GALERIA ZDJĘĆ

Spis treści

1. Złącza łącznikowe sworzniowe11. Złącza łącznikowe sworzniowe

• Z użyciem gwoździ i wkrętów2Z użyciem gwoździ i wkrętów

• Na kołki drewniane lub sworznie stalowe3Na kołki drewniane lub sworznie stalowe

2. Złącza łącznikowe wkładkowe42. Złącza łącznikowe wkładkowe

3. Złącza łącznikowe na skowy53. Złącza łącznikowe na skowy

• Połączenie stolca z płatwią6Połączenie stolca z płatwią

• Połączenie stolca z podwaliną7Połączenie stolca z podwaliną

• Złącze belek stropowych8Złącze belek stropowych

• Złącze kalenicowe9Złącze kalenicowe

4. Złącza na klej104. Złącza na klej

• Styk czołowy11Styk czołowy

• Styki z nakładkami12Styki z nakładkami

• Styki ukośne13Styki ukośne

• Styki klinowe14Styki klinowe

5. Złącza wrębowe155. Złącza wrębowe

• Złącza wrębowe przedłużające elementy16Złącza wrębowe przedłużające elementy

• Złącza wrębowe zwiększające szerokość17Złącza wrębowe zwiększające szerokość

• Złącza wrębowe zwiększające wysokość przekroju18Złącza wrębowe zwiększające wysokość przekroju

6. Złącza elementów konstrukcji196. Złącza elementów konstrukcji

7. Złącza węgłowe z ostatkami207. Złącza węgłowe z ostatkami

8. Złącza węgłowe bez ostatków218. Złącza węgłowe bez ostatków

9. Złącza na czopy229. Złącza na czopy

10. Złącza elementów schodzących się pod kątem prostym2310. Złącza elementów schodzących się pod kątem prostym

• Połączenie na zastrzały24Połączenie na zastrzały

• Połaczenie na zakładkę25Połaczenie na zakładkę

• Połaczenie na wpusty26Połaczenie na wpusty

1. Złącza łącznikowe sworzniowe

Z użyciem gwoździ i wkrętów

Podstawowym elementem wielu złącz ciesielskich są sworznie. Do połączeń sworzniowych zaliczają się m.in połączenia tworzone z użyciem gwoździ i wkrętów:

Początek złącza sworzniowego wykonanego za pomocą gwoździa:

R1VHDDtXm4QfU

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/Dh8oTwFX5

Wizualizacja  trzy de prezentuje początek złącza sworzniowego wykonanego za pomocą gwoździa. Widoczny jest drewniany element z okrągłym otworem, w którym znajduje się łebek gwoździa. Z drugiej strony elementu wystaje zakończony szpicem jego trzpień.

Początek złącza sworzniowego wykonanego za pomocą wkrętu:

RMmV9ztCcf90s

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/Dh8oTwFX5

Wizualizacja trzy de prezentuje początek złącza sworzniowego wykonanego za pomocą wkrętu. Widoczny jest drewniany element z okrągłym otworem, w którym znajduje się łebek wkrętu. Z drugiej strony elementu wystaje gwintowany trzpień o ostrym zakończeniu.

Złącza te mogą występować w konfiguracjach które wpływają albo na grubość (po prawej), albo na długość (po lewej) łączonych elementów:

Na kołki drewniane lub sworznie stalowe

Takie połączenia mogą być również wykonywane zarówno za pomocą kołków drewnianych jak i sworzni metalowych:

RvNsvYdx1KxmB

Grafika zawiera dwa zdjęcia. Zdjęcie po lewej przedstawia drewnianą podłogę, na której znajdują się liczne czarne punkty rozmieszczone regularnie, tworzące kwadraty. Zdjęcie po prawej przedstawia dwa drewniane elementy w kształcie prostopadłościanu, jeden nad drugim, połączone stalowym elementem składającym się z dwóch blaszek połączonych śrubą.

2. Złącza łącznikowe wkładkowe

Jest to typ złączy, które łączą elementy poprzez dodanie elementów wbijających się w obie płaszczyzny drewna.

R1Ef95hE6y7tH

Zdjęcie przedstawia dwa drewniane elementy znajdujące się prostopadle do siebie i tworzące kąt prosty. Na elemencie po prawej stronie znajduje sie pierścień Geka, czyli stalowy okrąg wykończony ostrymi kolcami, w środku okręgu, w drewnianym elemencie znajduje się otwór. Na drewnianym elemencie po lewej stronie widoczne są niewielkie otwory tworzące okrąg, w środku którego znajduje się większy otwór.

R1Q3092Azd7PV

Zdjęcie przedstawia dwie drewniane deseczki znajdujące się prostopadle do siebie i tworzące kąt prosty. Na prawej deseczce znajduje się metalowe kółko wykończone ostrymi elementami w kształcie trójkątów, a w środku otwór w drewnie. Jest to pierścień Bistyp. Na lewej deseczce widoczne są niewielkie podłużne otwory, tworzące kształty trójkątów, w środku widoczny jest większy okrągły otwór w drewnie.

RYXsauDiJuor4

Na zdjęciu widoczne drewniane belki, na nich znajduje się czarna blaszka z licznymi podłużnymi dziurkami. Jest ona przymocowana do belek.

3. Złącza łącznikowe na skowy

Połączenie stolca z płatwią

Płatwie mają za zadanie przenoszenie obciążeń własnych dachu oraz dodatkowych obciążeń zewnętrznych na ściany nośne, a następnie na belki więźby dachowej. Łączenie płatwi ze stolcami odbywa się za pomocą złącz ciesielskich lub elementów łączących wykonanych z metalu. Powszechną praktyką jest łączenie elementów na tak zwane zwidłowanie. To najprostszy typ złącza na klej stosowany w elementach ściskanych lub w strefie środkowej elementów zginanych, które są klejone warstwowo.

Połączenie stolca z podwaliną

To połączenie występuje w konstrukcjach drewnianych lub stalowych, gdzie stolec to pionowy element nośny, a podwalina to poziomy element podporowy. Połączenie to ma na celu stabilne i trwałe przenoszenie obciążeń pionowych na fundamenty. Może być osiągnięte za pomocą zastosowania stalowych okuć, wpustów bądź połączeń z wykorzystaniem kołków i kleju.

Złącze belek stropowych

Złącze belek stropowych to punkt, w którym dwie belki spotykają się i są ze sobą związane w celu utworzenia spójnego stropu lub konstrukcji dachowej. Te złącza mogą być w różnych formach, w zależności od rodzaju belki i zastosowania: wpusty, śruby, kołki lub połączenia spawane.

Złącze kalenicowe

Złącze kalenicowe występuje na szczycie dwuspadowego dachu, gdzie dwie połacie dachu łączą się tworząc kalenicę. Jest to ważne złącze, które zapewnia stabilność i szczelność konstrukcji dachu. Może to być połączenie na zakładkę, wpusty, śruby lub inne metody.

4. Złącza na klej

Złącza na klej to połączenia, w których elementy konstrukcji są złączone za pomocą specjalnych klejów konstrukcyjnych. Współczesne kleje konstrukcyjne mogą tworzyć bardzo trwałe i mocne połączenia, szczególnie w drewnianych i drewnopochodnych konstrukcjach.

R1VcgO5utU4ll

Połączenie klejowe

Styk czołowy

R1GolrOnptgZn

Ilustracja ukazuje styk czołowy. Dwa elementy łączą się, stykając powierzchnia przekroju.

To najprostszy typ złącza na klej stosowany w elementach ściskanych lub w strefie środkowej elementów zginanych, które są klejone warstwowo.

Styki z nakładkami

RgqDsIpHTooqr

Ilustracja ukazuje złącze na styk z nakładkami. Każdy z elementów zakończony jest nakładką wyciętą na połowę grubości, jeden wycięty jest w dolnej części, a drugi w górnej.

Długość nakładek musi wynosić przynajmniej 10 grubości łączonych elementów.

Styki ukośne

Powierzchnia połączenia elementów przebiega ukośnie względem ich przekroju poziomego.

RTMYAuQ2Rhqsc

Grafika przedstawia połączenie na styki ukośne. Elementy w miejscu łączenia wycięte są pod kątem względem płaszczyzny bocznej.

Styki klinowe

RJVN5GeuhaxGq

Rysunek przedstawia połączenie na styki klinowe. Jeden z elementów zakończony jest wypustem o trójkątnym przekroju, drugi zaś wycięciem dopasowanym do wypustu.

Ich wymiary określa norma PN‑B-03150: 2000 „Konstrukcje drewniane”

5. Złącza wrębowe

RsAgxgIvkF7JZ

Grafika przedstawia dwa rysunki złącza na zakładkę prostą. Górny rysunek ukazuje elementy połączone krzyżowo. Na dolnym rysunku elementy są rozłączone. Pośrodku każdego elementu znajduje się wycięcie na połowę jego grubości.

Złącza wrębowe, zwane również łączeniami na wpusty, to specjalne rodzaje połączeń w konstrukcjach, które wykorzystują wpusty i wcięcia w celu dokładnego dopasowania elementów. Istotnym aspektem tych złączy są ich zdolności do przedłużania elementów, zwiększania ich szerokości oraz podniesienia ich przekroju, co przekłada się na wzmacnianie i usztywnianie konstrukcji.

Złącza wrębowe pozwalają na łączenie elementów konstrukcyjnych w sposób, który nie tylko zapewnia stabilność, ale także umożliwia dalsze modyfikacje konstrukcji. Elementy takie jak przedłużające się wpusty czy wcięcia pozwalają na wydłużanie lub rozszerzanie konstrukcji w sposób kontrolowany. To sprawia, że złącza wrębowe są idealnym rozwiązaniem w sytuacjach, gdy potrzebne są elastyczność i adaptowalność, bez utraty nośności lub wytrzymałości.

W zależności od skomplikowania konstrukcji, złącza wrębowe mogą mieć różne formy. W prostszych drewnianych belkach mogą to być podstawowe wpusty, które pozwalają na składanie elementów razem. W bardziej zaawansowanych konstrukcjach drewnianych lub stalowych złącza wrębowe mogą przyjmować bardziej złożone kształty, umożliwiając przedłużanie, poszerzanie i wzmacnianie elementów w różnych kierunkach.

Złącza wrębowe przedłużające elementy

Do przedłużania elementów pionowych i poziomych stosuje się złącza na styk, złącza na zakładki oraz połączenia z zastosowaniem zamków.

Złącza na styk wykonywane są głównie w elementach, w których nie działają siły rozciągające i zginające, czyli m.in. w łączeniach belek w miejscu oparcia na podciągu, słupie lub ścianie albo w łączeniach podwalin.

Złącza na zakładki stosuje się, gdy łączony element jest poddawany siłom zginającym lub rozciągającym, czyli głównie w belkach. W celu wzmocnienia połączeń używa się śrub lub drewnianych kołków. Przekrój powierzchni połączenia w zakładce prostej przebiega pod kątem prostym.

Połączenia z zastosowaniem zamków umożliwiają przenoszenie obciążeń rozciągających oraz czasem również zginających. Stosuje się je głównie w belkach.

Złącza wrębowe zwiększające szerokość

Wśród złączy wrębowych zwiększających szerokość wyróżnia się złącza: na styk klejone, na wpusty i wypusty łączące, na półwypust, na wrąb i przylgę, na wpust i obce pióro, za pomocą listew czołowych, za pomocą listew poprzecznych.

Wszystkie te techniki złącz wrębowych mają na celu zapewnienie stabilności, wytrzymałości i trwałości drewnianych elementów konstrukcyjnych. Wybór odpowiedniego rodzaju złącza zależy od rodzaju konstrukcji, obciążeń oraz innych czynników, takich jak estetyka i dostępność narzędzi i materiałów.

Złącza wrębowe zwiększające wysokość przekroju

Złącza wrębowe zwiększające wysokość są technikami łączenia drewnianych elementów konstrukcyjnych w pionie. Konstrukcje mogą być łączone za pomocą śrub wpuszczanych pionowo w oba elementy, przy wykorzystaniu dybli lub klejone.

Wybór odpowiedniego złącza zależy od różnych czynników, takich jak rodzaj konstrukcji, obciążenia, warunki środowiskowe oraz dostępność narzędzi i materiałów. Każdy z wymienionych rodzajów złączy wrębowych ma swoje zalety i ograniczenia, dlatego ważne jest dostosowanie techniki łączenia do konkretnych potrzeb projektu.

6. Złącza elementów konstrukcji

RWP8DiXZlsnfG

Grafika przedstawia łączenie na pióro i wpust. Widoczne są dwa podłużne elementy, wzdłuż ich krawędzi przebiegają podłużne wgłębienia.

R17XaeEbH7q0J

Rysunek przedstawia złącze krzyżowe na wrąb jednostronny. Na jednym rysunku ukazano dwa oddzielne elementy, w jednym wycięto zagłębienie o kształcie dopasowanym do szerokości drugiego elementu. Na drugim rysunku elementy są połączone.

Rg3Q6gOTpohEY

Rysunek przedstawia złącze krzyżowe pod kątem ostrym. W każdym elemencie zostało wycięte zagłębienie skośnie względem płaszczyzny powierzchni tych elementów.

Rm26VjjDjW4X6

Ilustracja ukazuje złącze krzyżowe pod kątem prostym. W każdym elemencie pośrodku znajduje się wycięcie o prostym kształcie. Po połączeniu elementy te tworzą krzyż.

To ogólna kategoria, obejmująca różne rodzaje złączy używanych do łączenia elementów konstrukcyjnych, takich jak belki, słupy, kraty czy ramy. Złącza te obejmują wpusty, śruby, spawy, kołki, okucia, itp. Ich wybór zależy od rodzaju konstrukcji i obciążeń, które muszą wytrzymać.

7. Złącza węgłowe z ostatkami

R19uVZ4mWvw6X

Zdjęcie ukazuje złącze węgłowe z ostatkami w zabytkowym drewnianym obiekcie. Belki ułożone są na rogu budynku jedna na drugiej w taki sposób, iż ich zakończenia wystają poza miejsce łączenia.

RFI6SCe4TJbxT

Grafika przedstawia połączenie węgłowe na jaskółczy ogon. Zakończenia belek przycięte są na kształt jaskółczego ogona, rozszerzając się ku końcowi. Belki ułożone są naprzemiennie w taki sposób, że tworzą naroże.

R11K91LoFBxvi

Grafika przedstawia połączenie węgłowe z ostatkami na zakładkę ukośną. Zakończenia belek przycięte są skośnie, zwężając się ku końcowi. Belki ułożone są naprzemiennie w taki sposób, że tworzą naroże.

R1ZuYGGFPqReJ

Grafika ukazuje sposób łączenia zamka węgłowego z ostatkami na przykładzie dwóch elementów. Przy końcu jednej belki znajduje się wycięcie na połowę jej grubości od góry, zaś w drugiej belce wycięcie tej samej wielkości zostało zrobione w dolnej części. Dzięki temu belki tworzą naroże, w którym ich zakończenia wystają poza powierzchnię ściany.

Złącza węgłowe z ostatkami to połączenia, które obejmują zakończenia belki czy słupa wystające poza połączenie, co może służyć do dalszego przyłączenia innych elementów konstrukcyjnych. Może to być wykorzystywane np. przy łączeniu drewnianych belek czy słupów w konstrukcjach drewnianych.

8. Złącza węgłowe bez ostatków

RLrZUjXN1Qq0y

Grafika ukazuje zamek węgłowy bez ostatków. Łączone w narożu belki nie wystają poza powierzchnię ściany.

RHuO8QSqvD8iK

Rysunek ukazuje złącze węgłowe bez ostatków na zakładkę. Wycięcia belek znajdują się dokładnie na ich zakończeniach. Po dopasowaniu belki tworzą kolejne warstwy naroża, a ich krawędzie zlicowane są z powierzchnią ściany.

Złącza węgłowe bez ostatków to połączenia, w których elementy konstrukcji spotykają się w miejscu połączenia, bez wystających części. Te złącza zapewniają estetyczny wygląd i mogą być stosowane w różnych typach konstrukcji.

9. Złącza na czopy

R4zrX1lUrGdBf

Zdjęcie przedstawia złącze na czop. W bocznej krawędzi jednego elementu został wycięty wypust na całej jego długości, zaś w krawędzi drugiego elementu znajduje się wycięcie, dzięki czemu elementy te można połączyć wzdłuż tych krawędzi.

RMMshAV4rNylU

Grafika ilustruje złącze na czop nakładkowy. Linią przerywaną zaznaczono miejsce łączenia dwóch elementów. W jednym zostało zrobione wycięcie oraz czop, a w drugim gniazdo. Elementy te są względem siebie prostopadłe i znajdują się w jednej pionowej płaszczyźnie.

RxdPOk806yOQO

Grafika ilustruje złącze na czop odsadzony. Łączone elementy są względem siebie prostopadłe i znajdują się w jednej pionowej płaszczyźnie. W górnym elemencie został wycięty czop, a w drugim gniazdo.

R1N2pYc0r0U3C

Grafika ilustruje złącze na czop środkowy. Łączone elementy są względem siebie prostopadłe i znajdują się w jednej pionowej płaszczyźnie. Pośrodku górnego elementu wycięto gniazdo, zaś w dolnym pasujący do gniazda czop w kształcie prostopadłościanu.

RF8TLpcsNwxWK

Grafika ilustruje złącze na czop w jaskółczy ogon z klinem. Łączone elementy są względem siebie prostopadłe i znajdują się w jednej pionowej płaszczyźnie. Pośrodku górnego elementu wycięto czop w kształcie jaskółczego ogona, rozszerzający się ku końcowi, zaś w drugim elemencie gniazdo dopasowane do czopa.

Złącza na czopy to połączenia, w których elementy konstrukcji posiadają wyżłobienia (czopy) w jednym elemencie, które dokładnie pasują do odpowiednich otworów w drugim elemencie. Czopy zapewniają precyzyjne spasowanie elementów i dodatkową stabilność połączenia. Jest to często stosowane w drewnianych konstrukcjach, takich jak belki drewniane.

10. Złącza elementów schodzących się pod kątem ostrym

R1CHT5WofaXmi

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/Dh8oTwFX5

Wizualizacja trzy de przedstawia przykład zastosowania połączeń na zastrzały. Widoczny jest trójkątny element więźby dachowej. Krokwie od dołu połączone są belką stropową, zaś w górnej części ich połączenie wzmocnione jest poziomą belką.

Złącza elementów schodzących się pod kątem ostrym są stosowane w przypadku konstrukcji, gdzie dwie części elementów łączą się pod skosem lub pod kątem ostrym. Można tu wymienić kilka różnych sposobów:

Połączenie na zastrzały

Jednoelementowe złączone ze skośnie ściętym elementem tworzy połączenie na zastrzały, które jest stosowane w konstrukcjach o skośnych elementach, takich jak dachy.

Połączenie na zakładkę

Elementy są nakładane na siebie pod pewnym kątem i przymocowywane za pomocą śrub, gwoździ, lub kołków.

Połączenie na wpusty

Elementy mają wyżłobienia i wcięcia, które pozwalają na precyzyjne dopasowanie pod kątem, co zwiększa stabilność połączenia.

Powiązane ćwiczenia