce kładzie się nacisk na rewitalizację centrów, zwiększenie ich wielofunkcyjności.
Przykłady: rewitalizacja centrum Portland w Stanach Zjednoczonych, Poundbury w Wielkiej Brytanii.
HIGH‑TECH – początek datujemy na rok 1965, kierunek jest pochodną postmodernizmu. Główną cechą high‑tech jest zintegrowanie wyposażenia z architekturą i strukturą budynku. Eksponowane są żaluzje, baterie słoneczne, elementy techniczne i instalacyjne jako ornamenty. Głównymi materiałami wykorzystywanymi przez architektów są: polerowana stal, wielkie tafle szkła i beton. Rozwój architektury hight‑tech wiąże się z rozwojem naukowo‑technologicznym.
Warto wiedzieć
Przedstawiciele: Norman Foster, Nicholas Grimshaw, Michael Hopkins, Renzo Piano, Richard Rogers.
RAuzeFtWBY6e21
Projekt przedstawia zamknięty park w mieście. Przykryty jest przeźroczystą, wykonaną ze szkła powłoką o nieregularnym kształcie, która przypomina bańki.
pracownia ORPROJECT z Londynu, Projekt „Bubbles”, archirama.smcloud.net, CC BY 3.0
EKOARCHITEKTURA– nurt w architekturze rozwijający się od połowy XX w. Podczas projektowania i wykonania budynków tego prądu architekci powinni uwzględnić przede wszystkim kwestie ochrony środowiska, czyli wykorzystanie materiałów z odzysku, stworzenie odpowiedniej izolacji termicznej czy uzyskanie energii z odnawialnych źródeł. Budynek powinien być wpisany w otoczenie. Wskazane jest także używanie materiałów i technik charakterystycznych dla danego regionu.
REGIONALIZM KRYTYCZNY – nurt rozwijający się od lat 80. XX w. Głównym teoretykiem był Paul Ricoeur. Podstawową cechą regionalizmu krytycznego jest kontynuowanie tradycji przy jednoczesnym unowocześnianiu jej i łączenie ze współczesnymi trendami w architekturze. Zabudowa i budynki były projektowane w oparciu o historię, geografię i kontekst kulturowy danego miejsca.
Warto wiedzieć
Przedstawiciele: Alvar Aalto, Mario Botta, Tadao Ando, Geoffrey Bawa, Charles Correa, Juha Leiviskä, Rafael Moneo, Glenn Murcutt, Raj Rewal, Jørn Utzon.
RfFnaZpz8mikn1
Nowoczesny dom wykonany z drewna. Ma stromy dach, na głównej ścianie ma jedno kwardatowe okno, a nad nim małe, prostokątne.
Innauer-Matt Architekten, Haus auf der Tschengla, Bürserberg, Austria, 2016, www.innauer-matt.com, CC BY 3.0
R1V7gdnfCVmbf1
Dom wielorodzinny w kształcie bryły na planie prostokąta. Widoczna ściana ma duże okna, na długość całego mieszkania.
Birchmeier Kaufmann Architekten, Dom wielorodzinny, Zurych Szwajcaria, Wikimedia, CC BY 3.0
NEOMODERNIZM – jego rozwój datuje się na przełom XX i XXI w. W detalach i formie neomodernizm nawiązuje do modernizmu, jednak całkowicie odrzuca idee społeczne i urbanistyczne. Charakteryzuje go prostota, geometryczność (główne formy kubistyczne i owalne), proste linie, ale też fragmentyzacja. Bardzo często jedyną neomodernistyczną częścią budynku jest fasada. Typowe dla neomodernizmu są efektowne elementy, jak duże szklane powierzchnie,oculusy.Oculusoculusy.
Warto wiedzieć
Przedstawiciele: Rem Koolhaas, Richard Meier, Jacques Herzog, Pierre de Meuron, Ingenhoven Overdiek und Partner, MVRDV, Jong Soung Kimm, Mathias Klotz
BLOB – styl architektoniczny popularny od lat 90. XX w. Nazwa wzięła się od angielskiego słowa „blob”, co oznacza kroplę, kleks. Budynek wybudowany w stylu blob charakteryzuje plastyczność, płynność, opływowe kształty spotykane w naturze, a jednocześnie tworzy abstrakcyjna konstrukcję.
Warto wiedzieć
Przedstawiciele: Frank Gehry, NOX, Foreign Office Architects.
RBYpSZnmklSr71
Zdjęcie przedstawiające stadion Ericsson Globe w Sztokholmie. Budynek w kształcie kopuły z małymi okrągłymi oknami.
Ericsson Globe, 1989, Sztokholm, Szwecja, online-skills, CC BY 3.0
Biblioteka Publiczna w Huairou
R188uBq3tuFMZ1
Prezentacja przedstawia Bibliotekę Publiczną w Huairou. Budynek jest prostą bryłą jest w większości przeszklony, co daje czytelnikom możliwość korzystania z dziennego światła. Drewniane elementy, które zostały rozmieszczone na szybach tłumią światło wpadające do środka. Wokół niego pojawiają się punkty z następująca treścią: 1. W miejscowości Huairou (2 godz. jazdy od centrum Pekinu) została wybudowana drewniana biblioteka, którą wkomponowano w otaczający krajobraz. 2. Architektem biblioteki jest Li Xiaodong. Inspiracją do wykonania elewacji była tradycja okładania domów drewnem, które później jest wykorzystywane jako opał. 3. Środek biblioteki jest zróżnicowany za pomocą niewielkich stopni, dzięki temu zabiegowi zostały stworzone oddzielne przestrzenie. 4. Biblioteka w większości jest przeszklona i dlatego czytelnicy mogą korzystać ze światła dziennego. Dzięki obłożeniu budynku drewnem, we wnętrzu panuje równomierne, stłumione światło. 5. Półki na książki i miejsca do siedzenia zostały zróżnicowane za pomocą stopni.
Prezentacja przedstawia Bibliotekę Publiczną w Huairou. Budynek jest prostą bryłą jest w większości przeszklony, co daje czytelnikom możliwość korzystania z dziennego światła. Drewniane elementy, które zostały rozmieszczone na szybach tłumią światło wpadające do środka. Wokół niego pojawiają się punkty z następująca treścią: 1. W miejscowości Huairou (2 godz. jazdy od centrum Pekinu) została wybudowana drewniana biblioteka, którą wkomponowano w otaczający krajobraz. 2. Architektem biblioteki jest Li Xiaodong. Inspiracją do wykonania elewacji była tradycja okładania domów drewnem, które później jest wykorzystywane jako opał. 3. Środek biblioteki jest zróżnicowany za pomocą niewielkich stopni, dzięki temu zabiegowi zostały stworzone oddzielne przestrzenie. 4. Biblioteka w większości jest przeszklona i dlatego czytelnicy mogą korzystać ze światła dziennego. Dzięki obłożeniu budynku drewnem, we wnętrzu panuje równomierne, stłumione światło. 5. Półki na książki i miejsca do siedzenia zostały zróżnicowane za pomocą stopni.
Li Xiaodong, Biblioteka Publiczna, Huairou, Chiny, online-skills, CC BY 3.0
Polscy architekci
Marek Budzyński – architekt, urbanista, profesor nauk technicznych, nauczyciel akademicki Politechniki Warszawskiej. W 1963 r. ukończył architekturę na Politechnice Warszawskiej, w 2016 r. otrzymał tytuł profesora nauk technicznych. Laureat Honorowej Nagrody SARP (1993). Jego styl określa się jako monumentalny, pompatyczny klasycyzm z elementami ekologicznymi i bogatą symboliką. Budzyński jest współtwórcą osiedla Ursynów Północny, gdzie miały zostać uwidocznione stosunki społeczne i relacje między ludźmi, a przyrodą. Nie wszystkie początkowe założenia udało się zrealizować. Ważną częścią działalności Budzyńskiego są gmachy użyteczności publicznej. Do najważniejszych należą: Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Kampus Uniwersytetu w Białymstoku, Europejskie Centrum Muzyki i Sztuki w Białymstoku – Opera i Filharmonia Podlaska (dach został pokryty trawą i jest dostępny dla publiczności, budynek opery został połączony pasażem z pobliskimi cmentarzami: żydowskim i prawosławnym), Sąd Najwyższy w Warszawie (zaprojektowany razem z Badowskim, fasada jest pokryta szkłem, przed nią są umieszczone wysokie platynowane kolumny z kapitelamiKapitelkapitelami w kształcie wagi, na zwieńczeniu stoją donice z zielenią, na kolumnach są wypisane maksymy z prawa rzymskiego, z tyłu budynku stoją trzy kariatydyKariatydakariatydy symbolizujące wiarę, nadzieję i miłość). Do najciekawszych niezrealizowanych projektów należą: świątynia Opatrzności Bożej w Warszawie, polska ambasada w Berlinie.
R1cQsabgrPlAO1
Zdjęcie przedstawia Sąd Najwyższy w Warszawie. Budynek na planie prostokąta zbudowany ze szkła otoczony kolumnami. Na ścianach kolumn umieszczono maksymy związane z prawem.
Marek Budzyński, Sąd Najwyższy, Warszawa, Polska, online-skills, CC BY 3.0
Stefan Kuryłowicz – jeden z najwybitniejszych polskich architektów. Urodził się 23.03.1949 r., zmarł tragicznie 06.06.2011 r. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Autor wielu znamienitych projektów architektonicznych. Projektował budynki handlowe, biurowe, przemysłowe, mieszkalne i osiedla. Należał do Międzynarodowej Unii Architektów. W 2010 r. został wybrany na jednego z architektów mających zająć się rewitalizacją budynków ONZ w Nowym Jorku. W 2012 r. została utworzona fundacja jego imienia, zajmującą się dziedzictwem profesora oraz promowaniem odważnej i odpowiedzialnej twórczości architektonicznej. Kuryłowicz zaprojektował m.in. Centrum Biurowe Focus Filtrowa, budynek biurowy Królewska, siedzibę PLL LOT, centrum biurowe Fort Mokotów, biurowiec Wola Center (składa się z 4 niezależnych części o różnej ilości pięter, inspiracją dla budynku była struktura kryształu, kolor i barwa budynku zmienia się w zależności od pory dnia i nasłonecznienia), Vitkac w Warszawie, Hotel Hilton i kamieniczkę w Gdańsku, Stadion Miejski w Białymstoku, Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu. Od 2013 r. przed biurowcem Wola Center w Warszawie jest skwer im. Profesora Kuryłowicza i jego pomnik.
RnMpv0CQirJCL1
Zdjęcie przedstawia Prosta Tower w Warszawie. Wieżowiec wykonany jest ze szkła. Na jednej, całej ścianie umieszczona jest ażurowa, w kształcie rombów, fasada z żelbetonu.
Stefan Kuryłowicz, Prosta Tower, Warszawa, Polska, online-skills, CC BY 3.0
R1KGzdyPCndej1
Ilustracja przedstawia Narodowe Forum Muzyki. Jest to budynek z elewacją imitującą drewno, z elementami przeszklenia. Materiał obiektu oraz kształt przypominają pudło rezonansowe instrumentu strunowego.
Stefan Kuryłowicz, Narodowe Forum Muzyki, 2009-2015, Wrocław, Wikimedia, CC BY 3.0
RdOYRePcqNinz1
Ilustracja przedstawia biurowiec Focus Filtrowa w Warszawie. Kilkunastopiętrowy budynek zbudowany ze szkła i żelaznej konstrukcji.
Stefan Kuryłowicz, Biurowiec Focus Filtrowa, 2001, Warszawa, Wikimedia, Domena publiczna
R1OU3h7oZIxXn1
Ilustracja przedstawia stadion Miejski w Białymstoku. Budynek na planie owalu, z biało-czerwonymi elementami elewacji, wykonanymi z metalu.
Stefan Kuryłowicz, Stadion Miejski, 2014, Białystok, www.bialystok.pl, CC BY 3.0
RHDFtVQdpmoTa1
Ilustracja interaktywna przedstawia mapę polski z zaznaczonymi granicami województwo oraz ich stolicami. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje:
1. Dodatkowo pojawia się fotografia pod tytułem Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie. Budynek jest zbudowany z czterech kondygnacji. Nie posiada okien i jest w białym kolorze, ze spiczastym dachem w kształcie korony. Nowa siedziba Filharmonii w Szczecinie została wybudowana w 2014 r. Budynek jest projektem Estudio Barozzi Veiga (Fabricio Barozzi, Alberto Veiga). ,
2. Dodatkowo pojawia się fotografia pod tytułem Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie (BUW). Jest to czterokondygnacyjna budowla. Budynek jest otoczony siatką drucianą, na której znajdują się pnącza roślin. Budowę nowego gmachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego zakończono w 1999 r. Projektantami są: Marek Budzyński i Zbigniew Badowski.,
3. Dodatkowo pojawia się fotografia pod tytułem Kościół w Tarnowie nad Wisłą. Jest to drewniana budowla bez okien i z krzyżem na szczycie dachu. Do budynku prowadzą jedne dwuskrzydłowe drzwi. Kościółek Votum Aleksa w miejscowości Tarnów nad Wisłą (woj. mazowieckie, powiat garwoliński), został wybudowany w 2010 r. Projekt stworzyła pracownia Beton (Marta i Lech Rowińscy). ,
4. Dodatkowo pojawia się fotografia pod tytułem Pawilon Wystawienniczo-Informacyjny Wyspiański 2000 w Krakowie. Budynek posiada dekoracyjną fasadę, składającą się ze specjalnych ceglanych płytek, zamocowanych na metalowych prętach. Ich odpowiednie ustawienie pozwala na zmianę oświetlenia wnętrza – z lewej strony budynku, gdzie eksponowane są witraże, jest ono zaciemnione, a z prawej – otwarte i jasne. Pawilon został oddany do użytku w 2007 r. Projekt opracował Krzysztof Ingarden.,
5. Dodatkowo pojawia się fotografia pod tytułem Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka w Katowicach, ściany budowli pokryły ustawione pionowo prostokątne płyty w indyjskiego piaskowca, które są uporządkowane i schematyczne. Jego intensywny, "rudy" kolor oraz chropowata powierzchnia mogą kojarzyć się z ceglanymi ścianami śląskich familoków czy obiektów przemysłowych.
CINiBA w Katowicach zostało otwarte w 2012 r. Autorami projektu jest zespół architektów z Koszalina i Radomia w składzie: Dariusz Herman, Piotr Śmierzewski (współautorzy) oraz Rafał Sobieraj, Wojciech Subalski, Dariusz Cyparski (współpracownicy).
Ilustracja interaktywna przedstawia mapę polski z zaznaczonymi granicami województwo oraz ich stolicami. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje:
1. Dodatkowo pojawia się fotografia pod tytułem Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie. Budynek jest zbudowany z czterech kondygnacji. Nie posiada okien i jest w białym kolorze, ze spiczastym dachem w kształcie korony. Nowa siedziba Filharmonii w Szczecinie została wybudowana w 2014 r. Budynek jest projektem Estudio Barozzi Veiga (Fabricio Barozzi, Alberto Veiga). ,
2. Dodatkowo pojawia się fotografia pod tytułem Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie (BUW). Jest to czterokondygnacyjna budowla. Budynek jest otoczony siatką drucianą, na której znajdują się pnącza roślin. Budowę nowego gmachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego zakończono w 1999 r. Projektantami są: Marek Budzyński i Zbigniew Badowski.,
3. Dodatkowo pojawia się fotografia pod tytułem Kościół w Tarnowie nad Wisłą. Jest to drewniana budowla bez okien i z krzyżem na szczycie dachu. Do budynku prowadzą jedne dwuskrzydłowe drzwi. Kościółek Votum Aleksa w miejscowości Tarnów nad Wisłą (woj. mazowieckie, powiat garwoliński), został wybudowany w 2010 r. Projekt stworzyła pracownia Beton (Marta i Lech Rowińscy). ,
4. Dodatkowo pojawia się fotografia pod tytułem Pawilon Wystawienniczo-Informacyjny Wyspiański 2000 w Krakowie. Budynek posiada dekoracyjną fasadę, składającą się ze specjalnych ceglanych płytek, zamocowanych na metalowych prętach. Ich odpowiednie ustawienie pozwala na zmianę oświetlenia wnętrza – z lewej strony budynku, gdzie eksponowane są witraże, jest ono zaciemnione, a z prawej – otwarte i jasne. Pawilon został oddany do użytku w 2007 r. Projekt opracował Krzysztof Ingarden.,
5. Dodatkowo pojawia się fotografia pod tytułem Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka w Katowicach, ściany budowli pokryły ustawione pionowo prostokątne płyty w indyjskiego piaskowca, które są uporządkowane i schematyczne. Jego intensywny, "rudy" kolor oraz chropowata powierzchnia mogą kojarzyć się z ceglanymi ścianami śląskich familoków czy obiektów przemysłowych.
CINiBA w Katowicach zostało otwarte w 2012 r. Autorami projektu jest zespół architektów z Koszalina i Radomia w składzie: Dariusz Herman, Piotr Śmierzewski (współautorzy) oraz Rafał Sobieraj, Wojciech Subalski, Dariusz Cyparski (współpracownicy).
Mapa interaktywna Współczesna architektura w Polsce, online-skills, CC BY 3.0
Zadania
R7JIrz2dVNAhg
Ćwiczenie 1
Co było jedną z cech modernizmu? Możliwe odpowiedzi: 1. Nawiązanie do stylów historycznych, 2. Duża ornamentyka, 3. Funkcjonalność
Co było jedną z cech modernizmu?
Nawiązanie do stylów historycznych
Duża ornamentyka
Funkcjonalność
RtXhBR6IcUylN
Ćwiczenie 2
Zaznacz cechy stylu międzynarodowego: Możliwe odpowiedzi: 1. Proste, regularne, pozbawione ornamentów budynki, 2. Budynki nawiązują do natury, przypominają drzewa lub fraktale, 3. Dach płaski lub pulpitowy, 4. Regularne, zmodularyzowane budynki, 5. Oderwanie się od rodzimych wzorców architektonicznych, 6. Eksponowane są żaluzje, baterie słoneczne, elementy techniczne i instalacyjne jako ornamentu
Zaznacz cechy stylu międzynarodowego:
Proste, regularne, pozbawione ornamentów budynki
Budynki nawiązują do natury, przypominają drzewa lub fraktale
Dach płaski lub pulpitowy
Regularne, zmodularyzowane budynki
Oderwanie się od rodzimych wzorców architektonicznych
Eksponowane są żaluzje, baterie słoneczne, elementy techniczne i instalacyjne jako ornamentu
R1LIANR0TIcox
Ćwiczenie 3
Kto zaprojektował gmach Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego? Możliwe odpowiedzi: 1. Dariusz Herman, Piotr Śmierzewski, 2. Marta i Lech Rowińscy, 3. Marek Budzyński, Zbigniew Badowski
Kto zaprojektował gmach Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego?
Dariusz Herman, Piotr Śmierzewski
Marta i Lech Rowińscy
Marek Budzyński, Zbigniew Badowski
RTlivJtH2QS5G
Ćwiczenie 4
Uzupełnij pola. W jakim kraju rozwinął się metabolizm? Tu uzupełnij Od jakiego słowa pochodzi nazwa brutalizm? Tu uzupełnij Jaki styl architektoniczny inspirował się m.in. rozplanowaniem osad afrykańskich? Tu uzupełnij W jakim stylu architektonicznym zostało wybudowane Muzeum im. Guggenheima w Bilbao w Hiszpanii? Tu uzupełnij W jakim stylu architektonicznym budynki nawiązują do natury? Tu uzupełnij Co w języku angielskim oznacza słowo „blob”? Tu uzupełnij W jakim stylu architekci starają się dostosować budynki do człowieka, a nie odwrotnie? Tu uzupełnij W którym stylu architektonicznym ważne są kwestie ochrony środowiska? Tu uzupełnij W jakim stylu architektonicznym wykorzystuje się wielkie tafle szkła, polerowaną stal i beton? Tu uzupełnij
Uzupełnij pola. W jakim kraju rozwinął się metabolizm? Tu uzupełnij Od jakiego słowa pochodzi nazwa brutalizm? Tu uzupełnij Jaki styl architektoniczny inspirował się m.in. rozplanowaniem osad afrykańskich? Tu uzupełnij W jakim stylu architektonicznym zostało wybudowane Muzeum im. Guggenheima w Bilbao w Hiszpanii? Tu uzupełnij W jakim stylu architektonicznym budynki nawiązują do natury? Tu uzupełnij Co w języku angielskim oznacza słowo „blob”? Tu uzupełnij W jakim stylu architekci starają się dostosować budynki do człowieka, a nie odwrotnie? Tu uzupełnij W którym stylu architektonicznym ważne są kwestie ochrony środowiska? Tu uzupełnij W jakim stylu architektonicznym wykorzystuje się wielkie tafle szkła, polerowaną stal i beton? Tu uzupełnij
Uzupełnij pola.
W jakim kraju rozwinął się metabolizm? ..............
Od jakiego słowa pochodzi nazwa brutalizm? ............
Jaki styl architektoniczny inspirował się m.in. rozplanowaniem osad afrykańskich? ..........................
W jakim stylu architektonicznym zostało wybudowane Muzeum im. Guggenheima w Bilbao w Hiszpanii? ..................
W jakim stylu architektonicznym budynki nawiązują do natury? ....................
Co w języku angielskim oznacza słowo „blob”? ............
W jakim stylu architekci starają się dostosować budynki do człowieka, a nie odwrotnie? ..........................
W którym stylu architektonicznym ważne są kwestie ochrony środowiska? ..............................
W jakim stylu architektonicznym wykorzystuje się wielkie tafle szkła, polerowaną stal i beton? ..................
R1SSe9zQ47rdq
Ćwiczenie 5
W jakim stylu architektonicznym kładzie się nacisk na rewitalizację centrów i zwiększenie ich wielofunkcyjności? Możliwe odpowiedzi: 1. Nowa urbanistyka, 2. Metabolizm, 3. Brutalizm
W jakim stylu architektonicznym kładzie się nacisk na rewitalizację centrów i zwiększenie ich wielofunkcyjności?
Nowa urbanistyka
Metabolizm
Brutalizm
RppEWbjB5Q9qT
Ćwiczenie 6
Kto był teoretykiem regionalizmu krytycznego? Możliwe odpowiedzi: 1. Paul Ricour, 2. Le Corbusier, 3. Zaha Hadid
Kto był teoretykiem regionalizmu krytycznego?
Paul Ricoeur
Le Corbusier
Zaha Hadid
R1YrIIWjbiqcN
Ćwiczenie 7
Którego z budynków nie zaprojektował Stefan Kuryłowicz? Możliwe odpowiedzi: 1. Stadion Miejski w Białymstoku, 2. Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu, 3. Europejskie Centrum Muzyki i Sztuki w Białymstoku
Którego z budynków nie zaprojektował Stefan Kuryłowicz?
Przyporządkuj definicje do nazw styli architektonicznych. budynki charakteryzują się pozornym chaosem, mają zaburzone proporcje Możliwe odpowiedzi: 1. high-tech, 2. ekoarchitektura, 3. neomodernizm, 4. dekonstruktywizm wykorzystanie materiałów z odzysku, stworzenie odpowiedniej izolacji termicznej, uzyskanie energii z odnawialnych źródeł Możliwe odpowiedzi: 1. high-tech, 2. ekoarchitektura, 3. neomodernizm, 4. dekonstruktywizm zintegrowanie wyposażenia z architekturą i strukturą budynku, eksponowane są żaluzje, baterie słoneczne, elementy techniczne i instalacyjne jako ornament Możliwe odpowiedzi: 1. high-tech, 2. ekoarchitektura, 3. neomodernizm, 4. dekonstruktywizm charakteryzuje go prostota, geometryczność (główne formy kubistyczne i owalne), proste linie, ale też fragmentyzacja Możliwe odpowiedzi: 1. high-tech, 2. ekoarchitektura, 3. neomodernizm, 4. dekonstruktywizm
Przyporządkuj definicje do nazw styli architektonicznych. budynki charakteryzują się pozornym chaosem, mają zaburzone proporcje Możliwe odpowiedzi: 1. high-tech, 2. ekoarchitektura, 3. neomodernizm, 4. dekonstruktywizm wykorzystanie materiałów z odzysku, stworzenie odpowiedniej izolacji termicznej, uzyskanie energii z odnawialnych źródeł Możliwe odpowiedzi: 1. high-tech, 2. ekoarchitektura, 3. neomodernizm, 4. dekonstruktywizm zintegrowanie wyposażenia z architekturą i strukturą budynku, eksponowane są żaluzje, baterie słoneczne, elementy techniczne i instalacyjne jako ornament Możliwe odpowiedzi: 1. high-tech, 2. ekoarchitektura, 3. neomodernizm, 4. dekonstruktywizm charakteryzuje go prostota, geometryczność (główne formy kubistyczne i owalne), proste linie, ale też fragmentyzacja Możliwe odpowiedzi: 1. high-tech, 2. ekoarchitektura, 3. neomodernizm, 4. dekonstruktywizm
Przyporządkuj definicje do nazw styli architektonicznych.
budynki charakteryzują się pozornym chaosem, mają zaburzone proporcje
wykorzystanie materiałów z odzysku, stworzenie odpowiedniej izolacji termicznej, uzyskanie energii z odnawialnych źródeł
zintegrowanie wyposażenia z architekturą i strukturą budynku, eksponowane są żaluzje, baterie słoneczne, elementy techniczne i instalacyjne jako ornament
charakteryzuje go prostota, geometryczność (główne formy kubistyczne i owalne), proste linie, ale też fragmentyzacja
Słownik pojęć
Dach pulpitowy
Dach pulpitowy
Dach jednospadowy. Ściany boczne budynku zwane są szczytowymi, tylna ściana na wysokości poddasza nazywana jest ścianą pulpitową.
Kapitel
Kapitel
Inaczej głowica. Górna, wieńcząca część kolumny, filaru lub pilastra, zazwyczaj bogato zdobiona.,
Kariatyda
Kariatyda
Posąg kobiety w udrapowanej szacie, pełniący funkcję kolumny dźwigającej belkowanie.,
Oculus
Oculus
Okrągły otwór w szczycie kopuły, wpuszczający do wnętrza budowli światło i powietrze.,
Galeria dzieł sztuki
R1KGzdyPCndej1
Ilustracja przedstawia Narodowe Forum Muzyki. Jest to budynek z elewacją imitującą drewno, z elementami przeszklenia. Materiał obiektu oraz kształt przypominają pudło rezonansowe instrumentu strunowego.
Stefan Kuryłowicz, Narodowe Forum Muzyki, 2009-2015, Wrocław, Wikimedia, CC BY 3.0
RdOYRePcqNinz1
Ilustracja przedstawia biurowiec Focus Filtrowa w Warszawie. Kilkunastopiętrowy budynek zbudowany ze szkła i żelaznej konstrukcji.
Stefan Kuryłowicz, Biurowiec Focus Filtrowa, 2001, Warszawa, Wikimedia, Domena publiczna
R1OU3h7oZIxXn1
Ilustracja przedstawia stadion Miejski w Białymstoku. Budynek na planie owalu, z biało-czerwonymi elementami elewacji, wykonanymi z metalu.
Stefan Kuryłowicz, Stadion Miejski, 2014, Białystok, www.bialystok.pl, CC BY 3.0
R1V7gdnfCVmbf1
Dom wielorodzinny w kształcie bryły na planie prostokąta. Widoczna ściana ma duże okna, na długość całego mieszkania.
Birchmeier Kaufmann Architekten, Dom wielorodzinny, Zurych Szwajcaria, Wikimedia, CC BY 3.0
RfFnaZpz8mikn1
Nowoczesny dom wykonany z drewna. Ma stromy dach, na głównej ścianie ma jedno kwardatowe okno, a nad nim małe, prostokątne.
Innauer-Matt Architekten, Haus auf der Tschengla, Bürserberg, Austria, 2016, www.innauer-matt.com, CC BY 3.0
RAuzeFtWBY6e21
Projekt przedstawia zamknięty park w mieście. Przykryty jest przeźroczystą, wykonaną ze szkła powłoką o nieregularnym kształcie, która przypomina bańki.
pracownia ORPROJECT z Londynu, Projekt „Bubbles”, archirama.smcloud.net, CC BY 3.0
R1HNAReEf3KH51
Wieżowiec mieszkalny z luksusowymi apartamentami w Warszawie, przy ul. Złotej 44, w dzielnicy Śródmieście. Głównym projektantem wieżowca jest Daniel Libeskind. Jeden z najwyższych budynków mieszkalnych w Polsce, wykonany z żelbetonu i konstrukcji stalowej. Ze względu na swój kształt, budynek jest nazywany Żaglem.
Daniel Libeskind, Złota 44, 2005-2017, Warszawa, Polska, bbidevelopment.pl, CCBY 3.0
RD84MUudgCEEN1
Projekt Muzeum Kurdystanu w Iraku. Główny budynek tworzą cztery zwarte bryły z fragmentem linii, który jest blaszany i opadający w dół do wewnętrznego dziedzińca. Cztery bryły symbolizują cztery regiony zamieszkiwane przez Kurdów i znajdujące się na terenie czterech różnych państw: Turcji, Iranu, Iraku i Syrii. Linia, która je przecina, z jednej strony jest wykonana z ciemnej blachy, opada w dół do wewnętrznego dziedzińca i symbolizuje teraźniejszość. Druga część linii wykonana jest z lekkiego ażuru, z wiszącymi ogrodami i skierowana jest ku górze, zakończona jest płomieniem. Symbolizuje nadzieję, przyszłość. Dookoła jest polana, ogrody. Ludzie siedzą na kocach, na trawniku.
Daniel Libeskind, Projekt Muzeum Kurdystanu, 2009, Irbil, Irak, libeskind.com, CC BY 3.0
RF2kKl4Bi8HaN1
Ilustracja przedstawia pracownię rzeźby i malarstwa w Hiszpani - Studio Weil. Jest to biały budynek o bardzo nieregularnym kszałcie.
Daniel Libeskind, Studio Weil, 2000-2003, Majorka, Hiszpania, libeskind.com, CC BY 3.0
RpNaOA0DnlD4o1
dom The Villa to dynamiczna, ostra bryła. Przeszklenia stanowią dużą część budynku.
Daniel Libeskind, Villa, 2009, Datteln, Niemcy, libeskind.com, CC BY 3.0
R1KSHcnUTZBuC1
Ilustracja przedstawia Muzeum Żydowskie w Berlinie. Przed budynkiem znajduje się dużo zieleni. Budynek pokryty jest blachą cynkową, okna mają różne kształty, od małych, prostokątnych w wyższej części budynku, po szczeliny, linie.
Daniel Libeskind, Muzeum Żydowskie, 1989-2001, Berlin, Niemcy, libeskind.com, CC BY 3.0
R1NDtXU5YtrjT1
Zdjęcie przedstawia siedzibę Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku. Na fotografii przedstawiony jest widok na drapacze chmur przy rzece.
Siedziba Organizacji Narodów Zjednoczonych, 1948-1952, Nowy Jork, USA, online-skills, CC BY 3.0
R19zWXZN5fCJV1
Zdjęcie przedstawia Królewski Teatr Narodowy w Londynie, którego głównym architektem jest Denys Lasdun. Szary gmach o nieregularnej formie z kilkoma piętrami, reprezentuje brutalizm. Budynek wykonany jest z betonu, surowa, monumentalna architektura. Na każdym z pięter znajdują się tarasy, na jednym z nich posadzono zieleń.
Denys Lasdun, Królewski Teatr Narodowy, 1976, Londyn, Wielka Brytania, online-skills, CC BY 3.0
RGk7006qnsNU71
Zdjęcie przedstawia rotterdamski kanał, a w tle Cube Houses, domy, które na pylonie mają osadzone przechylone sześciany, o pomarańczowych ścianach. Wszystkie budynki mają nieregularne kształty. Po wodzie pływają łódki, wiele jest też przycumowanych do brzegu. Wzdłóż kanału rozciągają się kawiarnie, widać rozłożone, kolorowe parasole słoneczne i tłum ludzi.
Piet Blom, w tle Cube Houses, lata 70 XX wieku, Rotterdam, Holandia, online-skills, CC BY 3.0
RBtPCJbVHPLRq1
Zdjęcie przedstawia wieżowiec Nakagin, zaprojektowany przez architekta Kisho Kurokawę, znajduje się w Shimbashi w Tokio. Wieżowiec zbudowany z nieregularnie poukładanych szarych sześcianów - kapsuł z okrągłymi oknami. Kapsuł (modułów) jest sto czterdzieści, zostały przymocowane do betonowego, brązowego szkieletu. Każda kapsuła to osobna przestrzeń biurowa lub mieszkalna. Kapsuły można przemieszczać, wymieniać.
Centrum Pompidou w Paryżu, autorami budynku są: włoski architekt Renzo Piano i Anglik Richard Rogers. Stalowe konstrukcje nośne przypominaja rusztowanie, wszystkie instalacje wyprowadzone są na zewnątrz w przezroczystych rurach. Główną ścianę, po jej przekątnej, przecina przezroczysta rura ("rękaw"), w której znajdują się ruchome schody. W Centrum Pompidou znajduje się Muzeum Sztuki Nowoczesnej oraz główna biblioteka publiczna Paryża.
Centrum Pompidou, 1972-1977, Paryż, Francja, online-skills, CC BY 3.0
RBYpSZnmklSr71
Zdjęcie przedstawiające stadion Ericsson Globe w Sztokholmie. Budynek w kształcie kopuły z małymi okrągłymi oknami.
Ericsson Globe, 1989, Sztokholm, Szwecja, online-skills, CC BY 3.0
R1cQsabgrPlAO1
Zdjęcie przedstawia Sąd Najwyższy w Warszawie. Budynek na planie prostokąta zbudowany ze szkła otoczony kolumnami. Na ścianach kolumn umieszczono maksymy związane z prawem.
Marek Budzyński, Sąd Najwyższy, Warszawa, Polska, online-skills, CC BY 3.0
RnMpv0CQirJCL1
Zdjęcie przedstawia Prosta Tower w Warszawie. Wieżowiec wykonany jest ze szkła. Na jednej, całej ścianie umieszczona jest ażurowa, w kształcie rombów, fasada z żelbetonu.
Stefan Kuryłowicz, Prosta Tower, Warszawa, Polska, online-skills, CC BY 3.0
Bibliografia
Edina Bernard, Sztuka nowoczesna, Hański Publishing Services, Warszawa 2007;
Encyklopedia PWN w trzech tomach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999
Jolanta Chrzanowska‑Pieńkos, Andrzej Pieńkos, Leksykon sztuki polskiej XX wieku, Kurpisz, Poznań 1996
Peter Gössel , Gabriele Leuthouser, Architektura XX wieku, Taschen, Kolonia 2010
Peter Gössel , Gabriele Leuthouser Stephen Little, Sztuka. Kierunki – mistrzowie – arcydzieła, Elipsa, Warszawa 2005
Historia architektury, red. Denna Jones, Arkady, Warszawa 2015
Antony Mason, Historia sztuki zachodniej. Od czasów prehistorycznych do XXI wieku, Arkady, Warszawa 2009
Barbara Osińska, Sztuka i czas. Od klasycyzmu do współczesności, WSiP, Warszawa 2005
Nikolaus Pevsner, Historia architektury europejskiej, Arkady*,* Warszawa 2012
Witold Rybczyński, Jak działa architektura. Przybornik humanisty, Karakter, Kraków 2014
Uniwersalny leksykon sztuki, Muza S.A., Warszawa 2002
Anita Włodarczyk‑Kulak, Maurycy Kulak, O sztuce nowej i najnowszej. Główne kierunki artystyczne w sztuce XX i XXI wieku, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Bielsko‑Biała 2010
Frank Lloyd Wright, Architektura nowoczesna. Wykłady, Karakter, Kraków 2016
