R17dfiLcWXA5N
Zdjęcie przedstawia ruiny zamku i baszty stojące na wzgórzu, nad którymi kłębią się ciemne burzowe chmury. Wokół wzgórza rosną drzewa, a u jego stóp stoi drewniana, brązowa chata, przy której przebiega droga. Na niej stoją samochody.

Idź, serdeńko, bo cię trzepnę,  czyli o kłótni i zgodzie w Zemście Aleksandra Fredry

Ruiny zamku Kamieniec w Odrzykoniu
Źródło: Scots, licencja: CC BY 3.0.

Zemsta pomiędzy filmem a teatrem

Warto wiedzieć!

Aleksander hrabia Fredro był człowiekiem teatru, pisał sztuki, żywiąc przekonanie, iż ich istnienie jest przede wszystkim istnieniem teatralnym. Pierwsze, jeszcze za życia autora, wystawienie Zemsty na scenie miało miejsce 17 lutego 1834 r. we Lwowie i o cztery lata wyprzedziło jej publikację drukiem. W postać Cześnika i Rejenta wcielili się wówczas wybitni aktorzy lwowskiej sceny – Jan Nepomucen Nowakowski i Witalis Smochowski, dając początek przebogatej w dziejach polskiego teatru galerii tych ról, o które w ciągu 170 lat obecności Zemsty na teatralnych deskach zabiegali najwybitniejsi aktorzy.

R100S0hmkLVNM
Zemsta - afisz teatralny
Źródło: a. nn., 1866, domena publiczna.
R1JynxfvYw1bZ
Józef Grzywiński jako Cześnik w Zemście Aleksandra Fredry
Źródło: a. nn., pocztówka, domena publiczna.
R35lE0olmyAxO
Jan Świderski jako Cześnik, w reżyserowanej przez niego sztuce Zemsta w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Lublinie, w 1984 roku.
Źródło: Tomasz Zugaj Zbigniew Zugaj, Wikimedia Commons, domena publiczna.
R2Klg3LA8fV7V
Ludwik Solski jako Dyndalski (po lewej) i Jerzy Leszczyński w "Zemście" wystawionej w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, w reżyserii Teofila Trzcińskiego.
Źródło: Roman Burzyński, Wikimedia Commons,, domena publiczna.
teatr telewizji
teatr telewizji

widowisko telewizyjne zrealizowane na podstawie utworu dramatycznego albo specjalnie napisanego dla telewizji

Wysłuchaj wypowiedzi reżysera teatralnego i pedagoga, Mikołaja Grabowskiego, który wyjaśnia, jak wygląda praca reżysera z aktorem oraz wskazuje inne osoby niezbędne w procesie tworzenia przedstawienia teatralnego.

RRTIjP706lNm8
Czarno‑biała plansza z napisami: RETORYKA, PROZA, KULTURA, SZTUKA, LITERATURA, TEATR, WARTOŚCI, POEZJA. Kolejna plansza z tytułem: Reżyser i aktor. Poniżej logo Kapitału Ludzkiego, ORE, Scholaris i Unii Europejskiej. W kadrze widać mężczyznę około 60‑letniego, który w letni, słoneczny dzień, siedząc na tle Wawelu, opowiada o aktorstwie i reżyserii. W prawym rogu ekranu widać fragment rzeki Wisły, której brzegiem spacerują ludzie i jeżdżą na rowerach. Mężczyzna ma siwe włosy, gładko zaczesane i druciane okulary, jest ubrany w czarną koszulę z krótkim rękawem.
Polecenie 1

Na podstawie wypowiedzi Mikołaja Grabowskiego, reżysera teatralnego i pedagoga, zanotuj, jakie osoby są niezbędne w procesie tworzenia przedstawienia teatralnego.

R1SKOkN6INkNG

Zapoznaj się z adaptacjami teatralnymi Zemsty. W internecie możesz obejrzeć spektakle przygotowywane dla Teatru Telewizji: Zemstę z 1972 roku, 1994 roku, 2020 roku.

Polecenie 2

Podyskutujcie w klasie, która obejrzana adaptacja teatralna podobała się wam najbardziej. Uzasadnij swoją odpowiedź.

R1Auml5Xbja93
R1jwTz7oM0hVq
Rysunek dramatycznej maski teatralnej, która w lustrzanym odbiciu staje się maską komediową. Pod rysunkiem napis: Maski – symbol Spotkań Teatralnych Zwierciadła. Pod napisem tekst: Tradycyjny spektakl teatralny z założenia opiera się na bezpośrednim kontakcie aktora z widzem. Od kilkudziesięciu lat istnieje jednak jeszcze jedna postać teatru, tzw. teatr telewizyjny, który nawet w swej klasycznej formie (tej, która nie sytuuje przedstawianych zdarzeń w plenerze) różni się od teatru „żywego planu” tym, że właśnie kamera pośredniczy w kontakcie widza z tym, co się dzieje w przestrzeni scenicznej zorganizowanej w studio telewizyjnym. We wspomnianym klasycznym teatrze telewizyjnym jest to przestrzeń zamknięta, mająca — tak jak w teatrze „żywego planu” — swe trzy ściany, w których toczy się akcja spektaklu. Obecność kamery widz jednak odczuwa, gdyż czyni ona to, co czyni także w filmie — podąża za aktorem, przybliża jego postać, twarz, gest i ruch, ukazuje w rozmaitych sekwencjach wnętrze, w którym dzieje się akcja. Aktor, grając w teatrze telewizji, może się pomylić, bo scenę można wielokrotnie powtarzać i ostatecznie wybrać jej najlepszą wersję. Rysunek zwiniętej taśmy filmowej, pod rysunkiem tekst: Film jest serią następujących po sobie obrazów z dźwiękiem lub bez dźwięku, wyrażających określone treści, utrwalonych na nośniku wywołującym wrażenie ruchu. Do takiej formy należy adaptacja, której celem jest dostosowaniem dowolnego materiału literackiego dla potrzeb realizacji jego sfilmowania. Oznacza to, że sztuka literacka może ulec pewnej przebudowie na rzecz nowego użytkowania. Adaptacje wymagają nie raz ograniczenia treści wątków, dialogów bądź postaci. Z drugiej strony domagają się także urozmaiceń tematów obrazowych i muzycznych, zbliżeń, ale także ukazania pejzażu i wiele różnych elementów, składających się na bezgraniczną kompozycję filmu, oddających wierność materiałowi literackiemu, na którym bazuje produkcja filmowa. Filmową adaptację oceniamy więc jako film, choć mamy świadomość, iż u jej podstawowych źródeł stał tekst literacki. Jednocześnie zdajemy sobie sprawę, że jest to odrębne, autonomiczne i niezależne dzieło, które nie może zastąpić obcowania z książką czy uczestnictwa w spektaklu teatralnym.
Teatr i film
Źródło: zpe.gov.pl.
Dla zainteresowanych

Zemsta została przeniesiona na ekran w 2002 roku przez Andrzeja Wajdę, który był jednocześnie autorem scenariusza i reżyserem filmu. Do współpracy zaprosił plejadę uznanych polskich artystów.

Obejrzyj adaptację filmową Zemsty w reżyserii Andrzeja Wajdy, a następnie wykonaj poniższe polecenia.

Czy utwór napisany na scenę teatralną można uczynić filmem?

Co sprawiło, że zabiegi reżyserskie Andrzeja Wajdy, uczyniły  dramat Fredry  filmem, a nie teatrem telewizyjnym, będącym przecież także realizowanym za pomocą technik filmowego zapisu spektaklem teatralnym?

Dobrym materiałem do takiej analizy jest już sam początek filmu. Zemstę otwiera sekwencja ukazująca zimowy pejzaż, w którym brnąc w śniegu, zmierza ku majaczącemu w oddali zamczysku jakiś skulony w podmuchach zawiei człowieczek. Niezadługo dowiemy się, iż to przybywający na wezwanie Cześnika Papkin, jedna z czołowych postaci komedii Fredry. W tym samym czasie pod wrota zamku zajeżdżają dwie pary sań – w jednych zasiada Cześnik Raptusiewicz z Podstoliną i Klarą, w drugich Rejent Milczek ze swoim synem Wacławem. Przyjezdni wymieniają konwencjonalne ukłony i ironiczne spojrzenia, tylko młodzi bohaterowie, Klara i Wacław, porozumiewawczo się do siebie uśmiechają. Za chwilę bohaterowie rozchodzą się do swych komnat usytuowanych po obu stronach zamku, które – jak pokazuje kamera – dzieli dziedziniec, rozsypujący się mur graniczny, schody i skromne krużganki. Tak oto w filmowy, dynamiczny sposób, wpisujący w akcję elementy krajobrazu i architektury, zostaje pokazane miejsce zdarzeń, które wkrótce nastąpią oraz przedstawieni zostają ich uczestnicy. Ograniczona ze swej natury przestrzeń spektaklu teatralnego została tu zastąpiona scenerią rozległego pejzażu i widokiem potężnego zamku, którego lata świetności dawno przeminęły.

R8CqzKeMKTL4S
Kadr z filmowej adaptacji Zemsty w reż. Andrzeja Wajdy.
Wybór śnieżnej zimy jako pory roku, w której toczy się akcja komedii, był decyzją świadomą, odbiegającą od teatralnej tradycji. Fredro nie określił pory roku w didaskaliach swej sztuki, w tradycji tej nie było to zapewne także istotne – w teatrze, przy całym tempie i zwrotach akcji, kameralność inscenizacji sprawiała, że obywano się znakomicie bez owych obecnych w filmie Wajdy szczegółów architektonicznych i atmosferycznych. W teatrze wystarczał ustawiony pośrodku sceny mur. W filmie elementy te, dzięki cechom właściwym kinu, miały uwiarygodniać miejsce i czas akcji, a zimowy pejzaż w intencji Wajdy odzierał Zemstę ze swojskiego ciepełka, które w teatrze towarzyszy zwykle tej komedii. Tymczasem tekst Zemsty jest przejmujący, wręcz przeszywający.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., tylko do użytku edukacyjnego.

Zapoznaj się z informacjami prezentowanymi na plakacie, a następnie wykonaj poniższe polecenia.

R1NR4G8HmyAEk
Zemsta - plakat filmowy
Źródło: Piotr Bujnowicz, Zemsta, 2002, plakat barwny, dostępny w internecie: http://gapla.fn.org.pl/plakat/948/zemsta.html?typ=autor&q=%22Piotr+Bujnowicz%22 [dostęp 25.10.2021], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
Ćwiczenie 1

Wymień bohaterów komedii Fredry, którzy zostali sportretowani na plakacie filmowym.

RsHKapu8rOQDn
Ćwiczenie 1

Odszukaj w dostępnych źródłach i zapisz nazwiska odtwórców ról pierwszoplanowych Zemsty w reż. Andrzeja Wajdy.

RKxo4hrAxubfz
Miejsce na notatkę ucznia.
Ćwiczenie 2

Zdecyduj, która z przedstawionych na plakacie osób lub w komedii  Fredry jest najbardziej wyrazista. Uzasadnij swój wybór.

RFZEuq6KEOXLY
Ćwiczenie 3

Oceń, który z bohaterów ukazanych na plakacie filmowym lub w komedii Fredry jest najbardziej zabawny.

R1CfwCB6BMijD
Miejsce na notatkę ucznia.
RinU5eDGeBuuG
Ćwiczenie 4
Wybierz właściwą odpowiedź.
Andrzej Wajda zastosował zabiegi, które tekst dramatu uczyniły...
Źródło: zpe.gov.pl.
R1Ld5pMyckiYJ
Ćwiczenie 5
Zaznacz zdania, które najlepiej oddają rolę muzyki w dziele Wajdy.
Źródło: zpe.gov.pl.
Ewa Szczęsna Słownik pojęć i tekstów kultury

Recenzja to wypowiedź krytyczna prezentująca tekst pisany, spektakl teatralny, film, wystawę; zawiera przedstawienie tematu i sposób jego realizacji w danym tekście, prezentuje jego walory i wady w sposób oceniający, subiektywnysubiektywnysubiektywny. Recenzja omawia zagadnienia istotne dla charakteru danego przekazu. Znacznej rozpiętości przedmiotowej towarzyszy rozpiętość stylistyczna i objętościowa: od krótkich zamieszczanych w prasie codziennej recenzji informacyjnych, przez dłuższe, utrzymane w stylu felietonowymfelietonfelietonowym lub eseistycznymesejeseistycznym (zwykle w czasopismach filmowych).

CART4 Źródło: Ewa Szczęsna, Słownik pojęć i tekstów kultury, Warszawa 2004.

O czym warto pamiętać, pisząc recenzję filmową?

Polecenie 3

Zapoznaj się z mapą myśli dotyczącą budowy recenzji filmowej. Wykorzystaj ją do stworzenia własnej recenzji filmu lub spektaklu „Zemsty”. Zgromadź potrzebne słownictwo.

R1W32n4zlJ8aS
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
R1D4rLd88nlGj
Włącz tryb tekstowy dla czytników Przejdź do nawigacji Przejdź do treści Powrót do strony głównej ZPE Zintegrowana Platforma Edukacyjna Ministerstwa Edukacji i Nauki 2 Przejdź do komunikatora A Ministerstwo Edukacji i Nauki Strona główna Mapa myśli Powrót Wróć do informacji o e‑podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Dodaj do ulubionych Skopiuj i edytuj materiał Udostępnij materiał Dodaj całą stronę do teczki Oceń projekt Mapa myśli Polecenie 1 Na podstawie mapy myśli wyjaśnij, na jakie elementy należy zwrócić uwagę w recenzji filmowej i dlaczego. Mapa myśli. Elementy należące do kategorii BUDOWA RECENZJI FILMOWEJ Nazwa kategorii: ROZWINIĘCIE Nazwa kategorii: ZAKOŃCZENIE Nazwa kategorii: WSTĘP Koniec elementów należących do kategorii BUDOWA RECENZJI FILMOWEJ Elementy należące do kategorii ROZWINIĘCIE Nazwa kategorii: BUDOWA RECENZJI FILMOWEJ Nazwa kategorii: użyte środki filmowe Nazwa kategorii: temat Nazwa kategorii: fabuła Nazwa kategorii: bohaterowie Koniec elementów należących do kategorii ROZWINIĘCIE Elementy należące do kategorii WSTĘP Nazwa kategorii: rok realizacji Nazwa kategorii: imię i nazwisko reżysera Nazwa kategorii: imiona i nazwiska innych ważnych współtwórców filmu Nazwa kategorii: gatunek filmowy Nazwa kategorii: tytuł filmu Nazwa kategorii: imię i nazwisko aktora, który stworzył w tym filmie wybitną kreację Nazwa kategorii: BUDOWA RECENZJI FILMOWEJ Nazwa kategorii: zarys fabuły Nazwa kategorii: informacje o nagrodach Nazwa kategorii: kontekst Koniec elementów należących do kategorii WSTĘP Elementy należące do kategorii ZAKOŃCZENIE Nazwa kategorii: BUDOWA RECENZJI FILMOWEJ Nazwa kategorii: podsumowanie analizy filmu Nazwa kategorii: ocena filmu Nazwa kategorii: sformułowanie wniosków interpretacyjnych Koniec elementów należących do kategorii ZAKOŃCZENIE Elementy należące do kategorii informacje o nagrodach Nazwa kategorii: WSTĘP Koniec elementów należących do kategorii informacje o nagrodach Elementy należące do kategorii kontekst Nazwa kategorii: WSTĘP Nazwa kategorii: historyczny i polityczny Nazwa kategorii: kulturowy Nazwa kategorii: społeczny Koniec elementów należących do kategorii kontekst Elementy należące do kategorii historyczny i polityczny Nazwa kategorii: kontekst Koniec elementów należących do kategorii historyczny i polityczny Elementy należące do kategorii użyte środki filmowe Nazwa kategorii: ROZWINIĘCIE Nazwa kategorii: związane z techniką filmową Nazwa kategorii: pozostałe Koniec elementów należących do kategorii użyte środki filmowe Elementy należące do kategorii związane z techniką filmową Nazwa kategorii: użyte środki filmowe Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Nazwa kategorii: ruchy kamery Nazwa kategorii: montaż Koniec elementów należących do kategorii związane z techniką filmową Elementy należące do kategorii rodzaje planów filmowych Nazwa kategorii: związane z techniką filmową Nazwa kategorii: plan totalny Nazwa kategorii: plan ogólny Nazwa kategorii: plan pełny Nazwa kategorii: plan amerykański Nazwa kategorii: plan średni Nazwa kategorii: zbliżenie (wielki plan) Nazwa kategorii: detal (duże zbliżenie) Nazwa kategorii: półzbliżenie Koniec elementów należących do kategorii rodzaje planów filmowych Elementy należące do kategorii ruchy kamery Nazwa kategorii: związane z techniką filmową Nazwa kategorii: panorama Nazwa kategorii: najazd Nazwa kategorii: odjazd Koniec elementów należących do kategorii ruchy kamery Elementy należące do kategorii montaż Nazwa kategorii: związane z techniką filmową Koniec elementów należących do kategorii montaż Elementy należące do kategorii pozostałe Nazwa kategorii: użyte środki filmowe Nazwa kategorii: gra aktorska Nazwa kategorii: dialogi Nazwa kategorii: muzyka Nazwa kategorii: scenografia Nazwa kategorii: kostiumy Koniec elementów należących do kategorii pozostałe Elementy należące do kategorii gra aktorska Nazwa kategorii: pozostałe Koniec elementów należących do kategorii gra aktorska Elementy należące do kategorii dialogi Nazwa kategorii: pozostałe Koniec elementów należących do kategorii dialogi Elementy należące do kategorii muzyka Nazwa kategorii: pozostałe Koniec elementów należących do kategorii muzyka Elementy należące do kategorii scenografia Nazwa kategorii: pozostałe Koniec elementów należących do kategorii scenografia Elementy należące do kategorii kostiumy Nazwa kategorii: pozostałe Koniec elementów należących do kategorii kostiumy Elementy należące do kategorii temat Nazwa kategorii: ROZWINIĘCIE Koniec elementów należących do kategorii temat Elementy należące do kategorii fabuła Nazwa kategorii: ROZWINIĘCIE Nazwa kategorii: Nowy Element (1) Koniec elementów należących do kategorii fabuła Elementy należące do kategorii bohaterowie Nazwa kategorii: ROZWINIĘCIE Koniec elementów należących do kategorii bohaterowie Elementy należące do kategorii podsumowanie analizy filmu Nazwa kategorii: ZAKOŃCZENIE Koniec elementów należących do kategorii podsumowanie analizy filmu Elementy należące do kategorii ocena filmu Nazwa kategorii: ZAKOŃCZENIE Nazwa kategorii: zalety Nazwa kategorii: wady Koniec elementów należących do kategorii ocena filmu Elementy należące do kategorii sformułowanie wniosków interpretacyjnych Nazwa kategorii: ZAKOŃCZENIE Koniec elementów należących do kategorii sformułowanie wniosków interpretacyjnych Nazwa kategorii: Nowy Element. Nie posiada żadnych połączeń. Elementy należące do kategorii scenariusz Nazwa kategorii: imiona i nazwiska innych ważnych współtwórców filmu Koniec elementów należących do kategorii scenariusz Elementy należące do kategorii zdjęcia Nazwa kategorii: imiona i nazwiska innych ważnych współtwórców filmu Koniec elementów należących do kategorii zdjęcia Elementy należące do kategorii muzyka Nazwa kategorii: imiona i nazwiska innych ważnych współtwórców filmu Koniec elementów należących do kategorii muzyka Elementy należące do kategorii kostiumy Nazwa kategorii: imiona i nazwiska innych ważnych współtwórców filmu Koniec elementów należących do kategorii kostiumy Elementy należące do kategorii horror Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii horror Elementy należące do kategorii thriller Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii thriller Elementy należące do kategorii film science fiction Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii film science fiction Elementy należące do kategorii film sensacyjny Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii film sensacyjny Elementy należące do kategorii musical Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii musical Elementy należące do kategorii komedia Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii komedia Elementy należące do kategorii kulturowy Nazwa kategorii: kontekst Koniec elementów należących do kategorii kulturowy Elementy należące do kategorii panorama Nazwa kategorii: ruchy kamery Koniec elementów należących do kategorii panorama Elementy należące do kategorii najazd Nazwa kategorii: ruchy kamery Koniec elementów należących do kategorii najazd Elementy należące do kategorii odjazd Nazwa kategorii: ruchy kamery Koniec elementów należących do kategorii odjazd Elementy należące do kategorii plan totalny Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Koniec elementów należących do kategorii plan totalny Elementy należące do kategorii plan ogólny Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Koniec elementów należących do kategorii plan ogólny Elementy należące do kategorii plan pełny Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Koniec elementów należących do kategorii plan pełny Elementy należące do kategorii plan amerykański Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Koniec elementów należących do kategorii plan amerykański Elementy należące do kategorii plan średni Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Koniec elementów należących do kategorii plan średni Elementy należące do kategorii zbliżenie (wielki plan) Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Koniec elementów należących do kategorii zbliżenie (wielki plan) Elementy należące do kategorii detal (duże zbliżenie) Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Koniec elementów należących do kategorii detal (duże zbliżenie) Elementy należące do kategorii półzbliżenie Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Koniec elementów należących do kategorii półzbliżenie Elementy należące do kategorii zalety Nazwa kategorii: ocena filmu Koniec elementów należących do kategorii zalety Elementy należące do kategorii wady Nazwa kategorii: ocena filmu Koniec elementów należących do kategorii wady Elementy należące do kategorii dramat Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii dramat Elementy należące do kategorii dokument Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii dokument Elementy należące do kategorii animacja Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii animacja Elementy należące do kategorii western Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii western Elementy należące do kategorii społeczny Nazwa kategorii: kontekst Koniec elementów należących do kategorii społeczny Elementy należące do kategorii Nowy Element (1) Nazwa kategorii: fabuła Koniec elementów należących do kategorii Nowy Element (1) Elementy należące do kategorii rok realizacji Nazwa kategorii: WSTĘP Koniec elementów należących do kategorii rok realizacji Elementy należące do kategorii imię i nazwisko reżysera Nazwa kategorii: WSTĘP Koniec elementów należących do kategorii imię i nazwisko reżysera Elementy należące do kategorii imiona i nazwiska innych ważnych współtwórców filmu Nazwa kategorii: WSTĘP Nazwa kategorii: scenariusz Nazwa kategorii: zdjęcia Nazwa kategorii: muzyka Nazwa kategorii: kostiumy Koniec elementów należących do kategorii imiona i nazwiska innych ważnych współtwórców filmu Elementy należące do kategorii gatunek filmowy Nazwa kategorii: WSTĘP Nazwa kategorii: horror Nazwa kategorii: thriller Nazwa kategorii: film science fiction Nazwa kategorii: film sensacyjny Nazwa kategorii: musical Nazwa kategorii: komedia Nazwa kategorii: dramat Nazwa kategorii: dokument Nazwa kategorii: animacja Nazwa kategorii: western Koniec elementów należących do kategorii gatunek filmowy Elementy należące do kategorii tytuł filmu Nazwa kategorii: WSTĘP Koniec elementów należących do kategorii tytuł filmu Elementy należące do kategorii imię i nazwisko aktora, który stworzył w tym filmie wybitną kreację Nazwa kategorii: WSTĘP Koniec elementów należących do kategorii imię i nazwisko aktora, który stworzył w tym filmie wybitną kreację Elementy należące do kategorii zarys fabuły Nazwa kategorii: WSTĘP Koniec elementów należących do kategorii zarys fabuły Mapa myśli. Elementy należące do kategorii BUDOWA RECENZJI FILMOWEJ Nazwa kategorii: ROZWINIĘCIE Nazwa kategorii: ZAKOŃCZENIE Nazwa kategorii: WSTĘP Koniec elementów należących do kategorii BUDOWA RECENZJI FILMOWEJ Elementy należące do kategorii ROZWINIĘCIE Nazwa kategorii: BUDOWA RECENZJI FILMOWEJ Nazwa kategorii: użyte środki filmowe Nazwa kategorii: temat Nazwa kategorii: fabuła Nazwa kategorii: bohaterowie Koniec elementów należących do kategorii ROZWINIĘCIE Elementy należące do kategorii WSTĘP Nazwa kategorii: rok realizacji Nazwa kategorii: imię i nazwisko reżysera Nazwa kategorii: imiona i nazwiska innych ważnych współtwórców filmu Nazwa kategorii: gatunek filmowy Nazwa kategorii: tytuł filmu Nazwa kategorii: imię i nazwisko aktora, który stworzył w tym filmie wybitną kreację Nazwa kategorii: BUDOWA RECENZJI FILMOWEJ Nazwa kategorii: zarys fabuły Nazwa kategorii: informacje o nagrodach Nazwa kategorii: kontekst Koniec elementów należących do kategorii WSTĘP Elementy należące do kategorii ZAKOŃCZENIE Nazwa kategorii: BUDOWA RECENZJI FILMOWEJ Nazwa kategorii: podsumowanie analizy filmu Nazwa kategorii: ocena filmu Nazwa kategorii: sformułowanie wniosków interpretacyjnych Koniec elementów należących do kategorii ZAKOŃCZENIE Elementy należące do kategorii informacje o nagrodach Nazwa kategorii: WSTĘP Koniec elementów należących do kategorii informacje o nagrodach Elementy należące do kategorii kontekst Nazwa kategorii: WSTĘP Nazwa kategorii: historyczny i polityczny Nazwa kategorii: kulturowy Nazwa kategorii: społeczny Koniec elementów należących do kategorii kontekst Elementy należące do kategorii historyczny i polityczny Nazwa kategorii: kontekst Koniec elementów należących do kategorii historyczny i polityczny Elementy należące do kategorii użyte środki filmowe Nazwa kategorii: ROZWINIĘCIE Nazwa kategorii: związane z techniką filmową Nazwa kategorii: pozostałe Koniec elementów należących do kategorii użyte środki filmowe Elementy należące do kategorii związane z techniką filmową Nazwa kategorii: użyte środki filmowe Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Nazwa kategorii: ruchy kamery Nazwa kategorii: montaż Koniec elementów należących do kategorii związane z techniką filmową Elementy należące do kategorii rodzaje planów filmowych Nazwa kategorii: związane z techniką filmową Nazwa kategorii: plan totalny Nazwa kategorii: plan ogólny Nazwa kategorii: plan pełny Nazwa kategorii: plan amerykański Nazwa kategorii: plan średni Nazwa kategorii: zbliżenie (wielki plan) Nazwa kategorii: detal (duże zbliżenie) Nazwa kategorii: półzbliżenie Koniec elementów należących do kategorii rodzaje planów filmowych Elementy należące do kategorii ruchy kamery Nazwa kategorii: związane z techniką filmową Nazwa kategorii: panorama Nazwa kategorii: najazd Nazwa kategorii: odjazd Koniec elementów należących do kategorii ruchy kamery Elementy należące do kategorii montaż Nazwa kategorii: związane z techniką filmową Koniec elementów należących do kategorii montaż Elementy należące do kategorii pozostałe Nazwa kategorii: użyte środki filmowe Nazwa kategorii: gra aktorska Nazwa kategorii: dialogi Nazwa kategorii: muzyka Nazwa kategorii: scenografia Nazwa kategorii: kostiumy Koniec elementów należących do kategorii pozostałe Elementy należące do kategorii gra aktorska Nazwa kategorii: pozostałe Koniec elementów należących do kategorii gra aktorska Elementy należące do kategorii dialogi Nazwa kategorii: pozostałe Koniec elementów należących do kategorii dialogi Elementy należące do kategorii muzyka Nazwa kategorii: pozostałe Koniec elementów należących do kategorii muzyka Elementy należące do kategorii scenografia Nazwa kategorii: pozostałe Koniec elementów należących do kategorii scenografia Elementy należące do kategorii kostiumy Nazwa kategorii: pozostałe Koniec elementów należących do kategorii kostiumy Elementy należące do kategorii temat Nazwa kategorii: ROZWINIĘCIE Koniec elementów należących do kategorii temat Elementy należące do kategorii fabuła Nazwa kategorii: ROZWINIĘCIE Nazwa kategorii: Nowy Element (1) Koniec elementów należących do kategorii fabuła Elementy należące do kategorii bohaterowie Nazwa kategorii: ROZWINIĘCIE Koniec elementów należących do kategorii bohaterowie Elementy należące do kategorii podsumowanie analizy filmu Nazwa kategorii: ZAKOŃCZENIE Koniec elementów należących do kategorii podsumowanie analizy filmu Elementy należące do kategorii ocena filmu Nazwa kategorii: ZAKOŃCZENIE Nazwa kategorii: zalety Nazwa kategorii: wady Koniec elementów należących do kategorii ocena filmu Elementy należące do kategorii sformułowanie wniosków interpretacyjnych Nazwa kategorii: ZAKOŃCZENIE Koniec elementów należących do kategorii sformułowanie wniosków interpretacyjnych Nazwa kategorii: Nowy Element. Nie posiada żadnych połączeń. Elementy należące do kategorii scenariusz Nazwa kategorii: imiona i nazwiska innych ważnych współtwórców filmu Koniec elementów należących do kategorii scenariusz Elementy należące do kategorii zdjęcia Nazwa kategorii: imiona i nazwiska innych ważnych współtwórców filmu Koniec elementów należących do kategorii zdjęcia Elementy należące do kategorii muzyka Nazwa kategorii: imiona i nazwiska innych ważnych współtwórców filmu Koniec elementów należących do kategorii muzyka Elementy należące do kategorii kostiumy Nazwa kategorii: imiona i nazwiska innych ważnych współtwórców filmu Koniec elementów należących do kategorii kostiumy Elementy należące do kategorii horror Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii horror Elementy należące do kategorii thriller Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii thriller Elementy należące do kategorii film science fiction Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii film science fiction Elementy należące do kategorii film sensacyjny Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii film sensacyjny Elementy należące do kategorii musical Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii musical Elementy należące do kategorii komedia Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii komedia Elementy należące do kategorii kulturowy Nazwa kategorii: kontekst Koniec elementów należących do kategorii kulturowy Elementy należące do kategorii panorama Nazwa kategorii: ruchy kamery Koniec elementów należących do kategorii panorama Elementy należące do kategorii najazd Nazwa kategorii: ruchy kamery Koniec elementów należących do kategorii najazd Elementy należące do kategorii odjazd Nazwa kategorii: ruchy kamery Koniec elementów należących do kategorii odjazd Elementy należące do kategorii plan totalny Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Koniec elementów należących do kategorii plan totalny Elementy należące do kategorii plan ogólny Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Koniec elementów należących do kategorii plan ogólny Elementy należące do kategorii plan pełny Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Koniec elementów należących do kategorii plan pełny Elementy należące do kategorii plan amerykański Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Koniec elementów należących do kategorii plan amerykański Elementy należące do kategorii plan średni Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Koniec elementów należących do kategorii plan średni Elementy należące do kategorii zbliżenie (wielki plan) Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Koniec elementów należących do kategorii zbliżenie (wielki plan) Elementy należące do kategorii detal (duże zbliżenie) Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Koniec elementów należących do kategorii detal (duże zbliżenie) Elementy należące do kategorii półzbliżenie Nazwa kategorii: rodzaje planów filmowych Koniec elementów należących do kategorii półzbliżenie Elementy należące do kategorii zalety Nazwa kategorii: ocena filmu Koniec elementów należących do kategorii zalety Elementy należące do kategorii wady Nazwa kategorii: ocena filmu Koniec elementów należących do kategorii wady Elementy należące do kategorii dramat Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii dramat Elementy należące do kategorii dokument Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii dokument Elementy należące do kategorii animacja Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii animacja Elementy należące do kategorii western Nazwa kategorii: gatunek filmowy Koniec elementów należących do kategorii western Elementy należące do kategorii społeczny Nazwa kategorii: kontekst Koniec elementów należących do kategorii społeczny Elementy należące do kategorii Nowy Element (1) Nazwa kategorii: fabuła Koniec elementów należących do kategorii Nowy Element (1) Elementy należące do kategorii rok realizacji Nazwa kategorii: WSTĘP Koniec elementów należących do kategorii rok realizacji Elementy należące do kategorii imię i nazwisko reżysera Nazwa kategorii: WSTĘP Koniec elementów należących do kategorii imię i nazwisko reżysera Elementy należące do kategorii imiona i nazwiska innych ważnych współtwórców filmu Nazwa kategorii: WSTĘP Nazwa kategorii: scenariusz Nazwa kategorii: zdjęcia Nazwa kategorii: muzyka Nazwa kategorii: kostiumy Koniec elementów należących do kategorii imiona i nazwiska innych ważnych współtwórców filmu Elementy należące do kategorii gatunek filmowy Nazwa kategorii: WSTĘP Nazwa kategorii: horror Nazwa kategorii: thriller Nazwa kategorii: film science fiction Nazwa kategorii: film sensacyjny Nazwa kategorii: musical Nazwa kategorii: komedia Nazwa kategorii: dramat Nazwa kategorii: dokument Nazwa kategorii: animacja Nazwa kategorii: western Koniec elementów należących do kategorii gatunek filmowy Elementy należące do kategorii tytuł filmu Nazwa kategorii: WSTĘP Koniec elementów należących do kategorii tytuł filmu Elementy należące do kategorii imię i nazwisko aktora, który stworzył w tym filmie wybitną kreację Nazwa kategorii: WSTĘP Koniec elementów należących do kategorii imię i nazwisko aktora, który stworzył w tym filmie wybitną kreację Elementy należące do kategorii zarys fabuły Nazwa kategorii: WSTĘP Koniec elementów należących do kategorii zarys fabuły Polecenie 2 Korzystając z mapy myśli, zbierz informacje, które będą pomocne i potrzebne do napisania recenzji filmu Nie patrz w górę. Przeczytaj Ilustracja interaktywna Stopka zpe.gov.pl Zintegrowana Platforma Edukacyjna Regulamin Deklaracja dostępności Polityka prywatności O projekcie Informacje o aktualizacjach Archiwum e‑materiałów Podstrony projektów Materiały edukacyjne łatwe do czytania i zrozumienia Tryby dostępności Pomoc Zgłoś problem Instytut Badań Edukacyjnych Centrum Informatyczne Edukacji Ośrodek Rozwoju Edukacji Aplikacja ZPE na twoim urządzeniu Pobierz aplikację ZPE - Zintegrowana Platforma Edukacyjna na iphone Pobierz aplikację ZPE - Zintegrowana Platforma Edukacyjna na androida Na stronie znajdują się materiały, które powstały ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007−2013 oraz Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014−2020) oraz Funduszu Europejskiego Rozwój Społeczny 2021‑2027. Fundusze Europejskie - Wiedza Edukacja Rozwój; Rzeczpospolita Polska; Ministerstwo Edukacji i Nauki; Unia Europejska - Europejski Fundusz Społeczny
Budowa recenzji filmowej - mapa myśli
Źródło: zpe.gov.pl.

Sprawdź, czy umiesz!

Polecenie 4

Obejrzyj Zemstę w reżyserii Andrzeja Wajdy, a następnie napisz recenzję filmu.

R1O7G0tGng11O
Miejsce na notatkę ucznia.
Polecenie 4

Odszukaj w dostępnych źródłach informacje o dokonaniach Andrzeja Wajdy. Sporządź krótką notatkę.

RXTX2Kw2BRAH0
Miejsce na notatkę ucznia.
Ćwiczenie 6

Zredaguj zaproszenie na inscenizację fragmentów Zemsty Aleksandra Fredry w wykonaniu szkolnego koła teatralnego.

R1MfLUt3Mv2xr
Polecenie 5

Określ i wypisz cechy, które odróżniają dzieło Andrzeja Wajdy od teatralnych przedstawień Zemsty.

RBsrSjwyyBfbV
(Uzupełnij).

Słownik

adaptacja
adaptacja

(łac. adaptatio – przystosowanie) – przystosowanie tekstu literackiego do wystawienia na scenie (adaptacja sceniczna lub teatralna) lub do sfilmowania (adaptacja filmowa); reżyser, podporządkowując tekst literacki własnej wizji inscenizacyjnej, dokonuje zmian w utworze, może np. dowolnie zmieniać układ tekstu, kreacje bohaterów, porządek wydarzeń, rezygnować z niektórych wątków, dodawać nowe

ekranizacja
ekranizacja

(fr. écran – ekran) – przeniesienie na ekran utworu literackiego, z dosyć wiernym odtworzeniem pierwowzoru tekstu; też: film powstały na podstawie sztuki, powieści itp.

esej
esej

krótka rozprawa naukowa lub literacka ujmująca temat w sposób subiektywny

felieton
felieton

krótki utwór publicystyczny o charakterze popularnonaukowym lub beletrystycznym

subiektywny
subiektywny

zależny, stronniczy

teatr telewizji
teatr telewizji

widowisko telewizyjne zrealizowane na podstawie utworu dramatycznego albo specjalnie napisanego dla telewizji

Źródło:

https://zpe.gov.pl/a/rezyser-i-aktor/DRdwf12N

https://zpe.gov.pl/a/wprowadzenie/DqiS6xqho

https://zpe.gov.pl/a/mapa-mysli/DiTAhcnZW