Zdania złożone są różnie podzielone
Zaznacz na niebiesko wszystkie orzeczenia w poniższych zdaniach.
niebieski
Maciek zjadł zupę.
Błażej zachorował na odrę, więc nie przyszedł do szkoły, nie pisał wypracowania, nie dostał dwói ze sprawdzianu, leżał w domu, jadł pyszny kisiel, bawił się kulkami i nie myślał o szkole.
Grześ jest najgorszym uczniem w klasie, Lucek nosi okulary, Feliks zbiera znaczki, Michał lubi wszystko jeść, Jarek pisze na tablicy brzydkie wyrazy, Łukasz udaje kierowcę, Marek szuka sznurka, ale wszyscy chodzą do jednej klasy i razem spędzają czas.
Mateusz założył okulary, ale Olkowi się to nie spodobało, więc kazał mu je zdjąć.
Gdzie w podanych zdaniach jest granica między zdaniami składowymi? Skąd to wiesz? Co pomaga ci to rozpoznać? Swoje obserwacje zapisz tutaj lub w zeszycie.
Modli się pod figurą, a diabła ma za skórą.
Nie taki diabeł straszny, jak go malują.
Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle.
Czart anioła uda, ale anioł czarta nie potrafi.
Kto słowika zabija, zasmuci aniołów.
Połącz zdania składowe tak, aby tworzyły logiczną całość.
bo on tam nie rośnie., ale żywica skropli się u stóp drzewa., ale nie zmienia natury., to ci wyrośnie., wejdzie i nitka.
| Wilk zmienia sierść, | |
| Włosa z dłoni nie wyrwiesz, | |
| Liście mogą odlecieć, | |
| Jeżeli wejdzie igła, | |
| Co zasiejesz, |
Przepisz zdania z poprzedniego ćwiczenia do zeszytu i podkreśl w nich zdania podrzędne.
Narysuj w zeszycie wykresy podanych zdań podrzędnie złożonych.
Powiedziały jaskółki, że niedobre są spółki.
Jeśli wejdziesz między wrony, musisz krakać jak i one.
Gdzie kura gdacze, tam kogut milczy.
Gęś zazdrości, gdy orzeł buja.
Zdania składowe mogą być wobec siebie w stosunku współrzędności, gdy nie określają się wzajemnie, np.
Świeci słońce i pada deszcz.
Takie zdania nazywamy złożonymi współrzędnie.
Wyróżnia się cztery typy zdań współrzędnie złożonych:
łączne – połączone spójnikami: i, oraz, a, ani, ni, albo bezspójnikowo;
Śmiał się i płakał.przeciwstawne – połączone spójnikami: a, ale, lecz, jednak, zaś;
Zjadłem obiad, ale nie jestem głodny.wynikowe – połączone spójnikami: więc, toteż, dlatego.
Trenowałem, więc wygrałem.rozłączne – połączone spójnikami: albo, lub, czy, bądź;
Czytasz czy oglądasz?
Przecinkami oddzielamy zdania składowe w zdaniach współrzędnie złożonych przeciwstawnych, wynikowych i łącznych połączonych bezspójnikowo.
Przyjrzyj się wykresom zdań współrzędnych. Wykres oznaczony literą A przedstawia schemat zdania złożonego współrzędnie łącznie, B – przeciwstawnie, C – wynikowo, D – rozłącznie.
Ułóż po jednym zdaniu do każdego schematu. Swoje wypowiedzenia zapisz tutaj lub w zeszycie.
W podanych zdaniach złożonych współrzędnie znajdź orzeczenia, oddziel zdania składowe i narysuj wykres tutaj lub w zeszycie.
Nie wiedziałem nic o chorobie Holmesa i przeraziła mnie ta wiadomość.
Jest zawsze śmiertelna i niesłychanie zaraźliwa, więc jedno dotknięcie wystarczy.
Holendrzy znają się na tym lepiej od nas, ale dotychczas nie wprowadzili środków zaradczych.
Położył się w środę po południu i od tego czasu nie ruszał się z łóżka.
Mogłem zarazić się przez dotyk, więc Holmes żądał ode mnie natychmiastowego oddalenia się.
Podszedłem do łóżka detektywa, lecz cofnąłem się natychmiast przed jego groźnym spojrzeniem.
Artur Conan DoyleArtur Conan Doyle stworzył postać genialnego detektywa, któremu towarzyszy doktor WatsonWatson, w powieści „Studium w szkarłacie”. Sherlock HolmesSherlock Holmes posługiwał się metodą dedukcjidedukcji do rozwiązywania zagadek kryminalnych.
Kiedy autor uśmiercił swego bohatera w opowiadaniu „Ostatnia zagadka”, brytyjscy czytelnicy nosili czarne przepaski na znak żałoby i protestowali tak gorliwie, że sir Artur Conan Doyle po kilku latach cudownie ocalił Sherlocka (opowiadanie „Pusty dom”).
Przepisz podane zdania do zeszytu. Podkreśl orzeczenia, oddziel zdania składowe i narysuj wykresy.
Nemeczek stał przed nimi z podniesioną głową i czuł się tak silny, jakby mógł pokonać całą ich armię.
Feri Acz zaproponował Nemeczkowi, że przyjmie go do Czerwonoskórych, którzy będą walczyć o plac.
Gereb okazał się zdrajcą, więc pomyślałem, że mu pokażę.
Przepisz poniższe zdania do zeszytu. Wstaw przecinki w odpowiednie miejsca.
Kupiłem ci książkę o którą prosiłeś.
Gdy słucham muzyki zapominam o całym świecie.
Wróciłam bo zapomniałam kluczy.
Pożyczę ci pieniądze żebyś mógł kupić książkę kasetę i płytę.
Ugotuję zupę albo zrobię jajecznicę.
Ona cię nie widzi więc od razu się przedstaw.
Tutaj lub w zeszycie sformułuj zasadę odpowiadającą na pytanie: kiedy wstawiamy przecinki w zdaniu złożonym?