Zastanów się
Rozważmy następujące problemy
Zapoznaj się z definicją utylitaryzmu. Jak mogłoby wyglądać wprowadzanie w życie zasady użyteczności? Zanotuj swoje przypuszczenia.
Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwaNatura poddała rodzaj ludzki rządom dwu zwierzchnich władców: przykrości i przyjemności. Im tylko dane jest wskazywać, cośmy powinni czynić, oraz stanowić o tym, co będziemy czynili. (…) Otóż przez zasadę użyteczności rozumie się zasadę, która aprobuje lub gani wszelką działalność zależnie od tego, czy wykazuje ona tendencję do powiększenia czy zmniejszenia szczęścia obchodzącej nas strony; lub, co na jedno wychodzi, tendencję do popierania tego szczęścia lub przeszkadzania mu. Mówię o wszelkim działaniu jednostki prywatnej, lecz również o wszelkich posunięciach rządu. Przez użyteczność rozumie się tę właściwość jakiegoś przedmiotu, dzięki której sprzyja on wytworzeniu korzyści, zysku, przyjemności, dobra lub szczęścia (wszystko to w obecnym przypadku sprowadza się do tego samego) lub (co znowu sprowadza się do tego samego) zapobiega powstawaniu szkody, przykrości, zła lub nieszczęścia zainteresowanej strony. Jeżeli przy tym strona ta jest społeczeństwem w ogóle, to chodzić będzie o szczęście społeczeństwa; jeżeli pojedynczą jednostką, to o szczęście tej jednostki. (…)Społeczeństwo jest rzekomym ciałem, złożonym z indywidualnych osób, które się traktuje, jakby stanowiły jego członki. Czym że jest wobec tego interes społeczeństwa? Sumą interesów składających się na nie jednostek.Nie można mówić o interesie społeczeństwa nie rozumiejąc, na czym polega interes jednostki. Mówi się, że jakaś rzecz służy interesom jednostki lub jest w jej interesie, jeśli przyczynia się do powiększenia całkowitej sumy jej przyjemności lub, co na jedno wychodzi, zmniejsza całkowitą sumę jej przykrości. Można zatem powiedzieć, że jakieś działanie jest zgodne z zasadą użyteczności lub krócej:z użytecznością (w odniesieniu do społeczeństwa w szerokim znaczeniu tego słowa), gdy jego tendencje do pomnożenia szczęścia społeczeństwa jest większa od ewentualnej tendencji do zmniejszenia go.
Źródło: J. Bentham, Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwa, Kraków 1958.
Czym jest interes społeczeństwa? Jak zależy on od jednostki?
Stwórz mapę myśli wokół pojęcia utylitaryzm, która pomoże ci uporządkować dotychczasowe przemyślenia. Z czym jeszcze kojarzy ci się to słowo? Pod koniec lekcji wykonasz to ćwiczenie ponownie.
- Nazwa kategorii: Utylitaryzm
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii
- Elementy należące do kategorii Utylitaryzm
- Elementy należące do kategorii
- Elementy należące do kategorii