Zagrożenia bioróżnorodności
Dlaczego wielu ludzi wciąż wrzuca do domowych pieców śmieci, w tym odpady z tworzyw sztucznych? Dlaczego wypala się łąki i ścierniska, a z parków i ogrodów wywozi sterty opadłych liści, w których zwierzęta zdążyły już sobie przygotować zimowe kryjówki? U podstaw zagrożeń różnorodności biologicznej często stoi nasz brak wiedzy i wrażliwości przyrodniczej, a także bierność i niechęć do działania.
skutkiem działalności człowieka są m.in. kwaśne deszcze, zanieczyszczenia gleby, wody i powietrza;
kwaśne deszcze uszkadzają liście i korzenie roślin;
silny konkurent może doprowadzić słabszą populację do wyginięcia.
porównywać tempo wymierania gatunków obecnie i w minionych epokach geologicznych;
wymieniać i charakteryzować wybrane czynniki antropogeniczne zagrażające bioróżnorodności;
opisywać ekologiczne skutki wycinania lasów;
opisywać wpływ działalności człowieka na różnorodność biologiczną;
wyjaśniać, czym są gorące punkty bioróżnorodności, i podawać ich przykłady.
1. Tempo wymierania gatunków
Liczba naturalnych ekosystemów, gatunków i osobników wielu populacji maleje w zastraszającym tempie. Badania przeprowadzone przez Międzynarodową Unię Ochrony PrzyrodyMiędzynarodową Unię Ochrony Przyrody (ang. International Union for Conservation of Nature, w skrócie IUCN) wykazały, że od 1500 do 2009 r. na Ziemi bezpowrotnie zniknęło 875 gatunków. Wartość ta wydaje się jednak bardzo niedoszacowana, zwłaszcza w odniesieniu do czasów nowożytnych, czyli od połowy XV do początku XX w. Ówczesny stan wiedzy nie pozwalał na poznanie i opisanie dużej liczby gatunków. Zmieniło się to dopiero w wyniku rozwoju nauki i zastosowania nowoczesnych metod badawczych, co miało miejsce w XX i XXI w.
Liczby gatunków istniejących obecnie na naszej planecie i tych wymierających można określić tylko w przybliżeniu. Szacunki mogą znacznie odbiegać od siebie. Te optymistyczne podają, że rocznie ginie ich 500 do 5000. Inne, bardziej pesymistyczne, powstałe przez szacowanie liczby wymierających gatunków na podstawie powierzchni zniszczonych naturalnych siedlisk, określają tempo wymierania na 50, 100, 150, a nawet 350 gatunków dziennie, co rocznie daje liczbę 20‑50, a nawet 120 tysięcy.
Drastyczny wzrost tempa wymierania gatunków obserwuje się od początku XX wieku, a proces ten stale się nasila. Z tego powodu czasem mówi się, że jesteśmy świadkami szóstego masowego wymierania, zwanego też wymieraniem holoceńskimholoceńskim.
W wyniku uderzenia w Ziemię podwójnej asteroidy, które miało miejsce 65 mln lat temu, wymarły dinozaury i wiele innych gatunków. Opisz długofalowe skutki tej katastrofy.
Co dzieje się z niszami ekologicznymi zwolnionymi przez wymarłe gatunki?
2. Człowiek zagrożeniem dla różnorodności biologicznej
W historii Ziemi wymieranie gatunków zdarzało się wielokrotnie. Jest ono naturalnym procesem, często towarzyszącym powstawaniu nowych gatunków (specjacji). Wymieranie zachodziło nagle, jako skutek katastrof lub powoli, jako wynik antagonistycznych stosunków między populacjami. Człowiek jest gatunkiem odpowiedzialnym za bezpośrednie tępienie innych gatunków i przekształcanie warunków ich życia.
Niekorzystne zmiany środowiska naturalnego zagrażające bioróżnorodności pojawiły się w wyniku wzrostu liczebności populacji ludzkich oraz rosnącego zapotrzebowania na mięso i skóry. Polowania na wybrane gatunki niejednokrotnie były tak nasilone, że doprowadziły do ich wymarcia. W XVII w. w Europie wytrzebiono tura (Bos primigenius), na wyspie Mauritius ptaka dronta dodo (Raphus cucullatus), zaś w XVIII w. w okolicy Wyspy Beringa upolowano ostatnią krowę morską (Hydrodamalis gigas). W XX w. wytępiono północnoamerykańskiego gołębia wędrownego (Ectopistes migratorius).
Pożywienie zdobywano również dzięki rolnictwu. Pod uprawę roślin i wypas zwierząt przeznaczano ogromne obszary. Coraz intensywniej eksploatowano bogactwa naturalne, co także miało negatywny wpływ na środowisko.
Z biegiem czasu zagrożeniem dla różnorodności biologicznej stało się także rybołówstwo. Obecnie na świecie niemal 30% łowisk jest stale przeławianych, a kolejne 50% eksploatowanych tak intensywnie, że niedługo nie będą już w stanie się odtwarzać.
Kolejne negatywne zmiany w środowisku naturalnym, zwłaszcza jego zanieczyszczenie i degradacja, zachodziły i nadal zachodzą pod wpływem rozwoju przemysłu, transportu, budownictwa, gospodarki komunalnej, a obecnie również turystyki.
Uzasadnij, dlaczego ekosystemy z licznymi gatunkami endemicznymi, zwłaszcza położone na wyspach, są bardziej podatne na skutki działalności człowieka niż obszary o niższej różnorodności biologicznej.
Północnoamerykański gołąb wędrowny (Ectopistes migratorius) jest przykładem gatunku, którego przed zagładą z ręki człowieka nie uchroniła nawet ogromna liczebność, szacowana na 5 mld osobników. Ptaki te były najłatwiej dostępnym źródłem mięsa, więc masowo na nie polowano.
3. Zanikanie siedlisk i ekosystemów kluczowym powodem spadku różnorodności biologicznej
Najważniejszą przyczyną spadku różnorodności biologicznej jest stałe zmniejszanie się powierzchni ekosystemów naturalnych. Największy problem stanowi wylesianie. Lasy są bowiem najcenniejszymi z punktu widzenia bioróżnorodności ekosystemami na Ziemi. Stanowią ostoję dla ok. 75% gatunków lądowych żyjących na naszej planecie. Są drugim po oceanach globalnym dostawcą tlenu i specyficznym rezerwuarem wody pitnej. Pełnią też funkcję naturalnego filtra powietrza. Ponadto zapobiegają erozji gleby i stabilizują klimat. Ponieważ pochłaniają ogromne ilości COIndeks dolny 22, ich utrzymanie jest ważne dla powstrzymania globalnego ocieplania klimatu. Każde drzewo to siedlisko licznych organizmów tworzących swoistą biocenozę. Wycięcie lasu oznacza utratę tych wszystkich funkcji, a tym samym zniknięcie ogromnej liczby gatunków oraz zależności, którymi są powiązane.
Lasy stanowią źródło cennego surowca, jakim jest drewno. Co roku na świecie ubywa nawet 150 tys. kmIndeks górny 22 lasów, czyli tyle, ile wynosi połowa powierzchni Polski. Do odbiorców w Unii Europejskiej wędruje 20 mln ton egzotycznego drewna. Tylko część tego surowca ma certyfikat gwarantujący pochodzenie ze zrównoważonej wycinki, czyli takiej, której towarzyszy zalesianie umożliwiające odnawianie się lasu.
Wyrąb, a częściej wypalanie lasów, odbywa się też z potrzeby pozyskania żyznych gleb pod uprawę lub zakładania łąk niezbędnych do wypasu zwierząt. Zdobyte w ten sposób grunty szybko ulegają erozji, a uwolnione podczas pożarów miliony metrów sześciennych COIndeks dolny 22 przyczyniają się do zwiększenia efektu cieplarnianego. Do zaniku lasów przyczyniają się też kwaśne deszcze oraz masowe pojawianie się szkodników w lasach będących monokulturami.
Zaproponuj działania, które możesz podjąć w swoim domu, by ograniczyć zapotrzebowanie na drewno, także egzotyczne.
Najwyższym stopniem wylesienia cechują się Ameryka Południowa i Ameryka Środkowa oraz Afryka. W krajach europejskich powierzchnia lasów zaczyna powoli, lecz systematycznie wzrastać. W Polsce lasy porastają ok. 30% powierzchni kraju. Niestety, są to głównie lasy wtórne i charakteryzuje je mniejsza różnorodność biologiczna niż naturalne. Na ogół są to lasy, które służą jako plantacje drzew istotnych gospodarczo.
Istotnym powodem zagrożenia różnorodności biologicznej jest także zanikanie ekosystemów bagiennych, moczarowych i torfowiskowych. Obszary te są osuszane i wykorzystywane w rolnictwie pod uprawę roślin. Zabiegi melioracyjne powodujące obniżenie poziomu wód przyczyniają się do utraty siedlisk przez liczne ptaki wodne i wodno‑błotne, prowadzą również do wymierania płazów, które rozmnażają się na tych obszarach.
Podaj przykłady niewymienionych w podręczniku ekosystemów, które ulegają bardzo szybkiemu przekształcaniu, a cechują się wysoką różnorodnością biologiczną. Wymień przyczyny ich zanikania.
W każdej minucie powierzchnia lasów na świecie zmniejsza się o obszar równy 36 boiskom do piłki nożnej.
4. Gatunki inwazyjne i skutki ich wprowadzania do środowiska
Drugim (po zaniku siedlisk) powodem spadku globalnej bioróżnorodności jest wprowadzanie do naturalnych ekosystemów gatunków obcych, cechujących się dużą inwazyjnością. Szacuje się, że w skali świata spowodowały one utratę około połowy gatunków rodzimych. Wiele gatunków obcych człowiek wprowadza świadomie, uważając je za przydatne w rolnictwie, leśnictwie, ogrodnictwie. Inne zostają zawleczone przypadkowo. Sprzyja temu zwłaszcza rozwój międzynarodowego i międzykontynentalnego transportu i turystyki.
Gatunkami inwazyjnymiGatunkami inwazyjnymi określa się gatunki obce w danym ekosystemie, zwykle pochodzące z innych stref klimatycznych, które w nowych warunkach znalazły bardzo dogodne możliwości rozwoju. Z tego powodu zaczęły się masowo rozmnażać i dominować w ekosystemach. Zwykle mają też zdolność do bardzo szybkiego rozprzestrzeniania się. Wprowadzenie obcego gatunku zaburza relacje między organizmami tworzącymi biocenozę. Panująca między nimi równowaga ulega zachwianiu, ponieważ gatunki inwazyjne są często dużo skuteczniejszymi drapieżnikami, pasożytami lub konkurentami niż gatunki rodzime. Dodatkowo przenoszone są na nowe siedliska bez swoich naturalnych antagonistów, którzy mogliby regulować ich liczebność. Dzięki temu wygrywają walkę o ograniczone zasoby środowiska, przyczyniając się do stopniowego zaniku populacji rodzimych.
Ryba babka bycza (Neogobius melanostomus) została przywleczona do Bałtyku z Morza Czarnego prawdopodobnie w zbiornikach balastowych statków. Zadomowiła się w Zatoce Puckiej i wypiera rodzime gatunki. Nie jada się jej, dlatego nie jest odławiana. Wyjaśnij na tym przykładzie, co to znaczy, że jeden gatunek wypiera inne.
Przykładem najlepiej obrazującym negatywny wpływ gatunków inwazyjnych na różnorodność biologiczną jest sprowadzenie ssaków z Europy do Nowej Zelandii. Za wyjątkiem nietoperzy, w tym wyspowym kraju ssaki nigdy nie występowały naturalnie. Ich nisze zajmowały ptaki, wśród których powstała ogromna różnorodność gatunków, zwłaszcza nielotnych. Ssaki drapieżne przetrzebiły przede wszystkim populacje naziemnych nielotów, np. kiwi (Apterygiformes). Króliki i kozy wyjadały masowo rośliny, przekształcając ekosystemy i niszcząc siedliska ptaków takahe (Porphyrio).
Rodzimym ekosystemom zagrażają również pasożyty przywleczone z innych stref klimatycznych. Jednym z nich jest szrotówek kasztanowcowiaczek (Cameraria ohridella) – gatunek motyla, którego larwy żerują na kasztanowcach, powodując brązowienie i opadanie liści. Motyl ten pochodzi z Macedonii i w ciągu ostatnich niespełna 20 lat opanował całą Europę. W Polsce pojawił się w 1998 r. Prawdopodobnie powodem tak szybkiego rozprzestrzenienia się tego gatunku jest transport samochodowy. Hipotezę tę potwierdza fakt, że pierwsze zainfekowane drzewa rosły zawsze przy drogach. Na osobniki rosnące dalej od dróg, larwy były przenoszone przez inne zwierzęta, wiatr oraz przez człowieka.
Wyjaśnij, czy gatunek inwazyjny w jednej strefie klimatycznej będzie nim po przeniesieniu do innej strefy.
W Polsce do gatunków inwazyjnych można zaliczyć na przykład norkę amerykańską (Neovison vison) i szopa pracza (Procyon lotor) – zwierzęta, które uciekły z hodowli zwierząt futerkowych lub zostały z nich wypuszczone i stworzyły liczne populacje. Łatwo przystosowują się do nowych warunków, są bardzo płodne, zagrażają ptakom zakładającym gniazda na ziemi oraz wielu ssakom. Zamieszkują także parki narodowe i inne tereny chronione, gdzie podejmuje się próby ich eliminacji.
Gatunkiem inwazyjnym jest również syberyjski barszcz Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi), który miał być hodowany ze względu na wartości lecznicze i stosowany jako pasza, a przez swoje właściwości parzące okazał się szkodliwy dla ludzi i bydła. Z kolei jego dynamiczne rozprzestrzenianie się stało się poważnym zagrożeniem dla rodzimej flory.
Przykładem gatunku inwazyjnego w Polsce jest czeremcha amerykańska (Prunus serotina). Zbierz informacje o niej. Ustal, jakie gatunki żywią się jej liśćmi i owocami, jakie patogeny jej zagrażają i jak wpływa na inne gatunki w swoim otoczeniu. Wyjaśnij, na czym polega jej niepożądany wpływ na biocenozy leśne.
Wiele gatunków obcych, traktowanych jako zwierzęta domowe, jest wypuszczanych do środowiska. Jest to niezgodne z ustawą o ochronie przyrody i stanowi zagrożenie dla ekosystemów. Dzieje się tak na przykładd wtedy, gdy zwierzę osiągnie duże rozmiary albo sprawia kłopoty i nie nadaje się do trzymania w domu lub pielęgnacja znudzi nieodpowiedzialnych hodowców. Większość zwierząt egzotycznych nie przeżyje na wolności, czeka je więc śmierć w cierpieniach z głodu i zimna. Tylko nieliczne potrafią zaaklimatyzować się w nowych warunkach. Rodzi to kolejne problemy: niektóre z nich będą się krzyżować z gatunkami rodzimymi (np. świnka wietnamska i dzik, jeleń wschodni i jeleń europejski), przenosić pasożyty niewystępujące w populacjach polskich, które jako nowe mogą być bardzo inwazyjne (np. pochodzące od jelenia sika pasożyty wysysające krew z jelit, zagrażają jeleniom i żubrom).
5. Zanieczyszczenie i degradacja środowiska a różnorodność biologiczna
Zanieczyszczenie i degradacja środowiskadegradacja środowiska naturalnego nasiliły się przede wszystkim wraz z rozwojem przemysłu, rolnictwa, gospodarki komunalnej i transportu. Skażenie wód i gleb ściekami przemysłowymi i komunalnymi zagraża wielu gatunkom, a w przypadku rzek i jezior doprowadza do niemal całkowitego wymarcia żyjących w nich organizmów. Zanieczyszczenia przemieszczają się z rzek do mórz. Szczególnie zagrożone są morza śródlądowe, takie jak Bałtyk, w których wymiana wody z oceanem jest ograniczona. Skażenie wód Bałtyku doprowadziło m.in. do wyginięcia polskiej populacji łososia atlantyckiego (Salmo salar).
Rozwojowi przemysłu, zwłaszcza górnictwa, hutnictwa i konwencjonalnej energetyki, towarzyszy wytwarzanie ogromnych ilości odpadów przemysłowych. Są one składowane w postaci hałd. Obecne w nich substancje toksyczne, głównie metale ciężkie, z łatwością przedostają się do gleby i wód, powodując lokalne skażenie środowiska. Z biegiem lat hałdy zarastają roślinnością, ale odtworzone ekosystemy są bardzo ubogie pod względem liczby zamieszkujących je gatunków.
Spalanie paliw kopalnych, zwłaszcza węgla w przemyśle energetycznym, skutkuje wzrostem zanieczyszczenia powietrza tlenkami siarki, sadzami, pyłami oraz zwiększeniem stężenia COIndeks dolny 2 Indeks dolny koniec2 w atmosferze. W powietrzu, w wyniku reakcji chemicznej pary wodnej i tlenków węgla, siarki i azotu oraz siarkowodoru i chlorowodoru, powstają kwaśne deszcze. Powodują one uszkodzenia roślin i przyczyniają się do zamierania lasów. Zmieniają odczyn gleby, przez co część gatunków zostaje zastąpiona takimi, które preferują podłoże o niższym pH. Kwaśne opady bardzo szkodzą także porostom. Te najbardziej wrażliwe, o krzaczkowatej lub krzaczkowato‑nitkowatej, zwisającej plesze (np. brodaczki), występują już tylko na nielicznych, najmniej zanieczyszczonych obszarach naszego kraju.
Powodem zmniejszania się różnorodności biologicznej, zwłaszcza ekosystemów mórz i oceanów oraz ekosystemów nadbrzeżnych, jest również górnictwo naftowe. Wybuch platformy wiertniczej albo wyciek z tankowca mogą spowodować katastrofę ekologiczną na ogromną skalę, skutkującą nieodwracalnymi zmianami w ekosystemie. Przykładem takiej katastrofy jest skażenie Zatoki Meksykańskiej po wybuchu głębokowodnej platformy wiertniczej w 2010 r. Na skutek wylania 1,5 mld litrów ropy naftowej do zatoki zanieczyszczonych zostało 1 900 km wybrzeża. Zginęły setki tysięcy zwierząt, w tym 5 tysięcy wydr i aż 250 tysięcy mew, a także inne ptaki, żółwie morskie i delfiny.
6. Zmiany klimatyczne a różnorodność biologiczna
Wpływ zmian klimatycznych na różnorodność biologiczną rozpatruje się głównie w odniesieniu do globalnego ocieplenia klimatu. Główną jego przyczyną jest działalność człowieka (i związana z nią nadmierna emisja do atmosfery gazów cieplarnianych takich jak ditlenek węgla (tlenek węgla IV), metan, tlenek diazotu czy para wodna).
Wzrost temperatury w skali świata ma wpływ m.in. na rozmieszczenie organizmów. Prawdopodobnie stanowi także powód ich zagłady w sytuacji, gdy nie mogą się one przemieścić na inne siedliska, o optymalnych dla siebie warunkach termicznych. Przykładem negatywnego wpływu ocieplenia klimatu jest wymieranie porostów piętra alpejskiego na skutek zajmowania ich siedlisk przez bardziej ciepłolubne gatunki roślin niższego piętra.
Wzrost temperatury w skali globalnej powoduje również inny poważny problem, jakim jest postępujące topnienie pokrywy lodowej na obszarach okołobiegunowych, obserwowany od lat 70. XX w. Skute lodem brzegi Alaski, będące dla morsów miejscem rozrodu i odchowu młodych, stopniowo topnieją, co zmusza ciężarne samice do szukania nowych, niezmienionych jeszcze obszarów. W efekcie tłoczą się one na niewielkich plażach jeszcze pokrytych lodem, tworząc stada liczące po kilkadziesiąt tysięcy osobników. Zanik pokrywy lodowej wpływa także na populacje pingwinów Adeli (Pygoscelis adeliae). Ptaki te polują na kryl, nurkując z kry, zwykle blisko kolonii lęgowej. Ponieważ przybrzeżne kry coraz szybciej topnieją, a kryl bytuje tylko pod lodem, ptaki muszą żerować w coraz większym oddaleniu od brzegu. Z tego powodu na długo opuszczają swoje pisklęta, co znacznie zwiększa ich śmiertelność.
Organizmom dodatkowo mogą zagrażać nasilone i nietypowe zjawiska atmosferyczne, np. gwałtowne opady śniegu i marznącego deszczu w górach Meksyku przyczyniły się do zagłady zimujących tam milionów osobników motyla monarchy, zmniejszając tym samym liczebność ich populacji o ponad 70%.
Zmiany klimatu prowadzą również do zaburzenia cykliczności pór roku. Obecnie w klimacie umiarkowanym wiosna rozpoczyna się z wyprzedzeniem, przez co przedterminowo zakwitają wiosenne kwiaty a ptaki i płazy przystępują do godów. Zwykle nie towarzyszy temu wcześniejszy rozwój owadów, dlatego też brakuje pokarmu dla młodych, których śmiertelność wzrasta.
Topnienie pokrywy lodowej sprawia, że podnosi się poziom mórz i oceanów. Wyjaśnij, jaki jest wpływ tego zjawiska na ekosystemy leżące przy granicy wody i lądu.
7. Ochrona różnorodności biologicznej – perspektywy
Różnorodność biologiczna maleje w zastraszającym tempie. Nie potrafimy temu skutecznie zapobiegać i ochronić jej unikatowych, bezcennych składników. Mimo że w skali świata na ten cel przeznacza się bardzo duże środki, to są one niewystarczające i jedynie spowalniają proces zaniku różnorodności biologicznej. Aby skutecznie ratować różnorodność biologiczną przed ubożeniem, należy skupić się na zachowaniu najcenniejszych przyrodniczo i jednocześnie najbardziej zagrożonych obszarów świata. Naukowcy wyznaczyli na kuli ziemskiej 34 takie miejsca i nazwali je gorącymi punktami bioróżnorodnościgorącymi punktami bioróżnorodności (ang. biodiversity hotspots). Są one miejscem życia ok. 80% gatunków kręgowców lądowych, z których ponad 40% jest endemitami. Każdy z takich obszarów powinien spełniać 2 podstawowe kryteria. Po pierwsze musi być miejscem występowania przynajmniej 1 500 endemicznych gatunków roślin naczyniowych. Drugim warunkiem jest utrata przez te gatunki w wyniku działalności człowieka co najmniej 70% naturalnych siedlisk.
Oceń swój wpływ na zachowanie bioróżnorodności. Wymień działania, które możesz podjąć, by ograniczyć jej spadek.
Gorące punkty różnorodności biologicznej zajmują łącznie ponad 15% powierzchni Ziemi, z czego jedynie 2,3% przypada na najbardziej pierwotne, a tym samym najcenniejsze przyrodniczo zbiorowiska. Ponad 85% powierzchni tych unikatowych ekosystemów została już bowiem zniszczona w wyniku działalności człowieka.
Podsumowanie
Działania człowieka są przyczyną spadku różnorodności biologicznej na wszystkich jej poziomach.
Głównymi bezpośrednimi czynnikami spadku różnorodności biologicznej są: zanikanie naturalnych siedlisk i ekosystemów, wprowadzanie do środowisk gatunków inwazyjnych, zanieczyszczanie środowiska, nadmierna eksploatacja zasobów przyrody i zmiany klimatyczne.
Gorące punkty bioróżnorodności to niezwykle cenne przyrodniczo ekosystemy, zagrożone wskutek degradacji siedlisk naturalnych.
1. Opisz warunki biotyczne i abiotyczne, które ulegają zmianie w wyniku wycięcia lasu.
2. Podaj i opisz 3 przykłady negatywnego wpływu działalności człowieka na różnorodność ekosystemów.
Słowniczek
pogorszenie się stanu środowiska naturalnego pod wpływem działania człowieka; polega na zmniejszeniu różnorodności biologicznej i obniżeniu jakości takich składników, jak powietrze, woda, gleba; jej skutkiem jest zachwianie równowagi biologicznej
gatunki obce (nierodzime) o znacznej ekspansywności; szybko się rozprzestrzeniają, stanowiąc zagrożenie dla gatunków rodzimych danego ekosystemu, z którymi konkurują o te same zasoby, często wypierając je i przyczyniając się do ich wyginięcia; są drugim po niszczeniu siedlisk największym zagrożeniem dla różnorodności biologicznej
obszar biogeograficzny Ziemi charakteryzujący się bardzo wysoką różnorodnością biologiczną, jednocześnie zagrożony wskutek postępującej degradacji jego naturalnych siedlisk i ekosystemów, głównie w wyniku działalności człowieka
trwający obecnie okres geologiczny, który rozpoczął się po ustąpieniu ostatniego wielkiego zlodowacenia, co miało miejsce ok. 12 tysięcy lat temu
międzynarodowa organizacja zajmująca się ochroną przyrody, założona w 1948 roku w Szwajcarii; pierwsza światowa organizacja skupiająca się na globalnych zagrożeniach środowiska naturalnego
Zadania
Przyporządkuj typom zagrożeń opisy zmian zachodzących w środowisku.
sprowadzanie roślin ozdobnych z egzotycznych zakątków świata, deforestacja, osuszanie bagien, zmiana pH gleby przez kwaśne deszcze, skażenie oceanu ropą naftową, kłusownictwo, ekspansja terenów rolniczych i zurbanizowanych, uwalnianie egzotycznych zwierząt hodowlanych, nadmierne połowy ryb, uprawa gatunków pochodzących z innych stref klimatycznych
| zanikanie siedlisk i ekosystemów | |
|---|---|
| wprowadzanie gatunków inwazyjnych | |
| zanieczyszczenie środowiska | |
| nadmierna eksploatacja zasobów przyrody |
W każdej parze wskaż obszar charakteryzujący się większą bioróżnorodnością.
| Obszar 1 | Obszar 2 | |
| Kreta (1) – Madagaskar (2) | □ | □ |
| Puszcza Amazońska (1) – Puszcza Augustowska (2) | □ | □ |
| Australia (1) – Alaska (2) | □ | □ |
| Ameryka Środkowa (1) – Afryka Środkowa (2) | □ | □ |
| Tatry (1) – Himalaje (2) | □ | □ |
Oceń prawdziwość poniższych zdań i zaznacz odpowiedź Prawda lub Fałsz.
| Prawda | Fałsz | |
| Gatunkami inwazyjnymi są gatunki rodzime, które zajmują nowe nisze ekologiczne. | □ | □ |
| Kwaśne deszcze mają największy wpływ na ekosystemy naturalne, a nie na sztuczne. | □ | □ |
| Co roku na Ziemi może wymierać nawet 120 tysięcy gatunków. | □ | □ |
| Obserwowane w ostatnim stuleciu podwyższenie średniej temperatury na Ziemi zostało wywołane w głównej mierze przez działalność człowieka. | □ | □ |
| Zjawisko wylesiania najsilniej występuje w Azji. | □ | □ |
| Ekosystemami najważniejszymi dla zachowania różnorodności biologicznej są lasy. | □ | □ |
| Rozwój transportu sprzyja przemieszczaniu się gatunków inwazyjnych. | □ | □ |
| Lasy szybciej zanikają w Ameryce Środkowej niż w Europie. | □ | □ |