Źródło poetyckiego natchnienia
poznasz symbole poetyckiego natchnienia funkcjonujące w kulturze europejskiej,
określisz źródła natchnienia podmiotu lirycznego z wiersza Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego,
napiszesz własny wiersz.
Natchnienie to coś, co rozbudza wyobraźnię pisarza, rodzi chęć twórczego działania i inspiruje do tworzenia nowych dzieł. Twórcza wena może pojawić się w najmniej oczekiwanym momencie i równie niespodziewanie odejść.
Wymień znane ci źródła poetyckiego natchnienia. Możesz skorzystać z informacji zawartych w lekcji Jak obudzić natchnienie?Jak obudzić natchnienie?
Zapoznaj się z filmem na temat symbolisymboli natchnienia, a następnie wykonaj polecenia.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1NkoOGwZKb0a
Film na temat źródeł natchnienia dla artystów.
Rozważ, czy do stworzenia dzieła wystarczy tylko natchnienie. Uzasadnij swoją odpowiedź.
Zastanów się i odpowiedz, dlaczego wśród wielu symboli natchnienia znalazły się też takie, które „mają skrzydła” - np. skrzydlaty koń, łabędź, słowik. Zwróć uwagę na symbolikę skrzydeł i uzasadnij swoją odpowiedź.
Biblia to Święta Księga chrześcijan, którą Jej autorzy pisali pod wpływem natchnienia. Rozważ, czy poetyckie natchnienie można utożsamiać z tym, pod którego wpływem powstała Biblia. Uzasadnij swoją odpowiedź.
Zapoznaj się z informacjami przedstawionymi na ilustracji interaktywnej, a następnie wykonaj ćwiczenia.
Rośliny: drzewo laurowe Instrumenty: lira, harfa Obiekty astronomiczne: gwiazdy, księżyc
Pożywienie: Miód
Zaproponuj inny tytuł dla powyższej ilustracji.
Zaprojektuj własną ilustrację z symbolami natchnienia.
Jakie znasz inne popularne symbole? Wypisz swoje propozycje.
Rozważ, dlaczego symbole natchnienia można przyporządkować do takich, a nie innych kategorii tematycznych. Uzasadnij swoją odpowiedź.
Konstanty Ildefons Gałczyński
Konstanty Ildefons Gałczyński
- poeta, znany przede wszystkim jako autor tekstów humorystycznych wydanych pod wspólnym tytułem „Teatrzyk Zielona Gęś”. Po wybuchu II wojny światowej został powołany do wojska. Trafił do niewoli radzieckiej, gdzie później został przekazany okupantom niemieckim. Po wojnie w latach 1945‑1946 przebywał w Brukseli i Paryżu. W 1946 roku Gałczyński powrócił do Polski i zamieszkał w Krakowie. W leśniczówce Pranie położonej nad Jeziorem Nidzkim, która była ukochanym miejscem wypoczynku Gałczyńskiego, obecnie znajduje się muzeum poświęcone pamięci poety.
Utwór K. I. Gałczyńskiego Liryka, liryka, tkliwa dynamika powstał w 1946 roku, po powrocie poety do Polski. Podmiot liryczny z wiersza spaceruje po mieście, spotykając się ze znajomymi i załatwiając codzienne sprawunki, zachwyca się pięknem otaczającej go rzeczywistości. Tekstu tego warto wysłuchać w aranżacji muzycznej Grzegorza Turnaua.
Przeczytaj wiersz Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, a następnie wykonaj poniższe ćwiczenia.
Liryka, liryka, tkliwa dynamikaSam nie rozumiem, skąd to mi się bierze,
że jestem mitologiczne zwierzę,
ni to świnio‑byk i ni to koto‑pies,
w ogóle z innych stron:
liryka, liryka,
tkliwatkliwa dynamikadynamika,
angelologiaangelologia
i dal.Idę, powiedzmy, wieczorem z Arturem
i nagle: księżyc wschodzi nad murem,
Artur ostrzega, bo dobry kolega:
– Nie patrz. – A ja jak bóbr:
liryka, liryka,
tkliwa dynamika,
angelologia
i dal.W takim „PrzekrojuPrzekroju” po prostu się boją
bo jak na przykład wejdę do pokoju
i się zamyślę, powiedzmy, o Wiśle,
to zaraz łzy jak groch:
liryka, liryka,
tkliwa dynamika,
angelologia
i dal.Wy się nie dziwcie, śliczni panowie,
sześć lat po świecie tułał się człowiek
i nagle: Polska i harfa eolskaharfa eolska,
po prostu cud jak z nut:
liryka, liryka,
tkliwa dynamika,
angelologia
i dal.Będziecie śmiać się, lecz daję słowo:
ja czytam nawet „Gazetę LudowąGazetę Ludową”
i „PokoleniePokolenie”, i wiersze w „KamenieKamenie”,
i czytam, i szlocham, och!
liryka, liryka,
tkliwa dynamika,
angelologia
i dal.Niech mnie zarąbią, niech honoraria
wyda na wieńcewieńce Artur MaryaArtur Marya!
Ja jestem Polak, a Polak jest wariat,
a wariat to lepszy gość:
liryka, liryka,
tkliwa dynamika,
angelologia
i dal.A po pogrzebie pod korniszonkorniszon
niech epitaphiumepitaphium mi napiszą:
TU LEŻY MAGIK I MAŁPISZON,
pod spodem taki tekst:
„Liryka, liryka,
tkliwa dynamika,
angelologia
i dal”.Źródło: Konstanty Ildefons Gałczyński, Liryka, liryka, tkliwa dynamika, [w:] Konstanty Ildefons Gałczyński, Wybór poezji, Warszawa 1982, s. 148–150.
Podmiot liryczny mówi o sobie: „jestem mitologiczne zwierzę,/ ni to świnio‑byk ni to koto‑pies”. Narysuj zwierzo‑zwierzę, zwierzo‑drzewo lub zwierzo‑kwiat - wizerunki postaci, z którymi mógłby się utożsamić podmiot liryczny. Możesz skorzystać z dostępnego poniżej szkicownika.
Poeta mówi o sobie: „jestem mitologiczne zwierzę, ni to świnio‑byk ni to koto‑pies”. Zastanów się, jakie zwierzo‑zwierzę, zwierzo‑drzewo lub zwierzo‑kwiat, mogłoby być symbolem natchnienia i opisz jak mogłoby wyglądać.
Wyjaśnij, jak rozumiesz słowa powtarzane w każdej strofie przez podmiot liryczny. Określ ich funkcję w utworze.
„liryka, liryka,
tkliwa dynamika,
angelologia
i dal”
Uporządkuj podane wyrazy według zakresu znaczeniowego – od najszerszego do najwęższego.
Uporządkuj podane wyrazy według treści znaczeniowej - od najbogatszej do najuboższej.
Wyobraź sobie, że jesteś poetą. Napisz wiersz, którego źródłem natchnienia będzie nieodwzajemniona miłość. Wykorzystaj w swoim utworze symbole kojarzące się
z miłością.
Słownik
dział wiedzy religijnej dotyczący aniołów i dobrych duchów
starogrecki instrument dęty w kształcie długiej piszczałki
(ur. 28 lipca 1900 w Brodnicy, zm. 21 kwietnia 1965 w Szwajcarii) – polski poeta, satyryk, dramatopisarz, plastyk
siła, energia i szybkość, z jaką zmieniają się lub rozwijają jakieś zjawiska, procesy lub zdarzenia
napis nagrobkowy lub wiersz poświęcony osobie zmarłej
gazeta codzienna wydawana w latach 1945‑1947 w Warszawie; była jedynym niezależnym od wpływów rosyjskich dziennikiem w powojennej Polsce
harfa greckiego boga wiatru Eola, instrument o strunach różnej grubości strojonych na ten sam ton, wydających pod wpływem ruchu powietrza, prócz dźwięku zasadniczego, tony harmoniczne różnej wysokości, subtelnie współbrzmiące
ogólnopolskie czasopismo literackie, które zaczęło ukazywać się we wrześniu 1933 roku; działalność czasopisma zawieszono w 1993 roku
mały ogórek marynowany w occie
polskie czasopismo społeczno‑kulturalne wydawane w latach 1944‑1956 w Warszawie jako dwutygodnik
polskie czasopismo społeczno‑kulturalne wydawane w latach 1945–2013 w Krakowie jako tygodnik i ponownie od 2016 roku w Warszawie jako kwartalnik
znak, osoba, przedmiot lub motyw mający, oprócz znaczenia dosłownego, również szereg znaczeń ukrytych
wyraz czułości, serdeczności, delikatności, miłości
koło uplecione z kwiatów, liści, kłosów itp.; w wierszu poeta ma na myśli wieniec pogrzebowy, który składa się na grobach zmarłych
Notatnik
Bibliografia
Gałczyński K. I., (1982), Wybór poezji, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Kopaliński W., (2006), Słownik symboli, Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM.