E-materiały do kształcenia zawodowego

Rozwój psychomotoryczny dziecka i jego wspomaganie

SPO.04. Świadczenie usług opiekuńczych i wspomagających rozwój dziecka - Opiekunka dziecięca 325905

bg‑azure

Zmiany rozwojowe u małego dziecka

GRAFIKA INTERAKTYWNA

1

Spis treści

2

Zmiany w zakresie rozwoju fizycznego, psychicznego i w obszarze funkcjonowania społecznego w okresie niemowlęcym

1
Okres niemowlęcy
R1enoEwzDivyA
Ilustracja zatytułowana jest Okres niemowlęcy. Przedstawia trzy zdjęcia. Na lewym zdjęciu jest kobieta trzymająca niemowlę na rękach. Na środkowym zdjęciu jest uśmiechnięte niemowlę. Na prawym zdjęciu widać dłoń niemowlęcia, które łapie starszą osobę za palec. Na ilustracji znajdują się punkty interaktywne, po kliknięciu których pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Rozwój fizyczny w okresie niemowlęcym
    Okres niemowlęcy charakteryzuje się ścisłym zespoleniem rozwoju procesów poznawczych z rozwojem funkcji ruchowych.
    Podwojenie urodzeniowej masy ciała - piąty miesiąc życia.
    Potrojenie urodzeniowej masy ciała - od jedenastego do dwunastego miesiąca życia.
    W ciągu pierwszych dwunastu miesięcy niemowlę zwiększa długość ciała o 25 centymetrów, czyli o 50% długości urodzeniowej.
    Około trzeciego miesiąca życia obwód klatki piersiowej niemowlęcia staje się większy niż obwód jego głowy.
    Ciemiączko przednie zmniejsza się około szóstego miesiąca życia, a zarasta między dziewiątym a osiemnastym miesiącem życia.
    Ciemiączko tylne zarasta zwykle do szóstego tygodnia życia, najpóźniej do czwartego miesiąca życia. Zanikanie przewagi mięśni zginaczy kończyn górnych i dolnych.
  2. Wyrzynanie się zębów mlecznych
    • Od piątego do siódmego miesiąca życia - pierwsze siekacze żuchwy.
    • Od szóstego do ósmego miesiąca życia - pierwsze siekacze szczęki.
    • Od siódmego do dziesiątego miesiąca życia - drugie siekacze żuchwy.
    • Od ósmego do jedenastego miesiąca życia - drugie siekacze szczęki.
    • Od dziesiątego do szesnastego miesiąca życia - pierwsze trzonowce.
    • Dwunasty miesiąc życia - dziecko ma przeciętnie od sześciu do ośmiu zębów.
    Istnieją dość znaczne różnice osobnicze dotyczące czasu wyrzynania się zębów, często o podłożu rodzinnym. Dziewczynki ząbkują na ogół wcześniej niż chłopcy.
  3. Zadania rozwojowe w okresie niemowlęcym
    • Przywiązanie społeczne
    • Inteligencja sensomotoryczna i prymitywna przyczynowość, na przykład płacz to pokarm
    • Zrozumienie stałości przedmiotu
    • Uczenie się chodzenia
    • Uczenie się przyjmowania stałego pokarmu
    • Uczenie się mówienia
    • Uczenie się kontroli nad własnym ciałem
    • Samoświadomość
    • Lęk separacyjny
Okres niemowlęcy
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
2. miesiąc życia
R9jodJ31P0rmu
Ilustracja zatytułowana jest Drugi miesiąc życia. Przedstawia niemowlę, które leży na kocyku na brzuchu. Podpiera się rączkami. W tle widać zabawkę - lokomotywę oraz łóżko. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Drugi miesiąc życia
    • Rozwój ruchowy: Dziecko utrzymuje głowę wzdłuż osi tułowia, ale chwieje się ona przy każdej zmianie pozycji, w pozycji leżącej na brzuchu unosi głowę przez chwilę na wysokość 5 centymetrów, wierzga nogami w kąpieli, dłonie trzyma coraz częściej otwarte.
    • Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko reaguje na tony i dźwięki, uczy się skupiać wzrok na jednym przedmiocie.
    • Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko ożywia się w kontakcie wzrokowym z dorosłym, uspokaja się na dźwięk głosu osoby dorosłej, uśmiecha się na widok pochylającej się bliskiej osoby.
    • Rozwój mowy: Dziecko zaczyna głużyć, wydawać dźwięki przypominające głoski a lub e, z czasem dołącza głoskę h.
2. miesiąc życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
3. miesiąc życia
RCN2LabYeVmfq
Ilustracja zatytułowana jest Trzeci miesiąc życia. Przedstawia niemowlę, które leży na kanapie na brzuchu. Podpiera się rączkami. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Trzeci miesiąc życia
    • Rozwój ruchowy: Dziecko trzyma sztywno głowę, gdy jest podnoszone z pozycji leżącej na plecach do pozycji siedzącej, a w pozycji leżącej na brzuchu potrafi unieść swobodnie głowę i trzymać ją w ten sposób przez dłuższy czas. Leżąc na brzuchu, zaczyna opierać się na przedramionach i obserwować otoczenie, jego miednica spoczywa płasko na podłożu. Zgina nogi przy oparciu o podłoże, trzyma grzechotkę w dłoni, próbuje włożyć ją do buzi, potrafi przewrócić się z pleców na brzuch, wsadza palce nóg do buzi, zaczyna chwytać przedmioty palcami.
    • Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko wodzi oczami za poruszającym się przedmiotem, przekręca głowę w stronę poruszającej się zabawki, przygląda się przedmiotom trzymanym we własnych rękach oraz swoim rękom.
    • Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko odwzajemnia uśmiech osoby dorosłej, mimicznie wyraża złość i smutek, coraz częściej się uśmiecha, widok osoby dorosłej może wywołać u niego uśmiech.
    • Rozwój mowy: Dziecko głuży lub grucha, wydając pojedyncze głoski rrr.
3. miesiąc życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
4. miesiąc życia
R1S36Wvh7Ppuw
Ilustracja zatytułowana jest Czwarty miesiąc życia. Przedstawia niemowlę z profilu, które leży na kanapie na brzuchu. Podpiera się rączkami. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Czwarty miesiąc życia
    • Rozwój ruchowy: Dziecko w pozycji siedzącej potrafi utrzymać głowę prosto przez dłuższy czas, w pozycji na brzuchu opiera się na przedramionach, unosi głowę i utrzymuje ją w tej samej pozycji około minuty, podtrzymywane, siada na krótko, wyciąga ręce do przedmiotów, bawi się rączkami, ogląda je i łączy ze sobą.
    • Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko obserwuje przedmioty, wkłada je do buzi w sposób nieprzypadkowy, obejmuje otoczenie wzrokiem, rozróżnia przedmioty i głosy, potrafi zlokalizować źródło dźwięku.
    • Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko wyraża niezadowolenie, gdy przebywająca w pobliżu osoba dorosła nie zwraca na nie uwagi, mimicznie wyraża złość i smutek, śmieje się głośno do osób bliskich.
    • Rozwój mowy: Dziecko na przemian gaworzy, grucha z radości i krzyczy, zaczyna używać głosek szczelinowych: w, f, s.
4. miesiąc życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
5. miesiąc życia
R4azfGfJQ7Gzc
Ilustracja zatytułowana jest Piąty miesiąc życia. Przedstawia niemowlę, które leży na kocyku w na brzuchu. Podpiera się rączkami. W tle widać trawnik i zielone rośliny. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Piąty miesiąc życia
    • Rozwój ruchowy: Dziecko położone na brzuchu unosi głowę wraz z górną częścią tułowia, podpierając się rączkami, unosi tułów do pozycji siedzącej za pomocą mięśni szyi, karku i częściowo grzbietu, leżąc na brzuchu, wyciąga ręce do przedmiotu, ale nie potrafi go jeszcze dobrze złapać, przekręca się z brzucha na plecy, zazwyczaj wtedy, gdy obserwuje jakiś przedmiot, przytrzymywane, stoi na palcach.
    • Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko przez kilka minut obserwuje poruszające się przedmioty, pokazywane obrazki. Leżąc, odwraca się w kierunku puszczonej zabawki.
    • Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko reaguje strachem wobec nieznajomych, odróżnia surowy ton głosu od serdecznego, płacze, gdy ktoś od niego odchodzi.
    • Rozwój mowy: Dziecko jest bardziej gadatliwe, ale nie wydaje nowych dźwięków.
5. miesiąc życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
6. miesiąc życia
R1LQTrHr8Ty4A
Ilustracja zatytułowana jest Szósty miesiąc życia. Przedstawia niemowlę, które leży na macie z literkami w na brzuchu. Podpiera się rączkami. W tle widać szafę. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Szósty miesiąc życia
    • Rozwój ruchowy: Dziecko, leżąc na plecach, zgina głowę w kierunku tułowia i odchyla ją samodzielnie od posłania, obraca się z pleców na brzuch, sprawuje kontrolę nad ruchami głowy i szyi, w pozycji na brzuchu opiera się na wyprostowanych rękach, unosi klatkę piersiową i obraca głowę na boki, utrzymuje równowagę w pozycji siedzącej, podpierając się rękami wysuniętymi do przodu i wyprostowując tułów, stoi na ugiętych kończynach dolnych, chwyta przedmioty całą powierzchnią dłoni, przekłada zabawkę z rączki do rączki.
    • Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko odróżnia lalkę od butelki.
    • Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko aktywnie próbuje zwrócić na siebie uwagę przez płacz lub gaworzenie, rozpoznaje emocje wyrażane mimicznie przez dorosłych, reaguje na twarz śmiejącą się i rozgniewaną, potrafi wyrażać tę samą emocję co twarz, na którą patrzy, odróżnia głosy znajome od obcych, uśmiecha się do bliskich, zaczyna reagować na swoje imię.
    • Rozwój mowy: Dziecko łączy sylaby w sposób łańcuchowy: ge-ge-ge, da-da-da.
6. miesiąc życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
7. miesiąc życia
RRH4EDMFK1ehN
Ilustracja zatytułowana jest Siódmy miesiąc życia. Przedstawia niemowlę, które leży na plecach i trzyma w rękach misia. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Siódmy miesiąc życia
    • Rozwój ruchowy: Dziecko obraca się z pleców na brzuch i z powrotem, w pozycji leżącej na brzuchu odrywa tułów od podłoża, opierając się na rękach i kolanach, obraca głowę we wszystkie strony, siada samo lekko podciągnięte przez dorosłego, siedzi samodzielnie, opierając się na rękach, z plecami pochylonymi do przodu, chwyta przedmioty całą dłonią, przekłada zabawkę z jednej ręki do drugiej, potrząsa nią.
    • Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko obserwuje przedmioty znajdujące się poza jego zasięgiem, zauważa nowe rzeczy w otoczeniu, szuka przedmiotu, który mu wypadł, wie, że przedmiot spadł w dół.
    • Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko aktywnie próbuje zwracać na siebie uwagę przez płacz lub gaworzenie, mimicznie wyraża strach, bawi się z dorosłym w zabawę „a kuku”.
    • Rozwój mowy: Dziecko rozmawia z zabawką, gaworzy, używając coraz więcej sylab, zmienia głośność i wysokość tonacji głosu, ale bez określonego celu.
7. miesiąc życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
8. miesiąc życia
R1WsBIQBjGhnS
Ilustracja zatytułowana jest Ósmy miesiąc życia. Przedstawia niemowlę, które siedzi na łóżku i trzyma w rękach bębenek. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Ósmy miesiąc życia
    • Rozwój ruchowy: Dziecko samodzielnie siada, siedzi pewnie i zachowuje równowagę w pozycji siedzącej, sięga po przedmioty i manipuluje nimi w pozycji siedzącej, podtrzymywane za rączki, staje na nóżki, ale nie potrafi przy tym wyprostować tułowia i pochyla się ku przodowi, w pozycji leżącej na brzuchu kręci się wokół własnej osi.
    • Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko zauważa i chwyta przedmioty, bada je wszystkimi zmysłami, zamyka oczy, jeśli przybliży mu się przedmiot do twarzy, zwiększa się jego zdolność koncentracji na bezpośrednim otoczeniu; trzymając dwa przedmioty w obu rękach, postukuje jednym o drugi.
    • Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko reaguje strachem na widok obcych osób, nie pozwala się wziąć na ręce nieznanej osobie, obserwuje dorosłych podczas pracy, interesuje się swoim odbiciem w lustrze, bawi się w szukanie schowanych przedmiotów.
    • Rozwój mowy: Dziecko zmienia ton głosu, szepce.
8. miesiąc życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
9. miesiąc życia
Rh74WNjRKqsiX
Ilustracja zatytułowana jest Dziewiąty miesiąc życia. Przedstawia dwoje dzieci - chłopca i dziewczynkę - które siedzą na dywanie i bawią się klockami. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Dziewiąty miesiąc życia
    • Rozwój ruchowy: Dziecko pełza jak foka, siedzi samo, trzyma głowę prosto, samodzielnie siada, podczas utraty równowagi podpiera się, żeby nie upaść, chowa elementy zabawki jeden w drugi, stoi, trzymane za rączki.
    • Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko interesuje się cichymi odgłosami, np. tykaniem zegarka; sięga do naczynia, w którym jest przedmiot.
    • Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko naśladuje ruchy osoby dorosłej i włącza się do wspólnej zabawy, usiłuje przyciągnąć uwagę osoby dorosłej, wykonując różne ruchy i gesty; boi się obcych.
    • Rozwój mowy: Dziecko łączy takie same sylaby, gaworzy sylabami, artykułuje je: ma-ma, ta-ta, ba-ba.
9. miesiąc życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
10. miesiąc życia
RltBRFCCPpjCi
Ilustracja zatytułowana jest Dziesiąty miesiąc życia. Przedstawia dwa zdjęcia z małymi dziećmi. Na lewym zdjęciu dziecko stoi na dywanie i wspiera się na zabawce. Na prawym zdjęciu dziecko siedzi w drewnianym sześcianie. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Dziesiąty miesiąc życia
    • Rozwój ruchowy: Dziecko stoi, przytrzymując się; podnosi się do pozycji pionowej, trzymając się łóżeczka; stąpa bokiem, sprawnie raczkuje, samo siada z pozycji leżącej, siedzi z wyprostowanymi nogami i prostymi plecami, chwyta małe przedmioty chwytem pęsetkowym, uderza dwoma przedmiotami o siebie.
    • Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko obserwuje otoczenie podczas zabawy w wózku, ćwiczy odrzucanie przedmiotów, interesuje się drobnymi elementami przedmiotów, wyjmuje mniejszy przedmiot z większego, nie wypuszcza go z ręki podczas układania, naśladuje gesty – klaszcze w dłonie, robi pa-pa.
    • Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko zaczyna wykonywać ruchy naśladujące osoby dorosłe, włącza te ruchy do swojej zabawy, cieszy się z aprobaty, podaje osobie dorosłej zabawkę lub inny przedmiot i ciągnie dorosłych za ubranie.
    • Rozwój mowy: Dziecko prowadzi „dialog” z najbliższą osobą; zapytane, szuka znanych mu przedmiotów lub osób, rozumie proste słowa i zwroty językowe.
10. miesiąc życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
11. miesiąc życia
R1BYBz6v6u62b
Ilustracja zatytułowana jest Jedenasty miesiąc życia. Przedstawia dziecko stojące obok kanapy, o którą się podpiera. Na kanapie leżą zabawki. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Jedenasty miesiąc życia
    • Rozwój ruchowy: Dziecko w pozycji siedzącej obraca się wokół własnej osi, siedzi samo, utrzymując równowagę; raczkuje na czworakach, przesuwając się na dłoniach i kolanach; chodzi bokiem przy meblach lub ścianie, trzymane za rączki, chodzi do przodu; chwyta przedmioty chwytem szczypcowym.
    • Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko szuka ukrytego przedmiotu, znajduje go pod pojemnikiem i chowa go ponownie, pociąga zabawkę na sznurku.
    • Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko trzyma jedzenie rączkami, samodzielnie je, pije z kubeczka podtrzymywanego przez dorosłego, podaje zabawkę na prośbę osoby dorosłej popartą gestem.
    • Rozwój mowy: Dziecko określa przedmioty i czynności, np. brum – samochód, am-am – jedzenie; naśladuje dźwięki, rozumie zakazy i słowo „nie”.
11. miesiąc życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
12. miesiąc życia
RweB4TNe3CAnO
Ilustracja zatytułowana jest Dwunasty miesiąc życia. Przedstawia dziecko wyciągające z regału pudełko z zabawkami. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Dwunasty miesiąc życia
    • Rozwój ruchowy: Dziecko nadal chętnie raczkuje; ze względu na większą szybkość i pewność poruszania się raczkowanie zaczyna mu służyć do zabawy; siedzi samodzielnie i pewnie, chodzi trzymane za rączkę, robi niepewnie pierwsze kroki na szeroko rozstawionych nóżkach, traci jeszcze równowagę, stoi przez kilka chwil samodzielnie, raczkuje w górę schodów, podaje przedmiot do ręki, zaczyna posługiwać się przedmiotami zgodnie z ich budową i funkcją.
    • Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko wrzuca mały przedmiot przez wąski otwór, buduje wieżę z dwóch klocków, burzy wieżę postawioną przez dorosłego, potrafi skupić uwagę przez 5-10 minut.
    • Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko mimicznie wyraża nieśmiałość i wstyd, reguluje własne zachowanie pod wpływem obserwowanego wyrazu twarzy osoby dorosłej, powtarza sytuacje, z których się śmiało, chce samo robić wiele rzeczy, potrafi bawić się w chowanego z osobą dorosłą, samo inicjuje zabawy, bawi się w łapanego – ucieka przed opiekunem.
    • Rozwój mowy: Dziecko nazywa przedmioty i czynności, łącząc dwie sylaby: hau-hau – piesek, kwa-kwa – kaczka; oprócz słów „mama” i „tata” wymawia 2-3 inne słowa, reaguje na polecenia: podaj mi, chodź tu.
12. miesiąc życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3

Zmiany w zakresie rozwoju fizycznego, psychicznego i w obszarze funkcjonowania społecznego w okresie wczesnego dzieciństwa

1
Wczesne dzieciństwo
R1a4rHSvO0jSv
Ilustracja zatytułowana jest Wczesne dzieciństwo. Przedstawia małe dziecko bawiące się zabawkami na kolorowej macie. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Wczesne dzieciństwo
    Wiek poniemowlęcy, czyli wczesne dzieciństwo, to drugi i trzeci rok życia, czyli okres od trzynastego miesiąca życia dziecka do ukończenia trzydziestego szóstego miesiąca. Jest to z jednej strony czas największej zależności dziecka od innych ludzi, którzy warunkują możliwość jego przeżycia i dalszego rozwoju, a z drugiej strony czas stopniowo zwiększającej się samodzielności i niezależności dziecka.
    Podstawowe zadanie rozwojowe wczesnego dzieciństwa to rozwinięcie i pogodzenie ze sobą dwóch osiowych dla funkcjonowania człowieka obszarów: poczucia bliskości i więzi z innymi, dającego poczucie bezpieczeństwa, akceptacji i ufności, z poczuciem własnej autonomii, niezależności i samodzielności.
    Okres ten cechuje znaczne zwolnienie tempa wzrastania. Przyrosty wysokości i masy ciała wynoszą odpowiednio: w drugim roku życia – około dwunastu centymetrów i dwóch i pół kilo, a w trzecim roku życia – około ośmiu centymetrów i dwóch kilogramów. Wyraźnie zmniejsza się ilość tkanki podskórnej tłuszczowej i zwiększa się masa mięśni w następstwie zwiększonego łaknienia oraz większej aktywności ruchowej.
    Zadania rozwojowe w okresie wczesnego dzieciństwa:
    • Uczenie się różnic związanych z płcią.
    • Fantazja i zabawa.
    • Uczenie się wstydu - emocja kontrolna: blokada lub wyzwalanie zachowania.
    • Samokontrola - hamowanie niektórych emocji, odporność na pokusy, zdolność do odraczania gratyfikacji.
    • Uczenie się mowy do opisu rzeczywistości społecznej i fizycznej.
    • Uczenie się rozróżniania dobra i zła.
Wczesne dzieciństwo
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
Rozwój psychomotoryczny w okresie wczesnego dzieciństwa
R14jK62ohdhgd
Ilustracja zatytułowana jest Rozwój psychomotoryczny w okresie wczesnego dzieciństwa. Przedstawia pięć zdjęć z dziećmi w wieku od piętnastego miesiąca do trzech lat. Na pierwszym zdjęciu jest małe dziecko między piętnastym a osiemnastym miesiącem życia. Siedzi na kolorowej macie i bawi się klockami. Na drugim zdjęciu jest dziecko w wieku od dwudziestego piątego do trzydziestego miesiąca życia. Rysuje coś na tablicy. Na kolejnym zdjęciu jest dziecko w wieku od dwudziestego do dwudziestego czwartego miesiąca życia. Rysuje coś na kartce. Na czwartym zdjęciu jest dziecko w wieku dwóch - trzech lat. Jest w ogrodzie i grabi ziemię w rabacie. Na ostatnim zdjęciu jest dziecko w wieku trzech lat. Stoi na jednej nodze na chodniku. Na ilustracji znajdują się punkty interaktywne, po kliknięciu których pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Od piętnastego do osiemnastego roku życia:
    • dziecko wypowiada od kilku do kilkunastu słów,
    • wyraża uczucia gestami,
    • bierze udział w ubieraniu i rozbieraniu się,
    • okazuje przywiązanie do najbliższych,
    • rozumie zakazy,
    • kaprysi,
    • zaczyna naśladować czynności rodziców,
    • pije z kubeczka,
    • nazywa przedmioty na obrazkach,
    • rozpoznaje siebie na zdjęciu,
    • buduje wieżę z klocków.
  2. Od dwudziestego do dwudziestego czwartego miesiąca życia:
    • dziecko samodzielnie wchodzi po schodach,
    • kopię piłkę,
    • kuca przy zabawie,
    • szereguje klocki,
    • pcha zabawki na kółkach,
    • rysuje kropki i pojedyncze kreski,
    • używa od kilkudziesięciu do około 300 wyrazów,
    • wypowiada zdania dwu -trzywyrazowe,
    • nazywa imieniem swój wizerunek na zdjęciu,
    • zaczyna zgłaszać potrzeby fizjologiczne,
    • nie może skoncentrować uwagi na jednym zagadnieniu przez dłuższy czas,
    • zaczyna jeść za pomocą sztućców,
    • zaczyna samodzielnie się ubierać,
    • samodzielnie myje ręce,
    • bawi się wśród innych dzieci, ale bez współdziałania z nimi,
    • zaczyna okazywać zainteresowanie zabawami naśladowczymi,
  3. Od dwudziestego piątego do trzydziestego miesiąca życia:
    • dziecko chodzi po schodach, stawiając nogi na przemian,
    • nosi naczynie z wodą,
    • nawleka korale na sznurek,
    • rysuje pionowe i poziome kreski,
    • zapamiętuje krótkie wierszyki,
    • rozpoznaje drogę do domu,
    • tworzy zdania zawierające do 5 wyrazów,
    • używa pojęcia „ja sam”,
    • zaczyna okazywać zainteresowanie zabawami tematycznymi, ale przejawia wzmożoną agresję wobec innych dzieci,
    • jest wrażliwe na pochwały i nagany słowne.
  4. Od dwóch do trzech lat:
    • dwulatek uczy się przez naśladownictwo,
    • wchodzi i schodzi ze schodów, trzymając się poręczy,
    • pojawiają się trudności z podjęciem decyzji, upór i zacięcie przybierają na sile,
    • pojawiają się trudności z popołudniową drzemką.
  5. Trzeci rok życia
    • dziecko stoi na jednej nodze,
    • tańczy,
    • przeskakuje przez przeszkody,
    • lepi kule z plasteliny,
    • aktywnie bawi się piłką,
    • wypowiada zdania wielokrotnie złożone,
    • wymyśla opowiadania i wyimaginowane sytuacje,
    • zadaje dużo pytań,
    • używa około tysiąca wyrazów,
    • swobodnie porozumiewa się z otoczeniem,
    • samodzielnie spożywa posiłki,
    • samodzielnie ubiera się i rozbiera,
    • zaczyna okazywać zainteresowanie zabawą w przyjmowanie ról,
    • bawi się w małych grupach dzieci,
    • przejawia uczucia wyższe na przykład.: litość, współczucie, pomoc,
    • w kontaktach z rodzicami pojawiają się: upór, negatywizm, przekora,
    • początek dominacji jednej ręki, czyli lateralizacja.
Rozwój psychomotoryczny w okresie wczesnego dzieciństwa
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
15. miesiąc życia
R77HIN78CBLQG
Ilustracja zatytułowana jest Piętnasty miesiąc życia. Przedstawia chłopca i dziewczynkę, siedzących przy stole. Dziewczynka maluje prostopadłościan mazakiem, a chłopiec podaje jej inne mazaki. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Piętnasty miesiąc życia
    • Rozwój ruchowy: Dziecko chodzi niepewnie, jeszcze się często przewraca, raczkuje po schodach w górę, wchodzi po schodach tylko na górę.
    • Rozwój procesów poznawczych: Dziecko otwiera i zamyka pudełka i szufladki, naśladuje bazgranie ołówkiem.
    • Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko wykonuje proste polecenia, sygnalizuje potrzeby fizjologiczne po fakcie.
    • Rozwój mowy: Dziecko mówi ze zrozumieniem kilka słów dwusylabowych.
15. miesiąc życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
18. miesiąc życia
R19BHOEEh3CoE
Ilustracja zatytułowana jest Osiemnasty miesiąc życia. Przedstawia chłopca i dziewczynkę, siedzących na huśtawce na placu zabaw. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Osiemnasty miesiąc życia
    • Rozwój ruchowy: Dziecko biega i chodzi dość sztywno, wchodzi po schodach z pomocą osoby dorosłej, wdrapuje się na krzesło, przerzuca kartki w książce, buduje wieżę z klocków, bawi się piłką; stojąc, przenosi zabawki z miejsca na miejsce, bazgrze ołówkiem po papierze.
    • Rozwój procesów poznawczych: Dziecko ściąga przedmioty znajdujące się w zasięgu jego rąk, obserwuje czynności dorosłych i je naśladuje, ciągnie za sobą zabawki na sznurku, obserwuje z okna ludzi i samochody, przewraca w książeczce po kilka kartek, zwraca uwagę na obrazki.
    • Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko sygnalizuje potrzeby fizjologiczne, próbuje samodzielnie posługiwać się łyżką, potrafi być bardzo miłe dla najbliższej osoby, czasami bywa agresywne w zabawach z rówieśnikami – kopie, popycha, ciągnie za włosy.
    • Rozwój mowy: Dziecko wspomaga słowa gestami, zna około 10-20 słów, pokazuje różne części ciała.
18. miesiąc życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
21. miesiąc życia
RoEIrCvPpJy6l
Ilustracja zatytułowana jest Dwudziesty pierwszy miesiąc życia. Przedstawia chłopca bawiącego się na torach kolejowych. W rękach trzyma kamienie. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Dwudziesty pierwszy miesiąc życia
    • Rozwój ruchowy: Dziecko wchodzi po schodach samo, trzymając się poręczy; schodzi ze schodów krokiem dostawnym, trzymając się poręczy i osoby dorosłej; kuca podczas zabawy, układa wieże z czterech, pięciu klocków.
    • Rozwój procesów poznawczych: Dziecko pokazuje obrazki w książce, próbuje naśladować zachowania osób dorosłych w zabawie.
    • Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko złości się i krzyczy, gdy nie może wyrazić słowami swoich potrzeb, sygnalizuje potrzeby fizjologiczne, ale nie zawsze na czas.
    • Rozwój mowy: Dziecko używa około dwudziestu słów, buduje proste, dwuwyrazowe wypowiedzi.
21. miesiąc życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
24. miesiąc życia
RxPxJ3p7oL0rt
Ilustracja zatytułowana jest Dwudziesty czwarty miesiąc życia. Przedstawia chłopca siedzącego przy stoliku i bawiącego się plasteliną. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Dwudziesty czwarty miesiąc życia
    • Rozwój ruchowy: Dziecko biega, nie upadając; próbuje utrzymać równowagę na jednej nodze, bez pomocy osoby dorosłej wchodzi po schodach krokiem dostawczym, opierając się o poręcz; zestawia części zabawki w jedną całość, potrafi znaleźć stronę w książce i otworzyć drzwi, rzuca i kopie piłkę, buduje wieżę z sześciu klocków, chętnie bazgrze, również po ścianach i meblach.
    • Rozwój procesów poznawczych: Dziecko cieszy się na widok poruszających się przedmiotów, odnajduje określony obrazek w książce, naśladuje w zabawie proste czynności dorosłych, wymienia nazwy przedmiotów przedstawionych na obrazkach.
    • Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko domaga się czułości i pieszczot, jest zazdrosne o zabawki innych dzieci, zbliża się do innych dzieci, czasami za mocno je przytula, gryzie, szarpie, nie współpracuje z innymi dziećmi podczas zabawy, lubi pomagać dorosłym w codziennych czynnościach.
    • Rozwój mowy: Dziecko wypowiada proste zdania, złożone z dwóch, trzech słów, zna około trzystu słów, przestaje mówić w swoim własnym języku.
24. miesiąc życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
30. miesiąc życia
RS9PHuhxlnLpd
Ilustracja zatytułowana jest Trzydziesty miesiąc życia. Przedstawia dziewczynkę siedzącą na podłodze i bawiącą się klockami. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Trzydziesty miesiąc życia
    • Rozwój ruchowy: Dziecko chodzi na czubkach palców, wchodzi po schodach, stawiając nogi na przemian; na spacerach wybiega do przodu i czeka na opiekuna, rysuje linie poziome i pionowe, stawia proste budowle z ośmiu klocków i nazywa to, co zbudowało, nawleka na sznurek duże korale, zapina i rozpina guziki.
    • Rozwój procesów poznawczych: Dziecko obserwuje samochody i pociągi, rozbiera przedmioty, poznaje drogę do domu, zapamiętuje krótkie wierszyki, popycha zabawkę przed sobą, dobrze nią kierując; lubi rysować palcem spirale i kreski.
    • Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko bawi się chętnie z kilkoma osobami, niechętnie odrywa się od grupy, lubi się całować i przytulać, czasami jest agresywne w stosunku do innych, obcych dzieci, jest zazdrosne o młodsze rodzeństwo, naśladuje czynności życia codziennego (zabawy naśladowcze), jest wrażliwe na pochwały i nagany słowne.
    • Rozwój mowy: Dziecko układa proste opowiadania, zna około pięciuset słów, rozmawia samo ze sobą, używa po raz pierwszy słów: „ja”, „moje”, „ty”, potrafi powiedzieć krótki wierszyk.
30. miesiąc życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
3. rok życia
RbPZ6VfcBpSVB
Ilustracja zatytułowana jest Trzeci rok życia. Przedstawia dziewczynkę biegającą za bańkami mydlanymi w ogrodzie. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Trzeci rok życia
    • Rozwój ruchowy: Dziecko potrafi stać krótko na jednej nodze, podskakuje, maszeruje, biega przy muzyce, przeskakuje przez sznurek umieszczony na wysokości pięciu centymetrów nad ziemią, wchodzi na schody chodem naprzemiennym, ubiera buty, lepi z plasteliny kule, wałeczki i placuszki, posługując się przy tym ręką dominującą, nie traci równowagi podczas rzucania piłką.
    • Rozwój procesów poznawczych: Dziecko w grze kieruje się wyobraźnią, potrafi zajmować się tym samym przedmiotem przez dłuższy czas, potrafi „czytać obrazki” w książce, obserwuje codzienne zajęcia najbliższych, wymienia nazwy przedmiotów oraz czynności na obrazku, potrafi z pamięci powtórzyć krótkie opowiadanie, nazywa to, co narysowało, zadaje wiele pytań.
    • Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko jest przyjacielskie, gotowe do pomocy, rozpoczyna zabawę z innymi dziećmi, jest mniej zazdrosne o rodzeństwo, prezentuje agresywność w ruchach, powtarza brzydkie wyrazy.
    • Rozwój mowy: Dziecko mówi płynnie, potrafi budować proste zdania, interesuje się nowymi słowami, mówi o sobie „ja”, zna około 1000 słów.
3. rok życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3

Zmiany w zakresie rozwoju fizycznego, psychicznego i w obszarze funkcjonowania społecznego w wieku przedszkolnym

1
Wiek przedszkolny
R1qfv7Qvfr4Y1
Ilustracja zatytułowana jest Wiek przedszkolny. Przedstawia dziewczynkę prowadzącą wózek na zakupy w markecie. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Wiek przedszkolny
    Wiek przedszkolny trwa od czwartego do szóstego, siódmego roku życia.
    Rozwój motoryczny dotyczy doskonalenia ruchów postawno-lokomocyjnych, to jest chodu, biegu, skoków, wspinania się oraz manipulacyjnych. Wzrasta zaradność i samodzielność dziecka. Dominuje duża ruchliwość, impulsywność, skłonność do agresji, egocentryzmu. Ten okres charakteryzuje się dalszym rozwojem kontaktów społecznych i potrzebą zabawy z rówieśnikami. Zabawa jest dominującą formą aktywności dziecka, kształtuje rozwój jego sfery poznawczej i ma doniosłe znaczenie dla poznawania otaczającej rzeczywistości.
    Około piątego roku życia u dziecka wzrasta aktywność intelektualna i dociekliwość, następuje rozwój wyobraźni oraz bujnej, bezkrytycznej fantazji. Zaczyna się okres pytań, przekory. Mowa ma charakter sytuacyjny, związany z bezpośrednio wykonywanymi czynnościami.
    W wieku sześciu, siedmiu lat dziecko swobodnie posługuje się mową potoczną. Pod koniec okresu przedszkolnego rozszerza się zakres jego zainteresowań i wydłuża się umiejętność skupienia uwagi w czasie zajęć przedszkolnych. Kształtują się sposoby zachowania, nawyki i wzory osobowościowe, poprzez naśladownictwo rodziców - ojca przez chłopca i matki przez dziewczynkę - dziecko kształtuje w sobie model postępowania właściwy dla swojej płci. W tym wieku bardzo duże znaczenia ma wychowanie w pełnej, harmonijnej rodzinie. Specyfikę rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym można scharakteryzować jako pomost między wczesnym dzieciństwem a okresem szkolnym, jako okres, który z jednej strony jest kontynuacją osiągnięć z wczesnego dzieciństwa, a z drugiej – czasem przygotowania do podjęcia zadań specyficznych dla wieku szkolnego.
    W wieku sześciu, siedmiu lat dziecko osiąga tak zwaną dojrzałość szkolną, którą cechują: poziom myślenia odpowiedni do wieku, celowa działalność, poczucie obowiązku, koncentracja uwagi, umiejętność wykonywania zadań w zespole, rozumienie symboli słownych.
    Zadania rozwojowe w wieku przedszkolnym:
    • Identyfikacja z płcią.
    • Wczesny rozwój moralny, uczenie się reguł.
    • Uczenie się zabawy grupowej.
    • Uczenie się przebywania z rówieśnikami, bez obecności dorosłych.
    • Nabywanie sprawności fizycznych potrzebnych w codziennym życiu.
    • Kształtowanie się fundamentalnych sprawności związanych z pisaniem, czytaniem i liczeniem.
Wiek przedszkolny
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
Rozwój psychomotoryczny w wieku przedszkolnym
RE55poJCdiLUz
Ilustracja zatytułowana jest Rozwój psychomotoryczny w wieku przedszkolnym. Przedstawia dwa zdjęcia, na których są małe dziewczynki. Na lewym zdjęciu dziewczynka siedzi na rowerze. Na prawym zdjęciu maluje mazakami po białej tablicy. Na ilustracji znajdują się punkty interaktywne, po kliknięciu których pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Czwarty rok życia:
    • dziecko dobrze jeździ na trójkołowym rowerze,
    • układa puzzle z pięciu do dziesięciu elementów,
    • wykonuje proste budowle z klocków,
    • rysuje uproszczoną postać człowieka,
    • skacze na jednej nodze,
    • ubiera się i rozbiera, ale nie wiąże sznurowadeł i nie zapina guzików.
  2. Piąty rok życia:
    • dziecko biega lekko na palcach,
    • podskakuje na zmianę na jednej i drugiej nodze,
    • pisze kilka liter,
    • rysuje postać człowieka,
    • używa noża i widelca.
Rozwój psychomotoryczny w wieku przedszkolnym
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
4.-5. rok życia
R1EGqtBCeAnEM
Ilustracja zatytułowana jest Czwarty i piąty rok życia. Przedstawia dziewczynkę siedzącą przy stole, na którym leżą farby. Dziewczynka moczy pędzel w wodzie. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Czwarty i piąty rok życia
    Rozwój ruchowy: Następuje doskonalenie wcześniejszych osiągnięć dotyczących poruszania się i używania przedmiotów. Czynności stają się bardziej precyzyjne, a także świadome i poddane woli dziecka. W okresie tym nadal trwa stopniowy przyrost ciała – około ośmiu centymetrów wzrostu i około trzech kilogramów masy ciała rocznie. Dziecko w wieku przedszkolnym staje się coraz bardziej sprawne fizycznie. Dotyczy to motoryki dużej i małej, czyli:
    • gotowości do poruszania się w przestrzeni - motoryka duża, lokomocja – pojawienie się i specjalizacja takich czynności, jak: bieganie, skakanie, wspinanie się, jazda na rowerze i hulajnodze, robienie pajacyków, tańczenie, odgrywanie roli całym ciałem,
    • gotowości do posługiwania się przedmiotami, najpierw dużymi, a stopniowo coraz mniejszymi i wymagającymi większej precyzji - motoryka mała, manipulacja, związanej ze sprawnością dłoni - rzucanie i łapanie piłeczki, zbieranie małych przedmiotów, nawlekanie koralików, układanie klocków i puzzli, rysowanie, malowanie, wycinanie.
    Rozwój procesów poznawczych: Systematycznie pojawiają się nowe połączenia synaptyczne. Ich powstawanie jest efektem intensywnego poznawania świata przez dziecko, doświadczania i aktywnego działania. W tym znaczeniu zróżnicowane środowisko rozwoju, dostarczające dziecku wielu różnych bodźców i podtrzymujące jego naturalną ciekawość poznawczą, pozwalające na bezpieczną eksplorację świata wszystkimi zmysłami oraz eksperymentowanie i swobodną zabawę, sprzyja pojawianiu się nowych połączeń synaptycznych. Trwa też rozpoczęta we wcześniejszym etapie stopniowa mielinizacja włókien nerwowych, a zmiany w tym obszarze sprawiają, że dziecko może myśleć szybciej i sprawniej, a myślenie i idące za nim działanie może stawać się coraz bardziej złożone i precyzyjne. Dziecko uczy się rozumieć i porządkować świat oraz myśleć o nim w twórczy i coraz bardziej samodzielny sposób. Następuje samoregulacja w obszarze poznawczym.
    Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko dowiaduje się coraz więcej o świecie emocji, swoich i innych ludzi, uczy się odróżniać poszczególne emocje, nazywać przeżywane stany emocjonalne, rozumieć ich przyczyny oraz oddziaływać na nie. To samoregulacja emocji. Nie tylko ulega własnym pragnieniom, ale zaczyna widzieć cele swoich działań, organizować aktywność ze względu na cel i wartości - samoregulacja motywacji. Podejmuje próby regulowania własnego działania tak, aby z jednej strony realizować własne pragnienia, a z drugiej pozostać w zgodzie z wymaganiami zewnętrznymi - samoregulacja w obszarze działania. Uczestniczy w organizacji życia domowego, na przykład pomoc w obowiązkach domowych, współdecydowanie w sprawach domowych odnośnie potraw, wspólnego spędzania czasu oraz organizacji własnego czasu wolnego: samodzielna zabawa, gotowość do „zaopiekowania lub zajęcia się sobą” w razie konieczności, odpowiedzialność za zabawki, organizacja zabawy z kolegami oraz starszym/młodszym rodzeństwem. Jest to czas rozpoczęcia edukacji w przedszkolu lub szkole.
4.-5. rok życia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Miejsce na notatki

R74o0GH9pHwnb

Powiązane ćwiczenia