Zastosowanie arkusza kalkulacyjnego do porządkowania i filtrowania danych

Autor/autorka

MIrosław Taudul

1. Etap edukacyjny i klasa

szkoła podstawowa - klasa VIII

2. Przedmiot

informatyka

3. Temat zajęć

Zastosowanie arkusza kalkulacyjnego do porządkowania i filtrowania danych

4. Czas trwania zajęć

45 minut

5. Uzasadnienie wyboru tematu

Temat realizuje podstawę programową nauczania informatyki w klasie 8 szkoły podstawowej. Jest zgodny z podręcznikiem „Informatyka dla szkoły podstawowej. Klasa VIII” z serii Teraz bajty autorstwa Grażyny Koby, wydawnictwa Migra. Lekcja ma charakter ćwiczeniowy. Uczniowie nabędą przydatne umiejętności porządkowania posiadanych danych poprzez sortowanie i filtrowanie

6. Uzasadnienie zastosowania technologii

Tabele w arkuszu kalkulacyjnym wypełnione danymi mogą być wykorzystywane jako proste bazy danych. Czasami zachodzi konieczność uporządkowania danych umieszczonych w takiej bazie poprzez ich posortowanie, czyli ustawienie ich w takiej kolejności w jakiej sobie życzymy lub wybranie z dużej ilości danych tylko tych, które nas interesują poprzez zastosowanie filtrowania. Poprzez zastosowanie narzędzi do sortowania i filtrowania uczniowie lepiej zrozumieją zasadę działania baz danych i poznają korzyści z umiejętności sortowania i przeszukiwania zbiorów. Tematu takiego nie można zrealizować bez użycia technologii informatycznej.

7. Cel ogólny zajęć

Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera oraz arkusza kalkulacyjnego MS Excel. Poznanie i wykorzystanie odpowiednich narzędzi arkusza kalkulacyjnego do porządkowania i filtrowania posiadanych danych.

8. Cele szczegółowe zajęć

1. I. Rozumienie, analizowanie i rozwiązywanie problemów. Uczeń: 5. Prezentuje przykłady zastosowań informatyki w innych dziedzinach, w zakresie pojęć, obiektów oraz algorytmów.

2. II.Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera i innych urządzeń cyfrowych. Uczeń: 3. korzystając z aplikacji komputerowych, przygotowuje dokumenty i prezentacje, także w chmurze, na pożytek rozwiązywanych problemów i własnych prac z różnych dziedzin (przedmiotów), dostosowuje format i wygląd opracowań do ich treści i przeznaczenia, wykazując się przy tym umiejętnościami: 3) rozwiązywania zadań rachunkowych z programu nauczania z różnych przedmiotów w zakresie szkoły podstawowej, z codziennego życia oraz implementacji wybranych algorytmów w arkuszu kalkulacyjnym: umieszcza dane w tabeli arkusza kalkulacyjnego, posługuje się podstawowymi funkcjami, stosuje adresowanie względne, bezwzględne i mieszane, przedstawia dane w postaci różnego typu wykresów, porządkuje i filtruje dane,

3. IV. Rozwijanie kompetencji społecznych. Uczeń: 2. Ocenia krytycznie informacje i ich źródła, w szczególności w sieci, pod względem rzetelności i wiarygodności w odniesieniu do rzeczywistych sytuacji, docenia znaczenie otwartych zasobów w sieci i korzysta z nich;

9. Metody i formy pracy

• pokaz z objaśnieniem

• rozmowa kierowana

• praca z podręcznikiem: Informatyka dla szkoły podstawowej. Klasa VIII - „Teraz bajty”, wydawnictwo: Migra

• praca na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej: https://zpe.gov.pl

• praca w arkuszu kalkulacyjnym MS Excel

10. Środki dydaktyczne

• komputer z zainstalowanym pakietem biurowym MS Office i dostępem do Internetu

• projektor multimedialny i ekran

• podręcznik: Informatyka dla szkoły podstawowej. Klasa VIII - „Teraz bajty”, wydawnictwo: Migra

• program MS Excel

• Zintegrowana Platforma Edukacyjna

11. Wymagania w zakresie technologii

• komputery

• projektor multimedialny z ekranem

• dostęp do Internetu

• zainstalowany pakiet biurowy MS Office (z programem MS Excel)

12. Przebieg zajęć

• Aktywność 1

  • Temat: Doświadczenie

  • Czas trwania: 10 min

  • Opis aktywności:

    Dyskusja kierowana odwołująca się do doświadczeń uczniów związanych z korzystaniem np. z zasobów dziennika elektronicznego.
    Przypomnienie do czego służy arkusz kalkulacyjny i jakie rodzaje danych możemy gromadzić (zamieszczać) w tabeli arkusza kalkulacyjnego.
    Podanie przykładów prostych baz danych, z którymi uczniowie mogli mieć do czynienia np. listy wpłat na wyjście do kina, listy osobowej związanej
    z wyjazdem na wycieczkę (z podaniem imion rodziców, adresów zamieszkania, numerów telefonów do rodziców, itp.), ocen ze wszystkich przedmiotów na koniec semestru.
    Wyświetlenie filmu „Sortowanie i filtrowanie list” https://youtu.be/MnWIrFdirtA około 4,21 min

• Aktywność 2

  • Temat: Refleksja

  • Czas trwania: 5 min

  • Opis aktywności:

    Uczniowie na podstawie własnych doświadczeń i obejrzanego filmu odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytania:

    1. Co to jest baza danych?

    2. Jakie dane możemy zamieszczać z bazie danych (tabeli arkusza kalkulacyjnego)?

    3. Jakich narzędzi programu używamy do porządkowania zamieszczonych w arkuszu danych?

    4. Na czym polega sortowanie danych?

    5. na czuym polega filtrowanie danych i czym różni się od sortowania?

• Aktywność 3

  • Temat: Teoria

  • Czas trwania: 10 min

  • Opis aktywności:

    1. Nauczyciel dokładnie wyjaśnia na czym polegają operacje sortowania  i filtrowania danych na przykładzie przykładowej tabeli z danymi wyświetlonej na ekranie za pomocą projektora multimedialnego.

    2. Wydaje polecenie pobrania pliku z tabelą do wykonania ćwiczenia 8

    3. Daje polecenie wykonania ćwiczenia 8 z podręcznika (str. 205) i zapisania go pod odpowiednią nazwą we wskazanym miejscu, w folderze Dokumenty.

• Aktywność 4

  • Temat: Praktyka

  • Czas trwania: 15 min

  • Opis aktywności:

    1. Nauczyciel prosi uczniów o przejście na Zintegrowaną Platformę Edukacyjną i podaje link do odpowiedniego zasobu: https://zpe.gov.pl/a/arkusz-kalkulacyjny-jako-baza-danych/D7SIVuqdy

    2. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenia 1 i 2 zamieszczone w materiale do którego otrzymali link.

    3. Nauczyciel prezentuje sposoby filtrowania danych poprzez zaznaczenie odpowiednich filtrów oraz za pomocą filtrów liczb i tekstów.

    4. Uczniowie wykonują ćwiczenie 9 z podręcznika (str. 206) oraz ćwiczenia 3, 4 i 5 z materiału pochodzącego ze Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej, do którego otrzymali link.

13. Sposób ewaluacji zajęć

Podsumowanie wiadomości i umiejętności zdobytych na lekcji:

• wybrani uczniowie prezentują rozwiązania wskazanych ćwiczeń na forum klasy i przypominają sposób ich wykonania

• uczniowie odpowiadają na pytania 4 i 5 z podręcznika (str. 207) dotyczące sortowania i filtrowania danych zgromadzonych w arkuszu kalkulacyjnym

• nauczyciel jako zadanie domowe zadaje wykonanie ćwiczenia 6 i 7 z materiału pochodzącego ze Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej, do którego otrzymali link i wysłanie rozwiązań na platformę classroom do sprawdzenia i oceny.

14. Licencja

CC BY‑NC‑SA 4.0 - Uznanie autorstwa‑Użycie niekomercyjne‑Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe. Przejdź do opisu licencji

15. Wskazówki dla innych nauczycieli korzystających z tego scenariusza

Te same ćwiczenia można wykonać w programie „Calc” darmowego pakietu biurowego Libre Office, lub korzystając z aplikacji „Arkusze” w aplikacjach Google.

16. Materiały pomocnicze

17. Scenariusz dotyczy Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej

Tak

18. Forma prowadzenia zajęć

stacjonarna