Rozwój psychomotoryczny dziecka i jego wspomaganie
SPO.04. Świadczenie usług opiekuńczych i wspomagających rozwój dziecka - Opiekunka dziecięca 325905
Zmiany rozwojowe u małego dziecka
GRAFIKA INTERAKTYWNA
Spis treści
Zmiany w zakresie rozwoju fizycznego, psychicznego i w obszarze funkcjonowania społecznego w okresie niemowlęcym2Zmiany w zakresie rozwoju fizycznego, psychicznego i w obszarze funkcjonowania społecznego w okresie niemowlęcym
Zmiany w zakresie rozwoju fizycznego, psychicznego i w obszarze funkcjonowania społecznego w okresie wczesnego dzieciństwa3Zmiany w zakresie rozwoju fizycznego, psychicznego i w obszarze funkcjonowania społecznego w okresie wczesnego dzieciństwa
Zmiany w zakresie rozwoju fizycznego, psychicznego i w obszarze funkcjonowania społecznego w wieku przedszkolnym4Zmiany w zakresie rozwoju fizycznego, psychicznego i w obszarze funkcjonowania społecznego w wieku przedszkolnym
Zmiany w zakresie rozwoju fizycznego, psychicznego i w obszarze funkcjonowania społecznego w okresie niemowlęcym
- Rozwój fizyczny w okresie niemowlęcym
Okres niemowlęcy charakteryzuje się ścisłym zespoleniem rozwoju procesów poznawczych z rozwojem funkcji ruchowych.
Podwojenie urodzeniowej masy ciała - piąty miesiąc życia.
Potrojenie urodzeniowej masy ciała - od jedenastego do dwunastego miesiąca życia.
W ciągu pierwszych dwunastu miesięcy niemowlę zwiększa długość ciała o 25 centymetrów, czyli o 50% długości urodzeniowej.
Około trzeciego miesiąca życia obwód klatki piersiowej niemowlęcia staje się większy niż obwód jego głowy.
Ciemiączko przednie zmniejsza się około szóstego miesiąca życia, a zarasta między dziewiątym a osiemnastym miesiącem życia.
Ciemiączko tylne zarasta zwykle do szóstego tygodnia życia, najpóźniej do czwartego miesiąca życia. Zanikanie przewagi mięśni zginaczy kończyn górnych i dolnych. - Wyrzynanie się zębów mlecznych
- Od piątego do siódmego miesiąca życia - pierwsze siekacze żuchwy.
- Od szóstego do ósmego miesiąca życia - pierwsze siekacze szczęki.
- Od siódmego do dziesiątego miesiąca życia - drugie siekacze żuchwy.
- Od ósmego do jedenastego miesiąca życia - drugie siekacze szczęki.
- Od dziesiątego do szesnastego miesiąca życia - pierwsze trzonowce.
- Dwunasty miesiąc życia - dziecko ma przeciętnie od sześciu do ośmiu zębów.
- Zadania rozwojowe w okresie niemowlęcym
- Przywiązanie społeczne
- Inteligencja sensomotoryczna i prymitywna przyczynowość, na przykład płacz to pokarm
- Zrozumienie stałości przedmiotu
- Uczenie się chodzenia
- Uczenie się przyjmowania stałego pokarmu
- Uczenie się mówienia
- Uczenie się kontroli nad własnym ciałem
- Samoświadomość
- Lęk separacyjny
- Rozwój fizyczny w okresie niemowlęcym
Okres niemowlęcy charakteryzuje się ścisłym zespoleniem rozwoju procesów poznawczych z rozwojem funkcji ruchowych.
Podwojenie urodzeniowej masy ciała - piąty miesiąc życia.
Potrojenie urodzeniowej masy ciała - od jedenastego do dwunastego miesiąca życia.
W ciągu pierwszych dwunastu miesięcy niemowlę zwiększa długość ciała o 25 centymetrów, czyli o 50% długości urodzeniowej.
Około trzeciego miesiąca życia obwód klatki piersiowej niemowlęcia staje się większy niż obwód jego głowy.
Ciemiączko przednie zmniejsza się około szóstego miesiąca życia, a zarasta między dziewiątym a osiemnastym miesiącem życia.
Ciemiączko tylne zarasta zwykle do szóstego tygodnia życia, najpóźniej do czwartego miesiąca życia. Zanikanie przewagi mięśni zginaczy kończyn górnych i dolnych. - Wyrzynanie się zębów mlecznych
- Od piątego do siódmego miesiąca życia - pierwsze siekacze żuchwy.
- Od szóstego do ósmego miesiąca życia - pierwsze siekacze szczęki.
- Od siódmego do dziesiątego miesiąca życia - drugie siekacze żuchwy.
- Od ósmego do jedenastego miesiąca życia - drugie siekacze szczęki.
- Od dziesiątego do szesnastego miesiąca życia - pierwsze trzonowce.
- Dwunasty miesiąc życia - dziecko ma przeciętnie od sześciu do ośmiu zębów.
- Zadania rozwojowe w okresie niemowlęcym
- Przywiązanie społeczne
- Inteligencja sensomotoryczna i prymitywna przyczynowość, na przykład płacz to pokarm
- Zrozumienie stałości przedmiotu
- Uczenie się chodzenia
- Uczenie się przyjmowania stałego pokarmu
- Uczenie się mówienia
- Uczenie się kontroli nad własnym ciałem
- Samoświadomość
- Lęk separacyjny
- Drugi miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko utrzymuje głowę wzdłuż osi tułowia, ale chwieje się ona przy każdej zmianie pozycji, w pozycji leżącej na brzuchu unosi głowę przez chwilę na wysokość 5 centymetrów, wierzga nogami w kąpieli, dłonie trzyma coraz częściej otwarte.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko reaguje na tony i dźwięki, uczy się skupiać wzrok na jednym przedmiocie.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko ożywia się w kontakcie wzrokowym z dorosłym, uspokaja się na dźwięk głosu osoby dorosłej, uśmiecha się na widok pochylającej się bliskiej osoby.
- Rozwój mowy: Dziecko zaczyna głużyć, wydawać dźwięki przypominające głoski a lub e, z czasem dołącza głoskę h.
- Drugi miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko utrzymuje głowę wzdłuż osi tułowia, ale chwieje się ona przy każdej zmianie pozycji, w pozycji leżącej na brzuchu unosi głowę przez chwilę na wysokość 5 centymetrów, wierzga nogami w kąpieli, dłonie trzyma coraz częściej otwarte.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko reaguje na tony i dźwięki, uczy się skupiać wzrok na jednym przedmiocie.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko ożywia się w kontakcie wzrokowym z dorosłym, uspokaja się na dźwięk głosu osoby dorosłej, uśmiecha się na widok pochylającej się bliskiej osoby.
- Rozwój mowy: Dziecko zaczyna głużyć, wydawać dźwięki przypominające głoski a lub e, z czasem dołącza głoskę h.
- Trzeci miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko trzyma sztywno głowę, gdy jest podnoszone z pozycji leżącej na plecach do pozycji siedzącej, a w pozycji leżącej na brzuchu potrafi unieść swobodnie głowę i trzymać ją w ten sposób przez dłuższy czas. Leżąc na brzuchu, zaczyna opierać się na przedramionach i obserwować otoczenie, jego miednica spoczywa płasko na podłożu. Zgina nogi przy oparciu o podłoże, trzyma grzechotkę w dłoni, próbuje włożyć ją do buzi, potrafi przewrócić się z pleców na brzuch, wsadza palce nóg do buzi, zaczyna chwytać przedmioty palcami.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko wodzi oczami za poruszającym się przedmiotem, przekręca głowę w stronę poruszającej się zabawki, przygląda się przedmiotom trzymanym we własnych rękach oraz swoim rękom.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko odwzajemnia uśmiech osoby dorosłej, mimicznie wyraża złość i smutek, coraz częściej się uśmiecha, widok osoby dorosłej może wywołać u niego uśmiech.
- Rozwój mowy: Dziecko głuży lub grucha, wydając pojedyncze głoski rrr.
- Trzeci miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko trzyma sztywno głowę, gdy jest podnoszone z pozycji leżącej na plecach do pozycji siedzącej, a w pozycji leżącej na brzuchu potrafi unieść swobodnie głowę i trzymać ją w ten sposób przez dłuższy czas. Leżąc na brzuchu, zaczyna opierać się na przedramionach i obserwować otoczenie, jego miednica spoczywa płasko na podłożu. Zgina nogi przy oparciu o podłoże, trzyma grzechotkę w dłoni, próbuje włożyć ją do buzi, potrafi przewrócić się z pleców na brzuch, wsadza palce nóg do buzi, zaczyna chwytać przedmioty palcami.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko wodzi oczami za poruszającym się przedmiotem, przekręca głowę w stronę poruszającej się zabawki, przygląda się przedmiotom trzymanym we własnych rękach oraz swoim rękom.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko odwzajemnia uśmiech osoby dorosłej, mimicznie wyraża złość i smutek, coraz częściej się uśmiecha, widok osoby dorosłej może wywołać u niego uśmiech.
- Rozwój mowy: Dziecko głuży lub grucha, wydając pojedyncze głoski rrr.
- Czwarty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko w pozycji siedzącej potrafi utrzymać głowę prosto przez dłuższy czas, w pozycji na brzuchu opiera się na przedramionach, unosi głowę i utrzymuje ją w tej samej pozycji około minuty, podtrzymywane, siada na krótko, wyciąga ręce do przedmiotów, bawi się rączkami, ogląda je i łączy ze sobą.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko obserwuje przedmioty, wkłada je do buzi w sposób nieprzypadkowy, obejmuje otoczenie wzrokiem, rozróżnia przedmioty i głosy, potrafi zlokalizować źródło dźwięku.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko wyraża niezadowolenie, gdy przebywająca w pobliżu osoba dorosła nie zwraca na nie uwagi, mimicznie wyraża złość i smutek, śmieje się głośno do osób bliskich.
- Rozwój mowy: Dziecko na przemian gaworzy, grucha z radości i krzyczy, zaczyna używać głosek szczelinowych: w, f, s.
- Czwarty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko w pozycji siedzącej potrafi utrzymać głowę prosto przez dłuższy czas, w pozycji na brzuchu opiera się na przedramionach, unosi głowę i utrzymuje ją w tej samej pozycji około minuty, podtrzymywane, siada na krótko, wyciąga ręce do przedmiotów, bawi się rączkami, ogląda je i łączy ze sobą.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko obserwuje przedmioty, wkłada je do buzi w sposób nieprzypadkowy, obejmuje otoczenie wzrokiem, rozróżnia przedmioty i głosy, potrafi zlokalizować źródło dźwięku.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko wyraża niezadowolenie, gdy przebywająca w pobliżu osoba dorosła nie zwraca na nie uwagi, mimicznie wyraża złość i smutek, śmieje się głośno do osób bliskich.
- Rozwój mowy: Dziecko na przemian gaworzy, grucha z radości i krzyczy, zaczyna używać głosek szczelinowych: w, f, s.
- Piąty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko położone na brzuchu unosi głowę wraz z górną częścią tułowia, podpierając się rączkami, unosi tułów do pozycji siedzącej za pomocą mięśni szyi, karku i częściowo grzbietu, leżąc na brzuchu, wyciąga ręce do przedmiotu, ale nie potrafi go jeszcze dobrze złapać, przekręca się z brzucha na plecy, zazwyczaj wtedy, gdy obserwuje jakiś przedmiot, przytrzymywane, stoi na palcach.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko przez kilka minut obserwuje poruszające się przedmioty, pokazywane obrazki. Leżąc, odwraca się w kierunku puszczonej zabawki.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko reaguje strachem wobec nieznajomych, odróżnia surowy ton głosu od serdecznego, płacze, gdy ktoś od niego odchodzi.
- Rozwój mowy: Dziecko jest bardziej gadatliwe, ale nie wydaje nowych dźwięków.
- Piąty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko położone na brzuchu unosi głowę wraz z górną częścią tułowia, podpierając się rączkami, unosi tułów do pozycji siedzącej za pomocą mięśni szyi, karku i częściowo grzbietu, leżąc na brzuchu, wyciąga ręce do przedmiotu, ale nie potrafi go jeszcze dobrze złapać, przekręca się z brzucha na plecy, zazwyczaj wtedy, gdy obserwuje jakiś przedmiot, przytrzymywane, stoi na palcach.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko przez kilka minut obserwuje poruszające się przedmioty, pokazywane obrazki. Leżąc, odwraca się w kierunku puszczonej zabawki.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko reaguje strachem wobec nieznajomych, odróżnia surowy ton głosu od serdecznego, płacze, gdy ktoś od niego odchodzi.
- Rozwój mowy: Dziecko jest bardziej gadatliwe, ale nie wydaje nowych dźwięków.
- Szósty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko, leżąc na plecach, zgina głowę w kierunku tułowia i odchyla ją samodzielnie od posłania, obraca się z pleców na brzuch, sprawuje kontrolę nad ruchami głowy i szyi, w pozycji na brzuchu opiera się na wyprostowanych rękach, unosi klatkę piersiową i obraca głowę na boki, utrzymuje równowagę w pozycji siedzącej, podpierając się rękami wysuniętymi do przodu i wyprostowując tułów, stoi na ugiętych kończynach dolnych, chwyta przedmioty całą powierzchnią dłoni, przekłada zabawkę z rączki do rączki.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko odróżnia lalkę od butelki.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko aktywnie próbuje zwrócić na siebie uwagę przez płacz lub gaworzenie, rozpoznaje emocje wyrażane mimicznie przez dorosłych, reaguje na twarz śmiejącą się i rozgniewaną, potrafi wyrażać tę samą emocję co twarz, na którą patrzy, odróżnia głosy znajome od obcych, uśmiecha się do bliskich, zaczyna reagować na swoje imię.
- Rozwój mowy: Dziecko łączy sylaby w sposób łańcuchowy: ge-ge-ge, da-da-da.
- Szósty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko, leżąc na plecach, zgina głowę w kierunku tułowia i odchyla ją samodzielnie od posłania, obraca się z pleców na brzuch, sprawuje kontrolę nad ruchami głowy i szyi, w pozycji na brzuchu opiera się na wyprostowanych rękach, unosi klatkę piersiową i obraca głowę na boki, utrzymuje równowagę w pozycji siedzącej, podpierając się rękami wysuniętymi do przodu i wyprostowując tułów, stoi na ugiętych kończynach dolnych, chwyta przedmioty całą powierzchnią dłoni, przekłada zabawkę z rączki do rączki.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko odróżnia lalkę od butelki.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko aktywnie próbuje zwrócić na siebie uwagę przez płacz lub gaworzenie, rozpoznaje emocje wyrażane mimicznie przez dorosłych, reaguje na twarz śmiejącą się i rozgniewaną, potrafi wyrażać tę samą emocję co twarz, na którą patrzy, odróżnia głosy znajome od obcych, uśmiecha się do bliskich, zaczyna reagować na swoje imię.
- Rozwój mowy: Dziecko łączy sylaby w sposób łańcuchowy: ge-ge-ge, da-da-da.
- Siódmy miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko obraca się z pleców na brzuch i z powrotem, w pozycji leżącej na brzuchu odrywa tułów od podłoża, opierając się na rękach i kolanach, obraca głowę we wszystkie strony, siada samo lekko podciągnięte przez dorosłego, siedzi samodzielnie, opierając się na rękach, z plecami pochylonymi do przodu, chwyta przedmioty całą dłonią, przekłada zabawkę z jednej ręki do drugiej, potrząsa nią.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko obserwuje przedmioty znajdujące się poza jego zasięgiem, zauważa nowe rzeczy w otoczeniu, szuka przedmiotu, który mu wypadł, wie, że przedmiot spadł w dół.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko aktywnie próbuje zwracać na siebie uwagę przez płacz lub gaworzenie, mimicznie wyraża strach, bawi się z dorosłym w zabawę „a kuku”.
- Rozwój mowy: Dziecko rozmawia z zabawką, gaworzy, używając coraz więcej sylab, zmienia głośność i wysokość tonacji głosu, ale bez określonego celu.
- Siódmy miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko obraca się z pleców na brzuch i z powrotem, w pozycji leżącej na brzuchu odrywa tułów od podłoża, opierając się na rękach i kolanach, obraca głowę we wszystkie strony, siada samo lekko podciągnięte przez dorosłego, siedzi samodzielnie, opierając się na rękach, z plecami pochylonymi do przodu, chwyta przedmioty całą dłonią, przekłada zabawkę z jednej ręki do drugiej, potrząsa nią.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko obserwuje przedmioty znajdujące się poza jego zasięgiem, zauważa nowe rzeczy w otoczeniu, szuka przedmiotu, który mu wypadł, wie, że przedmiot spadł w dół.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko aktywnie próbuje zwracać na siebie uwagę przez płacz lub gaworzenie, mimicznie wyraża strach, bawi się z dorosłym w zabawę „a kuku”.
- Rozwój mowy: Dziecko rozmawia z zabawką, gaworzy, używając coraz więcej sylab, zmienia głośność i wysokość tonacji głosu, ale bez określonego celu.
- Ósmy miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko samodzielnie siada, siedzi pewnie i zachowuje równowagę w pozycji siedzącej, sięga po przedmioty i manipuluje nimi w pozycji siedzącej, podtrzymywane za rączki, staje na nóżki, ale nie potrafi przy tym wyprostować tułowia i pochyla się ku przodowi, w pozycji leżącej na brzuchu kręci się wokół własnej osi.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko zauważa i chwyta przedmioty, bada je wszystkimi zmysłami, zamyka oczy, jeśli przybliży mu się przedmiot do twarzy, zwiększa się jego zdolność koncentracji na bezpośrednim otoczeniu; trzymając dwa przedmioty w obu rękach, postukuje jednym o drugi.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko reaguje strachem na widok obcych osób, nie pozwala się wziąć na ręce nieznanej osobie, obserwuje dorosłych podczas pracy, interesuje się swoim odbiciem w lustrze, bawi się w szukanie schowanych przedmiotów.
- Rozwój mowy: Dziecko zmienia ton głosu, szepce.
- Ósmy miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko samodzielnie siada, siedzi pewnie i zachowuje równowagę w pozycji siedzącej, sięga po przedmioty i manipuluje nimi w pozycji siedzącej, podtrzymywane za rączki, staje na nóżki, ale nie potrafi przy tym wyprostować tułowia i pochyla się ku przodowi, w pozycji leżącej na brzuchu kręci się wokół własnej osi.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko zauważa i chwyta przedmioty, bada je wszystkimi zmysłami, zamyka oczy, jeśli przybliży mu się przedmiot do twarzy, zwiększa się jego zdolność koncentracji na bezpośrednim otoczeniu; trzymając dwa przedmioty w obu rękach, postukuje jednym o drugi.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko reaguje strachem na widok obcych osób, nie pozwala się wziąć na ręce nieznanej osobie, obserwuje dorosłych podczas pracy, interesuje się swoim odbiciem w lustrze, bawi się w szukanie schowanych przedmiotów.
- Rozwój mowy: Dziecko zmienia ton głosu, szepce.
- Dziewiąty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko pełza jak foka, siedzi samo, trzyma głowę prosto, samodzielnie siada, podczas utraty równowagi podpiera się, żeby nie upaść, chowa elementy zabawki jeden w drugi, stoi, trzymane za rączki.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko interesuje się cichymi odgłosami, np. tykaniem zegarka; sięga do naczynia, w którym jest przedmiot.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko naśladuje ruchy osoby dorosłej i włącza się do wspólnej zabawy, usiłuje przyciągnąć uwagę osoby dorosłej, wykonując różne ruchy i gesty; boi się obcych.
- Rozwój mowy: Dziecko łączy takie same sylaby, gaworzy sylabami, artykułuje je: ma-ma, ta-ta, ba-ba.
- Dziewiąty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko pełza jak foka, siedzi samo, trzyma głowę prosto, samodzielnie siada, podczas utraty równowagi podpiera się, żeby nie upaść, chowa elementy zabawki jeden w drugi, stoi, trzymane za rączki.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko interesuje się cichymi odgłosami, np. tykaniem zegarka; sięga do naczynia, w którym jest przedmiot.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko naśladuje ruchy osoby dorosłej i włącza się do wspólnej zabawy, usiłuje przyciągnąć uwagę osoby dorosłej, wykonując różne ruchy i gesty; boi się obcych.
- Rozwój mowy: Dziecko łączy takie same sylaby, gaworzy sylabami, artykułuje je: ma-ma, ta-ta, ba-ba.
- Dziesiąty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko stoi, przytrzymując się; podnosi się do pozycji pionowej, trzymając się łóżeczka; stąpa bokiem, sprawnie raczkuje, samo siada z pozycji leżącej, siedzi z wyprostowanymi nogami i prostymi plecami, chwyta małe przedmioty chwytem pęsetkowym, uderza dwoma przedmiotami o siebie.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko obserwuje otoczenie podczas zabawy w wózku, ćwiczy odrzucanie przedmiotów, interesuje się drobnymi elementami przedmiotów, wyjmuje mniejszy przedmiot z większego, nie wypuszcza go z ręki podczas układania, naśladuje gesty – klaszcze w dłonie, robi pa-pa.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko zaczyna wykonywać ruchy naśladujące osoby dorosłe, włącza te ruchy do swojej zabawy, cieszy się z aprobaty, podaje osobie dorosłej zabawkę lub inny przedmiot i ciągnie dorosłych za ubranie.
- Rozwój mowy: Dziecko prowadzi „dialog” z najbliższą osobą; zapytane, szuka znanych mu przedmiotów lub osób, rozumie proste słowa i zwroty językowe.
- Dziesiąty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko stoi, przytrzymując się; podnosi się do pozycji pionowej, trzymając się łóżeczka; stąpa bokiem, sprawnie raczkuje, samo siada z pozycji leżącej, siedzi z wyprostowanymi nogami i prostymi plecami, chwyta małe przedmioty chwytem pęsetkowym, uderza dwoma przedmiotami o siebie.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko obserwuje otoczenie podczas zabawy w wózku, ćwiczy odrzucanie przedmiotów, interesuje się drobnymi elementami przedmiotów, wyjmuje mniejszy przedmiot z większego, nie wypuszcza go z ręki podczas układania, naśladuje gesty – klaszcze w dłonie, robi pa-pa.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko zaczyna wykonywać ruchy naśladujące osoby dorosłe, włącza te ruchy do swojej zabawy, cieszy się z aprobaty, podaje osobie dorosłej zabawkę lub inny przedmiot i ciągnie dorosłych za ubranie.
- Rozwój mowy: Dziecko prowadzi „dialog” z najbliższą osobą; zapytane, szuka znanych mu przedmiotów lub osób, rozumie proste słowa i zwroty językowe.
- Jedenasty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko w pozycji siedzącej obraca się wokół własnej osi, siedzi samo, utrzymując równowagę; raczkuje na czworakach, przesuwając się na dłoniach i kolanach; chodzi bokiem przy meblach lub ścianie, trzymane za rączki, chodzi do przodu; chwyta przedmioty chwytem szczypcowym.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko szuka ukrytego przedmiotu, znajduje go pod pojemnikiem i chowa go ponownie, pociąga zabawkę na sznurku.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko trzyma jedzenie rączkami, samodzielnie je, pije z kubeczka podtrzymywanego przez dorosłego, podaje zabawkę na prośbę osoby dorosłej popartą gestem.
- Rozwój mowy: Dziecko określa przedmioty i czynności, np. brum – samochód, am-am – jedzenie; naśladuje dźwięki, rozumie zakazy i słowo „nie”.
- Jedenasty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko w pozycji siedzącej obraca się wokół własnej osi, siedzi samo, utrzymując równowagę; raczkuje na czworakach, przesuwając się na dłoniach i kolanach; chodzi bokiem przy meblach lub ścianie, trzymane za rączki, chodzi do przodu; chwyta przedmioty chwytem szczypcowym.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko szuka ukrytego przedmiotu, znajduje go pod pojemnikiem i chowa go ponownie, pociąga zabawkę na sznurku.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko trzyma jedzenie rączkami, samodzielnie je, pije z kubeczka podtrzymywanego przez dorosłego, podaje zabawkę na prośbę osoby dorosłej popartą gestem.
- Rozwój mowy: Dziecko określa przedmioty i czynności, np. brum – samochód, am-am – jedzenie; naśladuje dźwięki, rozumie zakazy i słowo „nie”.
- Dwunasty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko nadal chętnie raczkuje; ze względu na większą szybkość i pewność poruszania się raczkowanie zaczyna mu służyć do zabawy; siedzi samodzielnie i pewnie, chodzi trzymane za rączkę, robi niepewnie pierwsze kroki na szeroko rozstawionych nóżkach, traci jeszcze równowagę, stoi przez kilka chwil samodzielnie, raczkuje w górę schodów, podaje przedmiot do ręki, zaczyna posługiwać się przedmiotami zgodnie z ich budową i funkcją.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko wrzuca mały przedmiot przez wąski otwór, buduje wieżę z dwóch klocków, burzy wieżę postawioną przez dorosłego, potrafi skupić uwagę przez 5-10 minut.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko mimicznie wyraża nieśmiałość i wstyd, reguluje własne zachowanie pod wpływem obserwowanego wyrazu twarzy osoby dorosłej, powtarza sytuacje, z których się śmiało, chce samo robić wiele rzeczy, potrafi bawić się w chowanego z osobą dorosłą, samo inicjuje zabawy, bawi się w łapanego – ucieka przed opiekunem.
- Rozwój mowy: Dziecko nazywa przedmioty i czynności, łącząc dwie sylaby: hau-hau – piesek, kwa-kwa – kaczka; oprócz słów „mama” i „tata” wymawia 2-3 inne słowa, reaguje na polecenia: podaj mi, chodź tu.
- Dwunasty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko nadal chętnie raczkuje; ze względu na większą szybkość i pewność poruszania się raczkowanie zaczyna mu służyć do zabawy; siedzi samodzielnie i pewnie, chodzi trzymane za rączkę, robi niepewnie pierwsze kroki na szeroko rozstawionych nóżkach, traci jeszcze równowagę, stoi przez kilka chwil samodzielnie, raczkuje w górę schodów, podaje przedmiot do ręki, zaczyna posługiwać się przedmiotami zgodnie z ich budową i funkcją.
- Rozwój procesów sensorycznych i czynności percepcyjnych: Dziecko wrzuca mały przedmiot przez wąski otwór, buduje wieżę z dwóch klocków, burzy wieżę postawioną przez dorosłego, potrafi skupić uwagę przez 5-10 minut.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko mimicznie wyraża nieśmiałość i wstyd, reguluje własne zachowanie pod wpływem obserwowanego wyrazu twarzy osoby dorosłej, powtarza sytuacje, z których się śmiało, chce samo robić wiele rzeczy, potrafi bawić się w chowanego z osobą dorosłą, samo inicjuje zabawy, bawi się w łapanego – ucieka przed opiekunem.
- Rozwój mowy: Dziecko nazywa przedmioty i czynności, łącząc dwie sylaby: hau-hau – piesek, kwa-kwa – kaczka; oprócz słów „mama” i „tata” wymawia 2-3 inne słowa, reaguje na polecenia: podaj mi, chodź tu.
Powrót do spisu treści1Powrót do spisu treści
Zmiany w zakresie rozwoju fizycznego, psychicznego i w obszarze funkcjonowania społecznego w okresie wczesnego dzieciństwa
- Wczesne dzieciństwo
Wiek poniemowlęcy, czyli wczesne dzieciństwo, to drugi i trzeci rok życia, czyli okres od trzynastego miesiąca życia dziecka do ukończenia trzydziestego szóstego miesiąca. Jest to z jednej strony czas największej zależności dziecka od innych ludzi, którzy warunkują możliwość jego przeżycia i dalszego rozwoju, a z drugiej strony czas stopniowo zwiększającej się samodzielności i niezależności dziecka.
Podstawowe zadanie rozwojowe wczesnego dzieciństwa to rozwinięcie i pogodzenie ze sobą dwóch osiowych dla funkcjonowania człowieka obszarów: poczucia bliskości i więzi z innymi, dającego poczucie bezpieczeństwa, akceptacji i ufności, z poczuciem własnej autonomii, niezależności i samodzielności.
Okres ten cechuje znaczne zwolnienie tempa wzrastania. Przyrosty wysokości i masy ciała wynoszą odpowiednio: w drugim roku życia – około dwunastu centymetrów i dwóch i pół kilo, a w trzecim roku życia – około ośmiu centymetrów i dwóch kilogramów. Wyraźnie zmniejsza się ilość tkanki podskórnej tłuszczowej i zwiększa się masa mięśni w następstwie zwiększonego łaknienia oraz większej aktywności ruchowej.
Zadania rozwojowe w okresie wczesnego dzieciństwa:- Uczenie się różnic związanych z płcią.
- Fantazja i zabawa.
- Uczenie się wstydu - emocja kontrolna: blokada lub wyzwalanie zachowania.
- Samokontrola - hamowanie niektórych emocji, odporność na pokusy, zdolność do odraczania gratyfikacji.
- Uczenie się mowy do opisu rzeczywistości społecznej i fizycznej.
- Uczenie się rozróżniania dobra i zła.
- Wczesne dzieciństwo
Wiek poniemowlęcy, czyli wczesne dzieciństwo, to drugi i trzeci rok życia, czyli okres od trzynastego miesiąca życia dziecka do ukończenia trzydziestego szóstego miesiąca. Jest to z jednej strony czas największej zależności dziecka od innych ludzi, którzy warunkują możliwość jego przeżycia i dalszego rozwoju, a z drugiej strony czas stopniowo zwiększającej się samodzielności i niezależności dziecka.
Podstawowe zadanie rozwojowe wczesnego dzieciństwa to rozwinięcie i pogodzenie ze sobą dwóch osiowych dla funkcjonowania człowieka obszarów: poczucia bliskości i więzi z innymi, dającego poczucie bezpieczeństwa, akceptacji i ufności, z poczuciem własnej autonomii, niezależności i samodzielności.
Okres ten cechuje znaczne zwolnienie tempa wzrastania. Przyrosty wysokości i masy ciała wynoszą odpowiednio: w drugim roku życia – około dwunastu centymetrów i dwóch i pół kilo, a w trzecim roku życia – około ośmiu centymetrów i dwóch kilogramów. Wyraźnie zmniejsza się ilość tkanki podskórnej tłuszczowej i zwiększa się masa mięśni w następstwie zwiększonego łaknienia oraz większej aktywności ruchowej.
Zadania rozwojowe w okresie wczesnego dzieciństwa:- Uczenie się różnic związanych z płcią.
- Fantazja i zabawa.
- Uczenie się wstydu - emocja kontrolna: blokada lub wyzwalanie zachowania.
- Samokontrola - hamowanie niektórych emocji, odporność na pokusy, zdolność do odraczania gratyfikacji.
- Uczenie się mowy do opisu rzeczywistości społecznej i fizycznej.
- Uczenie się rozróżniania dobra i zła.
- Od piętnastego do osiemnastego roku życia:
- dziecko wypowiada od kilku do kilkunastu słów,
- wyraża uczucia gestami,
- bierze udział w ubieraniu i rozbieraniu się,
- okazuje przywiązanie do najbliższych,
- rozumie zakazy,
- kaprysi,
- zaczyna naśladować czynności rodziców,
- pije z kubeczka,
- nazywa przedmioty na obrazkach,
- rozpoznaje siebie na zdjęciu,
- buduje wieżę z klocków.
- Od dwudziestego do dwudziestego czwartego miesiąca życia:
- dziecko samodzielnie wchodzi po schodach,
- kopię piłkę,
- kuca przy zabawie,
- szereguje klocki,
- pcha zabawki na kółkach,
- rysuje kropki i pojedyncze kreski,
- używa od kilkudziesięciu do około 300 wyrazów,
- wypowiada zdania dwu -trzywyrazowe,
- nazywa imieniem swój wizerunek na zdjęciu,
- zaczyna zgłaszać potrzeby fizjologiczne,
- nie może skoncentrować uwagi na jednym zagadnieniu przez dłuższy czas,
- zaczyna jeść za pomocą sztućców,
- zaczyna samodzielnie się ubierać,
- samodzielnie myje ręce,
- bawi się wśród innych dzieci, ale bez współdziałania z nimi,
- zaczyna okazywać zainteresowanie zabawami naśladowczymi,
- Od dwudziestego piątego do trzydziestego miesiąca życia:
- dziecko chodzi po schodach, stawiając nogi na przemian,
- nosi naczynie z wodą,
- nawleka korale na sznurek,
- rysuje pionowe i poziome kreski,
- zapamiętuje krótkie wierszyki,
- rozpoznaje drogę do domu,
- tworzy zdania zawierające do 5 wyrazów,
- używa pojęcia „ja sam”,
- zaczyna okazywać zainteresowanie zabawami tematycznymi, ale przejawia wzmożoną agresję wobec innych dzieci,
- jest wrażliwe na pochwały i nagany słowne.
- Od dwóch do trzech lat:
- dwulatek uczy się przez naśladownictwo,
- wchodzi i schodzi ze schodów, trzymając się poręczy,
- pojawiają się trudności z podjęciem decyzji, upór i zacięcie przybierają na sile,
- pojawiają się trudności z popołudniową drzemką.
- Trzeci rok życia
- dziecko stoi na jednej nodze,
- tańczy,
- przeskakuje przez przeszkody,
- lepi kule z plasteliny,
- aktywnie bawi się piłką,
- wypowiada zdania wielokrotnie złożone,
- wymyśla opowiadania i wyimaginowane sytuacje,
- zadaje dużo pytań,
- używa około tysiąca wyrazów,
- swobodnie porozumiewa się z otoczeniem,
- samodzielnie spożywa posiłki,
- samodzielnie ubiera się i rozbiera,
- zaczyna okazywać zainteresowanie zabawą w przyjmowanie ról,
- bawi się w małych grupach dzieci,
- przejawia uczucia wyższe na przykład.: litość, współczucie, pomoc,
- w kontaktach z rodzicami pojawiają się: upór, negatywizm, przekora,
- początek dominacji jednej ręki, czyli lateralizacja.
- Od piętnastego do osiemnastego roku życia:
- dziecko wypowiada od kilku do kilkunastu słów,
- wyraża uczucia gestami,
- bierze udział w ubieraniu i rozbieraniu się,
- okazuje przywiązanie do najbliższych,
- rozumie zakazy,
- kaprysi,
- zaczyna naśladować czynności rodziców,
- pije z kubeczka,
- nazywa przedmioty na obrazkach,
- rozpoznaje siebie na zdjęciu,
- buduje wieżę z klocków.
- Od dwudziestego do dwudziestego czwartego miesiąca życia:
- dziecko samodzielnie wchodzi po schodach,
- kopię piłkę,
- kuca przy zabawie,
- szereguje klocki,
- pcha zabawki na kółkach,
- rysuje kropki i pojedyncze kreski,
- używa od kilkudziesięciu do około 300 wyrazów,
- wypowiada zdania dwu -trzywyrazowe,
- nazywa imieniem swój wizerunek na zdjęciu,
- zaczyna zgłaszać potrzeby fizjologiczne,
- nie może skoncentrować uwagi na jednym zagadnieniu przez dłuższy czas,
- zaczyna jeść za pomocą sztućców,
- zaczyna samodzielnie się ubierać,
- samodzielnie myje ręce,
- bawi się wśród innych dzieci, ale bez współdziałania z nimi,
- zaczyna okazywać zainteresowanie zabawami naśladowczymi,
- Od dwudziestego piątego do trzydziestego miesiąca życia:
- dziecko chodzi po schodach, stawiając nogi na przemian,
- nosi naczynie z wodą,
- nawleka korale na sznurek,
- rysuje pionowe i poziome kreski,
- zapamiętuje krótkie wierszyki,
- rozpoznaje drogę do domu,
- tworzy zdania zawierające do 5 wyrazów,
- używa pojęcia „ja sam”,
- zaczyna okazywać zainteresowanie zabawami tematycznymi, ale przejawia wzmożoną agresję wobec innych dzieci,
- jest wrażliwe na pochwały i nagany słowne.
- Od dwóch do trzech lat:
- dwulatek uczy się przez naśladownictwo,
- wchodzi i schodzi ze schodów, trzymając się poręczy,
- pojawiają się trudności z podjęciem decyzji, upór i zacięcie przybierają na sile,
- pojawiają się trudności z popołudniową drzemką.
- Trzeci rok życia
- dziecko stoi na jednej nodze,
- tańczy,
- przeskakuje przez przeszkody,
- lepi kule z plasteliny,
- aktywnie bawi się piłką,
- wypowiada zdania wielokrotnie złożone,
- wymyśla opowiadania i wyimaginowane sytuacje,
- zadaje dużo pytań,
- używa około tysiąca wyrazów,
- swobodnie porozumiewa się z otoczeniem,
- samodzielnie spożywa posiłki,
- samodzielnie ubiera się i rozbiera,
- zaczyna okazywać zainteresowanie zabawą w przyjmowanie ról,
- bawi się w małych grupach dzieci,
- przejawia uczucia wyższe na przykład.: litość, współczucie, pomoc,
- w kontaktach z rodzicami pojawiają się: upór, negatywizm, przekora,
- początek dominacji jednej ręki, czyli lateralizacja.
- Piętnasty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko chodzi niepewnie, jeszcze się często przewraca, raczkuje po schodach w górę, wchodzi po schodach tylko na górę.
- Rozwój procesów poznawczych: Dziecko otwiera i zamyka pudełka i szufladki, naśladuje bazgranie ołówkiem.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko wykonuje proste polecenia, sygnalizuje potrzeby fizjologiczne po fakcie.
- Rozwój mowy: Dziecko mówi ze zrozumieniem kilka słów dwusylabowych.
- Piętnasty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko chodzi niepewnie, jeszcze się często przewraca, raczkuje po schodach w górę, wchodzi po schodach tylko na górę.
- Rozwój procesów poznawczych: Dziecko otwiera i zamyka pudełka i szufladki, naśladuje bazgranie ołówkiem.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko wykonuje proste polecenia, sygnalizuje potrzeby fizjologiczne po fakcie.
- Rozwój mowy: Dziecko mówi ze zrozumieniem kilka słów dwusylabowych.
- Osiemnasty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko biega i chodzi dość sztywno, wchodzi po schodach z pomocą osoby dorosłej, wdrapuje się na krzesło, przerzuca kartki w książce, buduje wieżę z klocków, bawi się piłką; stojąc, przenosi zabawki z miejsca na miejsce, bazgrze ołówkiem po papierze.
- Rozwój procesów poznawczych: Dziecko ściąga przedmioty znajdujące się w zasięgu jego rąk, obserwuje czynności dorosłych i je naśladuje, ciągnie za sobą zabawki na sznurku, obserwuje z okna ludzi i samochody, przewraca w książeczce po kilka kartek, zwraca uwagę na obrazki.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko sygnalizuje potrzeby fizjologiczne, próbuje samodzielnie posługiwać się łyżką, potrafi być bardzo miłe dla najbliższej osoby, czasami bywa agresywne w zabawach z rówieśnikami – kopie, popycha, ciągnie za włosy.
- Rozwój mowy: Dziecko wspomaga słowa gestami, zna około 10-20 słów, pokazuje różne części ciała.
- Osiemnasty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko biega i chodzi dość sztywno, wchodzi po schodach z pomocą osoby dorosłej, wdrapuje się na krzesło, przerzuca kartki w książce, buduje wieżę z klocków, bawi się piłką; stojąc, przenosi zabawki z miejsca na miejsce, bazgrze ołówkiem po papierze.
- Rozwój procesów poznawczych: Dziecko ściąga przedmioty znajdujące się w zasięgu jego rąk, obserwuje czynności dorosłych i je naśladuje, ciągnie za sobą zabawki na sznurku, obserwuje z okna ludzi i samochody, przewraca w książeczce po kilka kartek, zwraca uwagę na obrazki.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko sygnalizuje potrzeby fizjologiczne, próbuje samodzielnie posługiwać się łyżką, potrafi być bardzo miłe dla najbliższej osoby, czasami bywa agresywne w zabawach z rówieśnikami – kopie, popycha, ciągnie za włosy.
- Rozwój mowy: Dziecko wspomaga słowa gestami, zna około 10-20 słów, pokazuje różne części ciała.
- Dwudziesty pierwszy miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko wchodzi po schodach samo, trzymając się poręczy; schodzi ze schodów krokiem dostawnym, trzymając się poręczy i osoby dorosłej; kuca podczas zabawy, układa wieże z czterech, pięciu klocków.
- Rozwój procesów poznawczych: Dziecko pokazuje obrazki w książce, próbuje naśladować zachowania osób dorosłych w zabawie.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko złości się i krzyczy, gdy nie może wyrazić słowami swoich potrzeb, sygnalizuje potrzeby fizjologiczne, ale nie zawsze na czas.
- Rozwój mowy: Dziecko używa około dwudziestu słów, buduje proste, dwuwyrazowe wypowiedzi.
- Dwudziesty pierwszy miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko wchodzi po schodach samo, trzymając się poręczy; schodzi ze schodów krokiem dostawnym, trzymając się poręczy i osoby dorosłej; kuca podczas zabawy, układa wieże z czterech, pięciu klocków.
- Rozwój procesów poznawczych: Dziecko pokazuje obrazki w książce, próbuje naśladować zachowania osób dorosłych w zabawie.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko złości się i krzyczy, gdy nie może wyrazić słowami swoich potrzeb, sygnalizuje potrzeby fizjologiczne, ale nie zawsze na czas.
- Rozwój mowy: Dziecko używa około dwudziestu słów, buduje proste, dwuwyrazowe wypowiedzi.
- Dwudziesty czwarty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko biega, nie upadając; próbuje utrzymać równowagę na jednej nodze, bez pomocy osoby dorosłej wchodzi po schodach krokiem dostawczym, opierając się o poręcz; zestawia części zabawki w jedną całość, potrafi znaleźć stronę w książce i otworzyć drzwi, rzuca i kopie piłkę, buduje wieżę z sześciu klocków, chętnie bazgrze, również po ścianach i meblach.
- Rozwój procesów poznawczych: Dziecko cieszy się na widok poruszających się przedmiotów, odnajduje określony obrazek w książce, naśladuje w zabawie proste czynności dorosłych, wymienia nazwy przedmiotów przedstawionych na obrazkach.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko domaga się czułości i pieszczot, jest zazdrosne o zabawki innych dzieci, zbliża się do innych dzieci, czasami za mocno je przytula, gryzie, szarpie, nie współpracuje z innymi dziećmi podczas zabawy, lubi pomagać dorosłym w codziennych czynnościach.
- Rozwój mowy: Dziecko wypowiada proste zdania, złożone z dwóch, trzech słów, zna około trzystu słów, przestaje mówić w swoim własnym języku.
- Dwudziesty czwarty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko biega, nie upadając; próbuje utrzymać równowagę na jednej nodze, bez pomocy osoby dorosłej wchodzi po schodach krokiem dostawczym, opierając się o poręcz; zestawia części zabawki w jedną całość, potrafi znaleźć stronę w książce i otworzyć drzwi, rzuca i kopie piłkę, buduje wieżę z sześciu klocków, chętnie bazgrze, również po ścianach i meblach.
- Rozwój procesów poznawczych: Dziecko cieszy się na widok poruszających się przedmiotów, odnajduje określony obrazek w książce, naśladuje w zabawie proste czynności dorosłych, wymienia nazwy przedmiotów przedstawionych na obrazkach.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko domaga się czułości i pieszczot, jest zazdrosne o zabawki innych dzieci, zbliża się do innych dzieci, czasami za mocno je przytula, gryzie, szarpie, nie współpracuje z innymi dziećmi podczas zabawy, lubi pomagać dorosłym w codziennych czynnościach.
- Rozwój mowy: Dziecko wypowiada proste zdania, złożone z dwóch, trzech słów, zna około trzystu słów, przestaje mówić w swoim własnym języku.
- Trzydziesty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko chodzi na czubkach palców, wchodzi po schodach, stawiając nogi na przemian; na spacerach wybiega do przodu i czeka na opiekuna, rysuje linie poziome i pionowe, stawia proste budowle z ośmiu klocków i nazywa to, co zbudowało, nawleka na sznurek duże korale, zapina i rozpina guziki.
- Rozwój procesów poznawczych: Dziecko obserwuje samochody i pociągi, rozbiera przedmioty, poznaje drogę do domu, zapamiętuje krótkie wierszyki, popycha zabawkę przed sobą, dobrze nią kierując; lubi rysować palcem spirale i kreski.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko bawi się chętnie z kilkoma osobami, niechętnie odrywa się od grupy, lubi się całować i przytulać, czasami jest agresywne w stosunku do innych, obcych dzieci, jest zazdrosne o młodsze rodzeństwo, naśladuje czynności życia codziennego (zabawy naśladowcze), jest wrażliwe na pochwały i nagany słowne.
- Rozwój mowy: Dziecko układa proste opowiadania, zna około pięciuset słów, rozmawia samo ze sobą, używa po raz pierwszy słów: „ja”, „moje”, „ty”, potrafi powiedzieć krótki wierszyk.
- Trzydziesty miesiąc życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko chodzi na czubkach palców, wchodzi po schodach, stawiając nogi na przemian; na spacerach wybiega do przodu i czeka na opiekuna, rysuje linie poziome i pionowe, stawia proste budowle z ośmiu klocków i nazywa to, co zbudowało, nawleka na sznurek duże korale, zapina i rozpina guziki.
- Rozwój procesów poznawczych: Dziecko obserwuje samochody i pociągi, rozbiera przedmioty, poznaje drogę do domu, zapamiętuje krótkie wierszyki, popycha zabawkę przed sobą, dobrze nią kierując; lubi rysować palcem spirale i kreski.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko bawi się chętnie z kilkoma osobami, niechętnie odrywa się od grupy, lubi się całować i przytulać, czasami jest agresywne w stosunku do innych, obcych dzieci, jest zazdrosne o młodsze rodzeństwo, naśladuje czynności życia codziennego (zabawy naśladowcze), jest wrażliwe na pochwały i nagany słowne.
- Rozwój mowy: Dziecko układa proste opowiadania, zna około pięciuset słów, rozmawia samo ze sobą, używa po raz pierwszy słów: „ja”, „moje”, „ty”, potrafi powiedzieć krótki wierszyk.
- Trzeci rok życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko potrafi stać krótko na jednej nodze, podskakuje, maszeruje, biega przy muzyce, przeskakuje przez sznurek umieszczony na wysokości pięciu centymetrów nad ziemią, wchodzi na schody chodem naprzemiennym, ubiera buty, lepi z plasteliny kule, wałeczki i placuszki, posługując się przy tym ręką dominującą, nie traci równowagi podczas rzucania piłką.
- Rozwój procesów poznawczych: Dziecko w grze kieruje się wyobraźnią, potrafi zajmować się tym samym przedmiotem przez dłuższy czas, potrafi „czytać obrazki” w książce, obserwuje codzienne zajęcia najbliższych, wymienia nazwy przedmiotów oraz czynności na obrazku, potrafi z pamięci powtórzyć krótkie opowiadanie, nazywa to, co narysowało, zadaje wiele pytań.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko jest przyjacielskie, gotowe do pomocy, rozpoczyna zabawę z innymi dziećmi, jest mniej zazdrosne o rodzeństwo, prezentuje agresywność w ruchach, powtarza brzydkie wyrazy.
- Rozwój mowy: Dziecko mówi płynnie, potrafi budować proste zdania, interesuje się nowymi słowami, mówi o sobie „ja”, zna około 1000 słów.
- Trzeci rok życia
- Rozwój ruchowy: Dziecko potrafi stać krótko na jednej nodze, podskakuje, maszeruje, biega przy muzyce, przeskakuje przez sznurek umieszczony na wysokości pięciu centymetrów nad ziemią, wchodzi na schody chodem naprzemiennym, ubiera buty, lepi z plasteliny kule, wałeczki i placuszki, posługując się przy tym ręką dominującą, nie traci równowagi podczas rzucania piłką.
- Rozwój procesów poznawczych: Dziecko w grze kieruje się wyobraźnią, potrafi zajmować się tym samym przedmiotem przez dłuższy czas, potrafi „czytać obrazki” w książce, obserwuje codzienne zajęcia najbliższych, wymienia nazwy przedmiotów oraz czynności na obrazku, potrafi z pamięci powtórzyć krótkie opowiadanie, nazywa to, co narysowało, zadaje wiele pytań.
- Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko jest przyjacielskie, gotowe do pomocy, rozpoczyna zabawę z innymi dziećmi, jest mniej zazdrosne o rodzeństwo, prezentuje agresywność w ruchach, powtarza brzydkie wyrazy.
- Rozwój mowy: Dziecko mówi płynnie, potrafi budować proste zdania, interesuje się nowymi słowami, mówi o sobie „ja”, zna około 1000 słów.
Powrót do spisu treści1Powrót do spisu treści
Zmiany w zakresie rozwoju fizycznego, psychicznego i w obszarze funkcjonowania społecznego w wieku przedszkolnym
- Wiek przedszkolny
Wiek przedszkolny trwa od czwartego do szóstego, siódmego roku życia.
Rozwój motoryczny dotyczy doskonalenia ruchów postawno-lokomocyjnych, to jest chodu, biegu, skoków, wspinania się oraz manipulacyjnych. Wzrasta zaradność i samodzielność dziecka. Dominuje duża ruchliwość, impulsywność, skłonność do agresji, egocentryzmu. Ten okres charakteryzuje się dalszym rozwojem kontaktów społecznych i potrzebą zabawy z rówieśnikami. Zabawa jest dominującą formą aktywności dziecka, kształtuje rozwój jego sfery poznawczej i ma doniosłe znaczenie dla poznawania otaczającej rzeczywistości.
Około piątego roku życia u dziecka wzrasta aktywność intelektualna i dociekliwość, następuje rozwój wyobraźni oraz bujnej, bezkrytycznej fantazji. Zaczyna się okres pytań, przekory. Mowa ma charakter sytuacyjny, związany z bezpośrednio wykonywanymi czynnościami.
W wieku sześciu, siedmiu lat dziecko swobodnie posługuje się mową potoczną. Pod koniec okresu przedszkolnego rozszerza się zakres jego zainteresowań i wydłuża się umiejętność skupienia uwagi w czasie zajęć przedszkolnych. Kształtują się sposoby zachowania, nawyki i wzory osobowościowe, poprzez naśladownictwo rodziców - ojca przez chłopca i matki przez dziewczynkę - dziecko kształtuje w sobie model postępowania właściwy dla swojej płci. W tym wieku bardzo duże znaczenia ma wychowanie w pełnej, harmonijnej rodzinie. Specyfikę rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym można scharakteryzować jako pomost między wczesnym dzieciństwem a okresem szkolnym, jako okres, który z jednej strony jest kontynuacją osiągnięć z wczesnego dzieciństwa, a z drugiej – czasem przygotowania do podjęcia zadań specyficznych dla wieku szkolnego.
W wieku sześciu, siedmiu lat dziecko osiąga tak zwaną dojrzałość szkolną, którą cechują: poziom myślenia odpowiedni do wieku, celowa działalność, poczucie obowiązku, koncentracja uwagi, umiejętność wykonywania zadań w zespole, rozumienie symboli słownych.
Zadania rozwojowe w wieku przedszkolnym:- Identyfikacja z płcią.
- Wczesny rozwój moralny, uczenie się reguł.
- Uczenie się zabawy grupowej.
- Uczenie się przebywania z rówieśnikami, bez obecności dorosłych.
- Nabywanie sprawności fizycznych potrzebnych w codziennym życiu.
- Kształtowanie się fundamentalnych sprawności związanych z pisaniem, czytaniem i liczeniem.
- Wiek przedszkolny
Wiek przedszkolny trwa od czwartego do szóstego, siódmego roku życia.
Rozwój motoryczny dotyczy doskonalenia ruchów postawno-lokomocyjnych, to jest chodu, biegu, skoków, wspinania się oraz manipulacyjnych. Wzrasta zaradność i samodzielność dziecka. Dominuje duża ruchliwość, impulsywność, skłonność do agresji, egocentryzmu. Ten okres charakteryzuje się dalszym rozwojem kontaktów społecznych i potrzebą zabawy z rówieśnikami. Zabawa jest dominującą formą aktywności dziecka, kształtuje rozwój jego sfery poznawczej i ma doniosłe znaczenie dla poznawania otaczającej rzeczywistości.
Około piątego roku życia u dziecka wzrasta aktywność intelektualna i dociekliwość, następuje rozwój wyobraźni oraz bujnej, bezkrytycznej fantazji. Zaczyna się okres pytań, przekory. Mowa ma charakter sytuacyjny, związany z bezpośrednio wykonywanymi czynnościami.
W wieku sześciu, siedmiu lat dziecko swobodnie posługuje się mową potoczną. Pod koniec okresu przedszkolnego rozszerza się zakres jego zainteresowań i wydłuża się umiejętność skupienia uwagi w czasie zajęć przedszkolnych. Kształtują się sposoby zachowania, nawyki i wzory osobowościowe, poprzez naśladownictwo rodziców - ojca przez chłopca i matki przez dziewczynkę - dziecko kształtuje w sobie model postępowania właściwy dla swojej płci. W tym wieku bardzo duże znaczenia ma wychowanie w pełnej, harmonijnej rodzinie. Specyfikę rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym można scharakteryzować jako pomost między wczesnym dzieciństwem a okresem szkolnym, jako okres, który z jednej strony jest kontynuacją osiągnięć z wczesnego dzieciństwa, a z drugiej – czasem przygotowania do podjęcia zadań specyficznych dla wieku szkolnego.
W wieku sześciu, siedmiu lat dziecko osiąga tak zwaną dojrzałość szkolną, którą cechują: poziom myślenia odpowiedni do wieku, celowa działalność, poczucie obowiązku, koncentracja uwagi, umiejętność wykonywania zadań w zespole, rozumienie symboli słownych.
Zadania rozwojowe w wieku przedszkolnym:- Identyfikacja z płcią.
- Wczesny rozwój moralny, uczenie się reguł.
- Uczenie się zabawy grupowej.
- Uczenie się przebywania z rówieśnikami, bez obecności dorosłych.
- Nabywanie sprawności fizycznych potrzebnych w codziennym życiu.
- Kształtowanie się fundamentalnych sprawności związanych z pisaniem, czytaniem i liczeniem.
- Czwarty rok życia:
- dziecko dobrze jeździ na trójkołowym rowerze,
- układa puzzle z pięciu do dziesięciu elementów,
- wykonuje proste budowle z klocków,
- rysuje uproszczoną postać człowieka,
- skacze na jednej nodze,
- ubiera się i rozbiera, ale nie wiąże sznurowadeł i nie zapina guzików.
- Piąty rok życia:
- dziecko biega lekko na palcach,
- podskakuje na zmianę na jednej i drugiej nodze,
- pisze kilka liter,
- rysuje postać człowieka,
- używa noża i widelca.
- Czwarty rok życia:
- dziecko dobrze jeździ na trójkołowym rowerze,
- układa puzzle z pięciu do dziesięciu elementów,
- wykonuje proste budowle z klocków,
- rysuje uproszczoną postać człowieka,
- skacze na jednej nodze,
- ubiera się i rozbiera, ale nie wiąże sznurowadeł i nie zapina guzików.
- Piąty rok życia:
- dziecko biega lekko na palcach,
- podskakuje na zmianę na jednej i drugiej nodze,
- pisze kilka liter,
- rysuje postać człowieka,
- używa noża i widelca.
- Czwarty i piąty rok życia
Rozwój ruchowy: Następuje doskonalenie wcześniejszych osiągnięć dotyczących poruszania się i używania przedmiotów. Czynności stają się bardziej precyzyjne, a także świadome i poddane woli dziecka. W okresie tym nadal trwa stopniowy przyrost ciała – około ośmiu centymetrów wzrostu i około trzech kilogramów masy ciała rocznie. Dziecko w wieku przedszkolnym staje się coraz bardziej sprawne fizycznie. Dotyczy to motoryki dużej i małej, czyli:- gotowości do poruszania się w przestrzeni - motoryka duża, lokomocja – pojawienie się i specjalizacja takich czynności, jak: bieganie, skakanie, wspinanie się, jazda na rowerze i hulajnodze, robienie pajacyków, tańczenie, odgrywanie roli całym ciałem,
- gotowości do posługiwania się przedmiotami, najpierw dużymi, a stopniowo coraz mniejszymi i wymagającymi większej precyzji - motoryka mała, manipulacja, związanej ze sprawnością dłoni - rzucanie i łapanie piłeczki, zbieranie małych przedmiotów, nawlekanie koralików, układanie klocków i puzzli, rysowanie, malowanie, wycinanie.
Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko dowiaduje się coraz więcej o świecie emocji, swoich i innych ludzi, uczy się odróżniać poszczególne emocje, nazywać przeżywane stany emocjonalne, rozumieć ich przyczyny oraz oddziaływać na nie. To samoregulacja emocji. Nie tylko ulega własnym pragnieniom, ale zaczyna widzieć cele swoich działań, organizować aktywność ze względu na cel i wartości - samoregulacja motywacji. Podejmuje próby regulowania własnego działania tak, aby z jednej strony realizować własne pragnienia, a z drugiej pozostać w zgodzie z wymaganiami zewnętrznymi - samoregulacja w obszarze działania. Uczestniczy w organizacji życia domowego, na przykład pomoc w obowiązkach domowych, współdecydowanie w sprawach domowych odnośnie potraw, wspólnego spędzania czasu oraz organizacji własnego czasu wolnego: samodzielna zabawa, gotowość do „zaopiekowania lub zajęcia się sobą” w razie konieczności, odpowiedzialność za zabawki, organizacja zabawy z kolegami oraz starszym/młodszym rodzeństwem. Jest to czas rozpoczęcia edukacji w przedszkolu lub szkole.
- Czwarty i piąty rok życia
Rozwój ruchowy: Następuje doskonalenie wcześniejszych osiągnięć dotyczących poruszania się i używania przedmiotów. Czynności stają się bardziej precyzyjne, a także świadome i poddane woli dziecka. W okresie tym nadal trwa stopniowy przyrost ciała – około ośmiu centymetrów wzrostu i około trzech kilogramów masy ciała rocznie. Dziecko w wieku przedszkolnym staje się coraz bardziej sprawne fizycznie. Dotyczy to motoryki dużej i małej, czyli:- gotowości do poruszania się w przestrzeni - motoryka duża, lokomocja – pojawienie się i specjalizacja takich czynności, jak: bieganie, skakanie, wspinanie się, jazda na rowerze i hulajnodze, robienie pajacyków, tańczenie, odgrywanie roli całym ciałem,
- gotowości do posługiwania się przedmiotami, najpierw dużymi, a stopniowo coraz mniejszymi i wymagającymi większej precyzji - motoryka mała, manipulacja, związanej ze sprawnością dłoni - rzucanie i łapanie piłeczki, zbieranie małych przedmiotów, nawlekanie koralików, układanie klocków i puzzli, rysowanie, malowanie, wycinanie.
Rozwój emocjonalny i kontaktów społecznych: Dziecko dowiaduje się coraz więcej o świecie emocji, swoich i innych ludzi, uczy się odróżniać poszczególne emocje, nazywać przeżywane stany emocjonalne, rozumieć ich przyczyny oraz oddziaływać na nie. To samoregulacja emocji. Nie tylko ulega własnym pragnieniom, ale zaczyna widzieć cele swoich działań, organizować aktywność ze względu na cel i wartości - samoregulacja motywacji. Podejmuje próby regulowania własnego działania tak, aby z jednej strony realizować własne pragnienia, a z drugiej pozostać w zgodzie z wymaganiami zewnętrznymi - samoregulacja w obszarze działania. Uczestniczy w organizacji życia domowego, na przykład pomoc w obowiązkach domowych, współdecydowanie w sprawach domowych odnośnie potraw, wspólnego spędzania czasu oraz organizacji własnego czasu wolnego: samodzielna zabawa, gotowość do „zaopiekowania lub zajęcia się sobą” w razie konieczności, odpowiedzialność za zabawki, organizacja zabawy z kolegami oraz starszym/młodszym rodzeństwem. Jest to czas rozpoczęcia edukacji w przedszkolu lub szkole.
Powrót do spisu treści1Powrót do spisu treści
Miejsce na notatki
Powiązane ćwiczenia
- 6. Rozwój fizyczny, psychiczny i społeczny dzieckaZaznaczanie komórek tabeli6. Rozwój fizyczny, psychiczny i społeczny dziecka
R1QftRBRHsENZ3 Oceń, które z poniższych zdań dotyczących rozwoju dziecka jest prawdziwe, a które fałszywe.Oceń, które z poniższych zdań dotyczących rozwoju dziecka jest prawdziwe, a które fałszywe.