E-materiały do kształcenia zawodowego
Schematy technologiczne maszyn i urządzeń włókienniczych
MOD.14. Nadzorowanie procesów wytwarzania i wykończania wyrobów włókienniczych – technik włókiennik 311932
Zasady pracy maszyn do modyfikowania liniowych wyrobów włókienniczych
INFOGRAFIKA
- Oplatarka
Ilustracja
Zdjęcie przedstawia fragment oplatarki. Widoczne są cewki tarczowe zamontowane na maszynie w rzędach.
Tekst
Oplot jest przędzą składającą się z rdzenia oraz przędzy oplatającej rdzeń. Wyróżniamy dwa rodzaje oplotów. Oplot pojedynczy, czyli single covered yarn, w skrócie SCY oraz oplot podwójny, czyli double covered yarn - skrót DCY. Rdzeniem może być przędza zarówno elastyczna, na przykład poliuretan, jak i nieelastyczna, na przykład włókno szklane. - Schemat oplatania
Ilustracja
Grafika przedstawia schemat oplatania. Nitka ze szpulki przechodzi przez kolejne wałki.
Tekst
Proces oplatania przędzy SCY jest wieloetapowy i rozpoczyna się nawinięciem przędzy na szpule aluminiowe, które umieszczane są na oplatarkach. Po opleceniu wyrób gotowy przewijany jest na przewijarkach na nawoje handlowe o wadze jednego kilograma.
Proces oplatania wygląda następująco: z dolnych wałków odwijany jest rdzeń w postaci przędzy poliuretanowej, który rozciągany jest o zadaną wartość między dolnymi, a górnymi wałkami. Na szpuli nasadzonej na wydrążone wrzeciono nawinięta jest przędza oplatająca. Szpula obraca się z wysoką prędkością oplatając podawany rdzeń zadaną ilością oplotów. Następnie gotowa przędza nawijana jest na nawój odbiorczy umieszczony na górnych wałkach. - Przewijarka
Ilustracja
Zdjęcie przedstawia fragment przewijarki. Szpulki z szarą nicią zamontowane są w rzędzie na froncie maszyny. Przy każdej szpulce znajduje się panel sterujący.
Tekst
Przewijanie jest procesem stosowanym w celu utworzenia nawoju krzyżowego odpowiadającego wymaganiom kolejnych procesów technologicznych wytwarzania i wykańczania wyrobów włókienniczych. - Przewijarka precyzyjna
Ilustracja
Grafika przedstawia schemat techniczny przewijarki precyzyjnej w przekroju od przodu i z boku. Oznaczone są wymiary maszyny.
Tekst
Na schemacie przedstawiona jest przewijarka precyzyjna stosowana do uzyskiwania nawojów o precyzyjnej siatce nawijania i stożkowych powierzchniach czołowych, które charakteryzują się duża trwałością i dobrą odwijalnością. - Skręcanie fantazyjne
Ilustracja
Grafika przedstawia fragment skręcarki. Widoczne są szpulki z nićmi przeciągniętymi przez mechanizmy maszyny.
Tekst
Na skręcarce fantazyjnej nitki ozdobne uzyskuje się przez odpowiedni dobór nitek składowych, odpowiednie przeprowadzenie tych nitek przez aparat podający i programowanie pracy wałków podających i dźwigni wahadłowych. - Aparat podający skręcarki fantazyjnej
Ilustracja
Grafika przedstawia schemat aparatu podającego skręcarki fantazyjnej. Widoczne są dźwignie wahadłowe oraz skręcone nitki z różnymi wzorami ozdobnymi.
Tekst
Aparat podający skręcarki fantazyjnej. W górnej części schematu widoczne są dźwignie wahadłowe, które pełnią istotną funkcję w tworzeniu efektów punktowych na nitkach ozdobnych. Przy tworzeniu efektów ciągłych dźwignie są nieruchome. - Przykłady przebiegu nitek przez aparat podający skręcarki fantazyjnej
Ilustracja
Grafika przedstawia schematy przebiegu nitek przez aparat podający skręcarki fantazyjnej.
Tekst
Na schemacie przedstawione są przebiegi nitek przez aparat podający skręcarki fantazyjnej przy wytwarzaniu nitek: pęczkowanych, płomykowych, frotte i napuszczanych niedoprzędem. - Teksturarka
Ilustracja
Zdjęcie przedstawia framgent teksturarki. Widoczne są szpule z nićmi zamontowane w maszynie.
Tekst
Proces teksturowania jest procesem jednoetapowym, realizowany na maszynach zwanych teksturarkami. Przędza teksturowana jest po to, aby zwiększyć jej elastyczność oraz objętość. Surowcem do wytwarzania przędz teksturowanych jest, przędza częściowo zorientowana - po angielsku partially orientated yarn, w skrócie nazywana POY). Teksturować można przędze z następujących surowców: poliamid 6 (PA6), poliamid 6.6 (PA66), poliester (PES) i polipropylen (PP).
Teksturaty, w skrócie zwane DTY, czyli draw textured yarn), kędzierzawione są metodą fałszywego skrętu przy pomocy agregatów frykcyjnych wyposażonych w dyski ceramiczne lub poliuretanowe.
Przędza surowa POY podawana rurkami z wózka z lewej strony, przechodzi przez układ grzałki, gdzie rozgrzewana jest do odpowiedniej temperatury i jednocześnie odpowiednio rozciągana. Następnie zostaje wystudzona i wprowadzona do aparatu frykcyjnego gdzie jest kędzierzawiona, czyli ma nadawaną puszystość przędzy. Dalej zostaje nawinięta na cewkę papierową. - Schemat teksturarki
Ilustracja
Grafika przedstawia schemat teksturarki. Pokazany jest kierunek przechodzenia nici przez maszynę podczas procesu teksturowania metodą fałszywego skrętu. - Widok w powiększeniu przędzy teksturowanej
Ilustracja
Grafika przedstawia widok w powiększeniu przędzy teksturowanej. Za pomocą strzałek o przeciwstawnych zwrotach zobrazowane są skręty Z i S. Nad strzałkami tekst: przędza teksturowana może być w skręcie Z, S lub bezskrętowa w przypadku łączenia przędzy S i Z.
Tekst
Przędza teksturowana może być w skręcie Z, S lub bezskrętowa w przypadku łączenia przędzy S i Z. Przędza teksturowana może być pojedyncza - wtedy ma skręt S lub Z - lub wielokrotna i w zależności od skrętów składników, będzie bezskrętowa lub będzie mieć przewagę skrętu w zależności od swoich składowych. - Szczepianie
Ilustracja
Zdjęcie przedstawia fragment maszyny służącej do szczepiania. Na maszynie założone są szpulki jaskrawych nici.
Tekst
Sczep jest przędzą składającą się z przędzy okrywającej oraz przędzy sczepionej, najczęściej elastomerowej. Sczepem jest również połączonych ze sobą kilka przędz okrywających. Przędza okrywająca, umieszczona na ramie natykowej w górnej części maszyny, podawana jest przy pomocy galet do specjalnej dyszy. Na dolnych wałkach umieszczony jest poliuretan który najpierw jest rozciągany o konkretną wartość, a następnie podawany do tej samej dyszy wraz z przędzą okrywającą. W dyszy przy pomocy sprężonego powietrza następuje sczepianie obu składników. Następnie gotowa przędza zostaje nawinięta na nawój handlowy. - Punkty splątań - tak zwane szczepy
Ilustracja
Grafika przedstawia na powiększeniu punkty splątań, w któych włókna są odkształcone.
Tekst
Na zdjęciu widoczne są punkty splątań, tak zwane sczepy. - Dokręcanie
Ilustracja
Zdjęcie przedstawia fragment dokręcarki. Widoczne są nici przebiegające przez wałki maszyny oraz szpulki z nićmi.
Tekst
Proces dokręcania jest jednoetapowy i jest realizowany na maszynach zwanych dokręcarkami dwuskrętowymi. Dokręcany surowiec umieszczony jest w tak zwanym garze, w dolnej części maszyny. Dokręcana przędza przeciągnięta jest przez wydrążone wrzeciono, które w dolnej części posiada otwór. Następnie przędza wchodzi na wałek podający w środkowej części maszyny. Ruch obrotowy wrzeciona powoduje skręcenie przędzy. Dalej podawana jest na układ nawijania, gdzie zostaje nawinięta na nawój handlowy. - Rozciąganie
Ilustracja
Zdjęcie przedstawia fragment rozciągarki. W dolnej i górnej części widoczne są szpulki z nićmi. Pośrodku mechanizmy maszyny.
Tekst
Rozciąganie przędzy jest procesem jednoetapowym, przeprowadzanym na maszynach zwanych rozciągarkami obrączkowymi. Przędza POY umieszczona na natykach u góry maszyny odwijana i rozciągana jest między wałkiem podającym, a galetę. Następnie tak rozciągnięta przędza przy pomocy wrzeciona oraz ławy obrączkowej zostaje nawinięta na nawój handlowy, tak zwany kops. - Nawój kops
Ilustracja
Grafika przedstawia nawój kops. Nić nawinięta jest w taki sposób, że przy końcach szpulki jest jej mniej, a w środkowej części więcej.
Tekst
Nawój kops uzyskany w procesie rozciągania nitek. - Klasyfikacja nitek modyfikowanych
Ilustracja
Grafika przedstawia tabelę złożoną z dwóch kolumn i pięciu wierszy. Pierwszy wiersz, kolumna pierwsza: Nitki fantazyjne o efektach ciągłych uzyskiwane dzięki zróżnicowanej prędkości podawania nitek składowych. Pierwszy wiersz, kolumna druga: Nitki fantazyjne o efektach punktowych, uzyskiwane dzięki zróżnicowanej prędkości podawania nitek składowych i dodatkowymi chwilowymi zmianami prędkości podawania nitek. Drugi wiersz, pierwsza kolumna: nitki spiralne. Drugi wiersz, druga kolumna: nitki pęczkowane. Trzeci wiersz, pierwsza kolumna: nitki frotte. Trzeci wiersz, druga kolumna: nitki płomykowe. Czwarty wiersz, pierwsza kolumna: nitki pętelkowe. Czwarty wiersz, druga kolumna: nitki gąsienicowe. Piąty wiersz, pierwsza kolumna: nitki faliste i mulinowe. Piąty wiersz, druga kolumna: nitki napuszczane niedoprzedem. - Nitka modyfikowana
Ilustracja
Grafika przedstawia fragment nitki pętelkowej. W przebiegu skręconej nitki widoczne są pętelki.
Tekst
Nitka pętelkowa.
Infografika - "Zasady pracy maszyn do modyfikowania liniowych wyrobów włókienniczych"
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.