R1P20lf7TDaxc
Na zdjęciu widać żołnierzy wchodzących do rowu, zagłębienia. Widać rozległe pole. Na drugim planie wrak samolotu.

Zrozumieć Wielką Wojnę (lekcja powtórzeniowa)

Amerykańscy żołnierze, 29 września 1918 r.
Źródło: a. nn., domena publiczna.

Wprowadzenie

Materiał powtórzeniowy został składa się z informacji dotyczących I wojny światowej:

  • sojuszy militarnych, zawartych przed 1914 rokiem,

  • jej przyczyn,

  • roli propagandy wojennej.

RIcCB1LEGf38H1
Na ilustracji mapa Europy z przedstawionymi sojuszami militarnymi w 1914 roku 
Sojusze militarne w 1914 roku
Źródło: Krystian Chariza i zespół, Sojusze militarne w 1914 roku, licencja: CC BY 3.0.

Mapa sojusze militarne w 1914 roku. Na mapie zaznaczone są:

  • państwa należące do trójprzymierza,

  • państwa tworzące trójporozumienie (ententę),

  • miejsca podpisania trójprzymierza i trójporozumienia.

Państwa należące do trójprzymierza:

  • Niemcy,

  • Włochy,

  • Austro‑Węgry.

Państwa tworzące trójporozumienie (ententę):

  • Wielka Brytania,

  • Francja,

  • Rosja.

Miejsce podpisania traktatu między Austro‑Węgrami a Niemcami:

  • Wiedeń 1879 r.

Miejsce podpisania układu między Niemcami, Włochami a Austro‑Węgrami (Związek Trzech) - utworzenie trójprzymierza:

  • Wiedeń 1882 r.

Miejsce podpisania konwencji wojskowej między Francją a Rosją:

  • Petersburg 1892 r.

Miejsce podpisania entente cordiale (serdeczne porozumienie) między Francją a Wielką Brytanią:

  • Londyn 1904 r.

Miejsce podpisania układu między Wielką Brytanią a Rosją - utworzenie trójporozumienia - ententy:

  • Petersburg 1907 r.

Względny poziom potencjału przemysłowego

Wielka Brytania

Stany Zjednoczone

Niemcy

Francja

Rosja

Austro-

‑Węgry

Włochy

127

298

138

57

77

40

22

BIB_001 Źródło: Paul Kennedy, MOCARSTWA ŚWIATA. Narodziny, rozkwit, upadek. Przemiany gospodarcze i konflikty zbrojne w latach 1500-2000, Warszawa 1994.

Uwaga: Dane, dotyczące produkcji przemysłowej, pochodzą z 1913 roku. W 1900 roku potencjał przemysłowy Wielkiej Brytanii wynosił 100.

Ćwiczenie 1
R1EzWD7bvoq4G1
zadanie interaktywne

Przeanalizuj tabelę przedstawiającą względny poziom potencjału przemysłowego państw zaangażowanych w I wojnę światową. Na podstawie zamieszczonych w niej danych z 1913 roku oblicz potencjał przemysłowy bloków militarnych przed wybuchem I wojny światowej.

Ententa Trójprzymierze
   
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
R3KIV8TKp3nmb1
zadanie interaktywne

Od otrzymanego wyniku trójprzymierza odejmij potencjał Włoch i dodaj do ententy potencjał Stanów Zjednoczonych. Która koalicja miała większy potencjał przemysłowy po 1917 roku? Wyjaśnij.

  • ententa
  • trójprzymierze
  • Oba bloki miały taki sam potencjał przemysłowy
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1

Wynotujcie przyczyny wybuchu I wojny światowej (wykonajcie karty, na każdej z nich napiszcie po jednej przyczynie). Możecie podzielić się na dwie grupy. Wykorzystując losowanie, ustalcie ich znaczenie w procesie wyjaśniania tego zagadnienia.

Ra6jcCzWG0goU
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic, licencja: CC BY 4.0.
RccJ9jMgpC7E8
Na ilustracji widoczny szereg przecinających się jasnych, nierównych linii na ciemnym tle.
I wojna światowa
Źródło: Contetplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3
R1HzXSxoufkip1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2

Wyjaśnij pojęcie okop.

R1GFUtaVH2OJc
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
j0000008U8B3v25_0000001G
RbUAoT2eaU90W
Na plakacie od góry tekst NO HOLIDAYS (brak wakacji). Tekst, mniej widoczny, jest także u dołu plakatu. Jego tłumaczenie brzmi: Brytyjscy pracownicy wytwarzający amunicję nigdy nie zamierzają wziąć urlopów! Na plakacie żołnierze. Obaj klęczą, jeden z nich z ramionami opartymi na ziemi. Zatykają uszy z powodu wybuchu amunicji.
Tekst na plakacie: Fritz! Fritz! Brytyjscy pracownicy wytwarzający amunicję nigdy nie zamierzają wziąć urlopów!
Źródło: Will Dyson, Brak wakacji, 1916, domena publiczna.
Polecenie 2

Wyjaśnij, dlaczego Brytyjczycy nie mają wakacji oraz podaj jaki był cel powstania powyższego plakatu. Na podstawie własnej wiedzy scharakteryzuj rolę propagandy wojennej w latach 1914‑1918.

Ra6jcCzWG0goU
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 2

Wyjaśnij i zanotuj co oznacza pojęcie propaganda.

RY8NwnZt8cGEi
(Uzupełnij).
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 4.0.
R9oiqGPtOSLMz
Na ilustracji antywojenny rysunek. W centralnym miejscu cieknąca plama krwi, na niej napis WAR. Z prawej strony daleko ciągnące się szeregi żołnierzy. Z lewej strony w tym samym kierunku co żołnierze idą owce prowadzone przez psa.
Owce na rzeź
Źródło: Winsor McCay, Owce na rzeź, 1914, domena publiczna.
RnodkFhxVoVOU
Na ilustracji antywojenny rysunek przedstawiający Jezusa przed plutonem egzekucyjnym. Stoi On oparty o ścianę, przed nim pluton egzekucyjny, złożony z żołnierzy pięciu różnych krajów europejskich (w tym czasie Stany Zjednoczone nie przystąpiły jeszcze do wojny). Żołnierze kierują broń w stronę Jezusa.
Dezerter
Źródło: Boardman Robinson, Dezerter, 1916, domena publiczna.
RBJ2PeMZhRNq1
Na ilustracji antywojenna ilustracja. Narysowany jest osioł stojący nad przepaścią. Na jego grzbiecie siedzi śmierć, która trzyma w prawej ręce wędkę. Na wędce zawieszona jest marchewka nad którą jest napis Victory (zwycięstwo). Przed osłem jest przepaść.
Europa 1916
Źródło: Boardman Robinson, Europa 1916, 1916, domena publiczna.
R16FJYMCoU0wH
Na ilustracji postać nagiego mężczyzny. Jego wysokość mierzy szkielet, symbolizujący śmierć. Na podłodze leży zamknięta trumna. Stojące trumny oparte są również o ścianę za mężczyzną.
Pobór do wojska
Źródło: Henry J. Glintenkamp, 1917, domena publiczna.
R1epJhqnlZkyX
Na ilustracji sklep, w którym sprzedaje postać ubrana w koszulkę z napisem War (wojna). Jedynym towarem w  sklepie są ludzkie ciała wiszące na hakach oraz leżące na sklepowym blacie. W sklepie kupuje postać z koszykiem, to śmierć, która odbiera od sprzedającego ludzkie ciało.
Jej najlepszy klient
Źródło: Winsor McCay, 1917, domena publiczna.
Polecenie 3

Obejrzyj powyższe ilustracje – rysunki i grafiki pochodzące z okresu I wojny światowej. Zwróć uwagę na daty ich powstania. Wypisz w punktach zjawiska i społeczne problemy o których w symboliczny sposób informują plakaty.

Ra6jcCzWG0goU
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 3

Wyjaśnij jaki był cel i rola antywojennych plakatów propagandowych.

RW190E2H7fqTV
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.