Odszukaj na mapie miejsce, w którym obecnie się znajdujesz.

Rozejrzyj się dookoła i wyznacz trzy najbardziej charakterystyczne obiekty, np. kościół, szkołę, muzeum, duże skrzyżowanie itp.

Odszukaj na mapie wybrane przez siebie obiekty.

Obróć mapę w taki sposób, aby kierunki do tych obiektów w rzeczywistości i na mapie pokryły się. Wówczas mapa będzie dobrze zorientowana.

RPQPHQF2GXN8G1

Ilustracja przedstawia równinę. Na horyzoncie góry. Droga dzieli ilustrację w pionie na dwie równe części. Na lewo zamek. Na prawo małe jezioro. Na pierwszym planie rozłożona mapa przedstawiająca ten sam teren. Na mapie trzy czerwone proste linie. Linie wychodzą z jednego punku na początku drogi, z miejsca, w którym stoi obserwator. Środkowa linia biegnie wzdłuż drogi na mapie. W pionie sięga poza mapę i pokrywa się z drogą w terenie. Lewa linia przechodzi przez rysunek zamku na mapie. Koniec linii sięga do zamku w terenie. Prawa linia przechodzi przez jezioro na mapie. Koniec linii sięga aż do jeziora w terenie.

Sprawdź, w jaki sposób oznaczono na mapie kierunek północny.

Odszukaj na mapie miejsce, w którym obecnie się znajdujesz.

Przyłóż kompaskompas magnetycznykompas/busolębusolabusolę do bocznej ramki poziomo ułożonej mapy.

Zachowując poziome położenie mapy, obróć ją wraz z przyłożonym do niej kompasem (busolą) tak, aby igła magnetyczna ustawiła się zgodnie z kierunkami północ‑południe oznaczonymi na tarczy kompasu. Wówczas mapa będzie dobrze zorientowana.

RhVHrC1in0W1a1

Ilustracja przedstawia papierową mapę terenu. Na mapie zaznaczone południki i równoleżniki. Teren pokrywają niebieskie linie oznaczające rzeki. Kolor zielony to niziny, żółty to tereny wyżynne, a brązowy to góry. W górnym lewym rogu rysunek kompasu. Na kompasie zaznaczone główne kierunki świata: N – północ, S – południe, E – wschód, W – zachód. Czerwony kolor igły magnetycznej skierowany na północ. Czerwona strzałka na górze mapy wycelowana na północ. Kierunek północny na mapie pokrywa się ze wskazywanym kierunkiem północnym przez kompas.

Mierząc odległości, liczy się podwójne kroki (parokroki). Średnio jeden parokrok to ok. 1,5 m.
Żeby poznać dokładną długość swojego parokroku, przygotuj taśmę mierniczą.

Przejdź 10 parokroków, zaznaczając miejsce rozpoczęcia trasy i miejsce jej zakończenia.

Zmierz odległość, która została przebyta, i podziel przez 10, aby poznać wartość jednego parokroku.

Powtórz czynność jeszcze 4 razy, za każdym razem obliczając wartość jednego parokroku.

Oblicz średnią wartość twojego parokroku na podstawie pięciu prób i zapamiętaj ją.
W sytuacji, w której konieczne będzie określenie odległości w terenie, zmierz ją za pomocą swoich parokroków i policz wartość w metrach.

R1biP5XTHEw9U1

Ilustracja przedstawia sposób wyznaczania długości własnego parokroku. W dole ilustracji podziałka liczbowa. Pozioma linia z podziałką wskazującą co pół metra. Początek podziałki na lewym końcu. Podziałka z liczbą metrów od zera po lewej do siedemnastu na prawym końcu. Opisana co druga kreska podziałki. Poniżej lewego końca czerwona pozioma strzałka wyznacza długość parokroku. Groty strzałki wskazują odległość półtora metra. Poniżej podpis: jeden parokrok równa się półtora metra. Poniżej dłuższa pozioma strzałka. Groty strzałki wskazują odległość od zera do piętnastu metrów. Poniżej podpis: dziesięć parokroków równa się piętnaście metrów. Powyżej linii rysunek idącego ucznia. Uczeń idzie do przodu, z lewego końca podziałki w prawą stronę ilustracji. Postać ucznia narysowana jest także nad cyfrą piętnaście, czyli po przejściu piętnastu metrów.

Przygotuj szkolny niwelatorniwelatorniwelator i łatę niwelacyjnąłata niwelacyjnałatę niwelacyjną.

Znajdź w swojej najbliższej okolicy pagórek lub wysoki nasyp kolejowy.

Stań u podnóża tego pagórka. Ustaw pionowo niwelator.

Druga osoba, z którą pracujesz (osoba B), powinna iść do góry po stoku, zabierając ze sobą łatę niwelacyjną.

W momencie, gdy osoba trzymająca niwelator (osoba A) zobaczy na poziomie celownika stopy osoby idącej w górę (B), woła „stop”.

Osoba B oznacza to miejsce w charakterystyczny sposób, np. kamieniem.

Osoba trzymająca niwelator (A) przenosi go w to miejsce i rozpoczyna od początku obserwację osoby B wchodzącej coraz wyżej.

Kiedy osoba A ponownie zobaczy w celowniku niwelatora stopy osoby B, oznacza to miejsce i przenosi tam niwelator.

Czynności te powtarzamy aż do momentu dojścia osoby B do szczytu pagórka.
Jeżeli ostatni odcinek mierzonej wysokości będzie mniejszy od wysokości niwelatora, wówczas na szczycie uczeń B ustawia przy stopach łatę niwelacyjną, a uczeń A, celując w łatę, odczytuje na niej wysokość. Otrzymany pomiar trzeba odjąć od wysokości niwelatora.

Znając wysokość niwelatora i wiedząc, ile razy przenosiliśmy urządzenie oraz ile wyniósł ostatni pomiar, po odjęciu wskazanej odległości na łacie od wysokości niwelatora możemy określić wysokość względną pagórka.

RqKsVcPsEgFaf1

Ilustracja przedstawia niwelator. To drewniana tyczka o wysokości jednego metra. Jeden koniec zakończony jest ostrzem. Do drugiego końca poziomo przybita jest krótka deseczka. Do deseczki zostały przybite dwa gwoździki, tworzące w ten sposób celownik. Od spodu do deseczki przywiązany jest sznurek. Na końcu sznurka jest ciężarek. Zwisający sznurek wskazuje pion.

RRFK9F6BwjSXF1

Ilustracja przedstawia łatę mierniczą. Łata to prosta płaska listwa. Na przedniej stronie łaty naniesiony jest podział. Na łacie zaznaczona skala liczbowa co jeden decymetr, czyli co dziesięć centymetrów. Na dole zero jeden, wyżej zero dwa i tak aż do jedenaście. Cyfra dziesięć, czyli jeden metr jest w kolorze czerwonym. Pomiędzy cyframi oznaczono odległości jednocentymetrowe w sposób graficzny, na przemian czarne i białe paski o grubości jednego centymetra. Pomiędzy cyfrą 10 a 11 paski są czerwone.

RIIh6kSb1zfSr1

Ilustracja przedstawia pagórek, którego wysokość jest mierzona od podstawy do szczytu. Wysokość obiektu wskazuje pionowa linia. Linia sięga od podstawy do szczytu wzgórza. Jest to wysokość względna. Na szczycie stoi uczennica. Uczennica trzyma łatę mierniczą. Uczennica skierowana jest w stronę łagodnego zbocza pagórka. Poniżej uczeń odczytuje wysokość z łaty za pomocą celownika w drewnianym niwelatorze szkolnym. Poniżej ucznia wbite trzy niwelatory szkolne przedstawiające, jak uczeń i w którym miejscu uczeń wbijał je poprzednio. Pierwszy był wbity u podnóża pagórka, drugie miejsce w które został wbity niwelator jest na zboczu pagórka o jeden metr wyżej, czyli o długość niwelatora. Poprowadzona jest pozioma przerywana linia od górnego końca pierwszego niwelatora do podstawy – miejsca wbicia drugiego. Trzeci i czwarty niwelator wbite są analogicznie każdy o metr wyżej od poprzedniego i podobnie poprowadzone są przerywane linie.