E-materiały do kształcenia zawodowego

Gwintowanie i obróbka końców rur

MEC.04. Montaż systemów rurociągowych - Monter systemów rurociągowych 712613

bg‑turquoise

Wykonywanie gwintowania i obróbki końców rur

WIZUALIZACJA 2D

4

Spis treści

1

Wprowadzenie

Stanowisko pracy montera systemów rurociągowych wykonującego gwintowanie i obróbkę końców rur może znajdować się wewnątrz hali budowlanej, na świeżym powietrzu, pod ziemią czy na statku. W trakcie wykonywania zadań zawodowych mogą wystąpić hałas, wibracje czy zapylenie, a także może zaistnieć konieczność pracy na wysokości lub pod ziemią.

R1JeLajfNNgax
Przykładowe stanowisko pracy montera
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1J1zNsKhn6cS
Przykładowe stanowisko pracy montera
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Praca montera polega na układaniu rur w specjalnych wykopach, (na powierzchni lub pod ziemią, pod wodą, nad drogą w zależności od przeznaczenia), spawaniu ich i uszczelnianiu. Mogą to być rury, którymi przepływać będzie woda, ścieki, gaz, powietrze. 

Na stanowisku pracy montera systemów rurociągowych znajdują się narzędzia potrzebne do wykonywania czynności zawodowych, czyli elektronarzędzia, narzędzia monterskie i ślusarskie (np. gwintownice, narzynki, imadła czy maszyny do ukosowania).

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2

Narzędzia i urządzenia

Do podstawowych narzędzi i urządzeń wykorzystywanych przez montera systemów rurociągowych do gwintowania i obróbki końców rur możemy zaliczyć:

1
1

Opis alternatywny dotyczy galerii zdjęć podstawowych narzędzi i urządzeń do gwintowania i obróbki końców rur.

Numer jeden. Gwintownice do rur. Służą do wykonywania precyzyjnych połączeń gwintowanych w rurach stalowych, wykonywanych ręcznie lub maszynowo.

Numer dwa. Narzynki. Są to stalowe pierścienie tworzące krawędzie tnące i odprowadzające wióry. Narzynka przypomina klasyczną nakrętkę i używa się jej w podobny sposób, czyli  nakręcając ją na obrabiany przedmiot. Na wewnętrznej stronie narzynki znajdują się zintegrowane ostrza wykonujące nacięcia. Narzynkę można także wykorzystywać do kalibrowania nieprawidłowo wykonanych już istniejących gwintów.

Numer trzy. Gwintowniki. Są to narzędzia wieloostrzowe, które służą do nacinania gwintów wewnętrznych w otworach.

Numer cztery. Maszyny do ukosowania rur. Służą do różnorodnej obróbki końców rur i mogą być mocowane zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Istnienie wielu różnych odmian tych maszyn pozwala na ich dopasowanie do pracy w każdym środowisku i w zróżnicowanych warunkach.

Numer pięć. Imadło przenośne. Pozwala na uzyskanie solidnego ścisku przy zastosowaniu niedużej siły.

Numer sześć. Oprawki do narzynek i gwintowników. Są to narzędzia pomocnicze służące do nacinania gwintów zewnętrznych na wałkach, przeznaczone do narzynek okrągłych (najpopularniejszy typ narzynek). Oprawki do gwintowników są niezbędne do prawidłowego wykonania gwintu w otworze – dzięki nim gwintownik jest precyzyjnie umiejscowiony prostopadle do powierzchni czołowej materiału.

Numer siedem. Maszyny do planowania rur. Lekkie i doskonale pasujące do dłoni, co ułatwia ich użytkowanie. Do każdej średnicy rury można wybrać odpowiednie pierścienie mocujące.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3

Gwintowanie i ukosowanie rur

Gwintowanie

1
RLlANXdEbPY6p1
Rury z gwintem zewnętrznym
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Gwintowanie polega na kształtowaniu gwintów zewnętrznych i wewnętrznych poprzez wykonanie wgłębień wzdłuż linii śrubowej na powierzchni wałka lub otworu. Gwintowanie umożliwia przygotowanie zakończenia rur do nakręcenia kształtek czy zaworów. Przed rozpoczęciem gwintowania rury należy dokładnie oczyścić jej powierzchnię oraz sprawdzić za pomocą kątownika, czy płaszczyzna czołowa jest prostopadła do osi obrabianego przedmiotu. Jeśli ten warunek nie jest spełniony, należy opiłować płaszczyznę czołową za pomocą pilnika. W celu łatwiejszego przeprowadzenia tej czynności warto umieścić rurę w imadle. Następnie należy nasmarować zakończenia rury specjalnym olejem do gwintowania i założyć urządzenie nacinające gwint. W zależności od średnicy danej rury należy wcześniej dobrać do gwintownicy odpowiednią narzynkę, a następnie zamontować ją w gwintownicy i dokręcić. Na umieszczoną poziomo w imadle oraz w pełni przygotowaną rurę nakłada się prostopadle gwintownicę, dokręcając ją do obrabianego elementu. Gwintowanie rozpoczyna się od wykonania narzynką dwóch obrotów w prawo. W dalszej kolejności następuje cofnięcie narzynki o jeden obrót w lewo oraz ponowne wykonanie dwóch obrotów w prawo i cofnięcie o jeden w lewo. Ten sam cykl powtarza się aż do momentu uzyskania pożądanej długości gwintu. Kolejny krok to rozluźnienie śruby regulacyjnej narzynki i powtórzenie obrotów według tych samych wskazówek w celu nadania gwintowi ostatecznego kształtu.

Ukosowanie rur

1
R1dXZVpWpLrB31
Rura po ukosowaniu
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ukosowarki do rur służą do precyzyjnego i wydajnego ukosowania rury. Proces ukosowania przebiega „na zimno” i nie powoduje zmiany struktury materiału, którego powierzchnia jest gładka i pozbawiona tlenków, więc nie wymaga późniejszej czasochłonnej obróbki. Pracę z ukosowarką należy rozpocząć od oceny powierzchni obrabianej rury oraz zaplanowania otworu rury. Ocena jakości i prostopadłości cięcia rury pozwoli podjąć decyzję o tym, czy operacja planowania i ukosowania zostanie wykonana jednocześnie. Po zamontowaniu noży w punktach ich mocowania następuje zamontowanie ukosowarki w otworze rury (kołnierzu). Aby to przeprowadzić, na trzpieniu rozprężnym należy zamontować szczęki odpowiednie do średnicy otworu. Następnie należy włożyć urządzenie do otworu i poprzez kręcenie rozpierać nakrętkę za pomocą śruby pociągowej wyciąganej z elementu rozprężnego, trwale mocując urządzenie w rurze. Zamontowanie ukosowarki w otworze powinno umożliwić pełny zakres przesunięcia noży do i od powierzchni podlegającej ukosowaniu. Aby przesunąć nóż, należy ręcznie kręcić uchwytem nakręconym na śrubę przesuwania ukosowarki wzdłuż osi pracy. W przypadku gdy ukosowarka była używana w pozycji odwróconej, należy ją obrócić i za każdym razem po zakończeniu obróbki usunąć zebrane na głowicy roboczej wióry lub inne zanieczyszczenia.

Planowanie końców rur 1

1
R1czCIVlwBM9q1
Końcówka rury po planowaniu
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Planowanie końców rur. Maszyny planujące mają zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu gdzie wymagana jest praca np. w warunkach wysokiej czystości. Odpowiednie planowanie ułatwia łączenie rur, dzięki czemu redukuje ryzyko skażenia, również tam gdzie podczas obróbki powstają wióry i opiłki. Jakość przygotowania czoła rury jest bezspornie kluczowa w technologii spawania ręcznego. Z technicznego punktu widzenia wysokiej jakości obróbka czoła rury jest absolutnie wymagana przed spawaniem automatycznym zwanym również „spawaniem orbitalnym”. Maszyny przeznaczone są do planowania rur nierdzewnych cienkościennych, wykonanych również ze stali niestopowych i niskostopowych, aluminiowych i tytanowych. Dzięki swoim wymiarom doskonale pasują do dłoni, a ich konstrukcja czyni pracę łatwiejszą. Użytkownik wybiera odpowiednie pierścienie mocujące na każdą średnicę rury.

Maszyna do planowania rur

1
ReYuYUkGgAgtX1
Maszyna do planowania rur
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Planowarki do rur – gwarantują precyzyjną obróbkę cienkościennych rur i mikrozłączek ze stali nierdzewnych. Niezbędne przy wymaganiu wysokiej jakości obróbki przed spawaniem automatycznym.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane ćwiczenia