Przyjemnie jest mieć własne zwierzę – wiernego towarzysza, który swoim zachowaniem poprawia nam humor. Wielu z nas ma w domu psa, kota, papużkę czy chomika. Ale czy wiesz, że istnieją pasjonaci hodujący skorpiony, pająki i żaby?

Już wiesz

że zwierzęta są czasem trzymane w domach dla przyjemności;
że w sklepach zoologicznych można zobaczyć wiele różnych zwierząt;
że w innych krajach występują zwierzęta, jakich nie ma w Polsce.

Nauczysz się

wymieniać pospolite zwierzęta trzymane w domach przez człowieka;
omawiać zasady opieki nad zwierzętami domowymi;
uzasadniać stwierdzenie, że posiadanie zwierzęcia wiąże się z obowiązkami;
podawać korzyści płynące z hodowli zwierząt i opieki nad nimi.

iQA6ivNpJL_d5e168

1. Jakie zwierzęta trzymamy w domach?

Posiadanie zwierzęcia domowegozwierzę domowezwierzęcia domowego to ogromna przyjemność, ale też duża odpowiedzialność. Najczęściej trzymamy więc w domach te zwierzęta, których hodowla nie stawia przed nami zbyt skomplikowanych zadań. Niektórzy decydują się na zwierzę trudniejsze w utrzymaniu. Dlatego w naszych domach można znaleźć coraz więcej gatunków zwierząt – również tych egzotycznych i w Polsce niespotykanych w naturze. Niegdyś trzymano w domach głównie psy, gryzoniegryzoniegryzonie i króliki, zaś dzisiaj dużą popularnością cieszą się fretki, szynszyle czy jeże. Są one równie interesujące, jednak nieco bardziej wymagające, jeśli chodzi o utrzymanie.

R1dcHoDcoDSIG1

Galeria siedmiu fotografii ukazujących wybrane zwierzęta hodowlane.Pierwsza fotografia ukazuje dwa białe konie w zaprzęgu karocy. — Psy są nie tylko naszymi domowymi pupilami. Pomagają również w pilnowaniu stad zwierząt, są przewodnikami osób niewidomych, pilnują posesji, a dzięki swojemu niezwykle czułemu węchowi potrafią wykrywać narkotyki, materiały wybuchowe oraz odnajdywać ludzi zasypanych np. pod śniegiem czy gruzem

RCciHLhk3fsEe1

Fotografia prezentuje kota długowłosego z niebieskimi oczami leżącego na poduszce. — Kot jest niezrównanym towarzyszem człowieka – głaskanie mruczącego kociaka pozwala odprężyć się i zrelaksować. Ponadto koty, łapiąc myszy i inne gryzonie, mają ogromne znaczenie w ochronie zbiorów

R1NYksjti2p0E1

Fotografia prezentuje małego królika z oklapniętymi uszami siedzącego na trawie. — Dawniej hodowane dla futer i mięsa króliki obecnie są coraz częściej spotykanymi zwierzętami domowymi. Niezwykle miękkie i delikatne futerko oraz łagodny, choć nieco zadziorny charakter, czynią z królika doskonałego przyjaciela

Rb57ec7NsBOFz1

Fotografia prezentuje szczura z czarna głową i białym tułowiem, przegryzającego patyka. — Niezwykła inteligencja szczurów, koszatniczek i innych gryzoni oraz ich małe wymagania co do przestrzeni sprawiają, że są one szczególnie chętnie hodowane. Łatwo się oswajają, można je również nauczyć kilku sztuczek

RpwScF2a4Q3KB1

Fotografia prezentuje pływającą rybę akwariową w żółto niebieskie paski. — Hodowla egzotycznych rybek to jedno z najbardziej relaksujących zajęć. Obserwowanie pływających ryb uspokaja i pozwala zapomnieć o stresie

R93GSoSP386BW1

Fotografia prezentuje zielono ,żółto, czarną papużkę falistą siedzącą na huśtawce. — Niektóre ptaki trzymane są z powodu ich niezwykłej inteligencji. Papugi nie tylko powtarzają słowa, ale także je rozumieją, np. uczą się mówić „dzień dobry” rano i „dobry wieczór” wieczorem

R1UYeGbG0tJ6b1

Fotografia prezentuje dwa żółte kanarki zwrócone do siebie i stojące na patyku. — Niektóre ptaki, jak kanarki, trzymamy dla ich pięknego śpiewu i wyglądu

R177cBmVB5j1v1

Fotografia prezentuje szarego gekona w pomarańczowe plamki siedzącego na kamieniu. — Gekon

Ciekawostka

Pospolicie hodowany w domach chomik syryjski uznany został kiedyś za gatunek wymarły. Dopiero w 1930 roku odnaleziono samicę z 12 młodymi. Przeżyły tylko 3 osobniki, które udało się oswoić i rozmnożyć. Od tej trójki wywodzą się wszystkie obecnie hodowane w domach chomiki syryjskie na świecie.

R9oF3Wv7bzWg11

Fotografia prezentuje małego brązowego chomika. — Chomik syryjski to łagodne zwierzę, które nie sprawia problemów w hodowli. Zupełnie inaczej zachowuje się żyjący dziko w Polsce chomik europejski: jest bardzo agresywny i nie daje się oswoić

Ważne!

Niektórzy ludzie decydują się na trzymanie w domach pająków ptaszników lub węży. Osoby te muszą się najpierw upewnić, że posiadanie takich zwierząt nie jest w Polsce zabronione. Nie wolno kupować zwierząt z nielegalnych i niepewnych źródeł. Trzeba też się dowiedzieć, czy zwierzę nie jest niebezpieczne i jak należy się nim opiekować, aby zapewnić mu odpowiednie warunki do życia.

Polecenie 1

Jeśli masz w domu zwierzę, opisz, na czym polega opieka nad nim oraz co sprawia ci największą przyjemność w obcowaniu z nim. Wymień ograniczenia, jakie niesie ze sobą odpowiedzialność za zwierzę (np. konieczność zapewnienia opieki podczas wycieczek).

Przykład 1

Euzebiusz ma szczura. Musi codziennie go karmić, sprzątać jego klatkę i bawić się z nim. Szczur jest bardzo inteligentny, umie robić różne sztuczki. Niestety, jest tak bardzo przywiązany do ludzi, że kiedy Euzebiusza nie ma długo w domu, przestaje jeść. Euzebiusz nie może wyjechać nigdzie bez swojego ulubieńca. Jego rodzice, planując wycieczkę, muszą znaleźć taki hotel, który zgodzi się na wprowadzenie zwierzęcia.

iQA6ivNpJL_d5e225

2. Jak opiekować się zwierzętami?

Gdy posiadamy zwierzę domowe, musimy pamiętać, że jest ono od nas całkowicie zależne. Zabierając je do naszego domu, przejmujemy pełną odpowiedzialność za jego zdrowie i dobre samopoczucie. Pamiętaj, że każde zwierzę powinno mieć stały dostęp do świeżej wody, podawany pokarm powinien być dobrej jakości, a pomieszczenie lub klatka, w której mieszka, odpowiednio duże i czyste. W razie choroby zwierzę będzie potrzebowało specjalistycznego leczenia. Pamiętaj też, że opieka nad zwierzęciem trwa przez dłuższy czas; na przykład koty żyją kilkanaście lat. Musisz mieć świadomość, że zwierzę nie jest zabawką, lecz towarzyszem na całe jego życie. Po latach nadal będzie potrzebować twojej opieki i towarzystwa.

W wypadku zwierząt egzotycznych pochodzących z ciepłych krajów bardzo ważne jest zapewnienie im wystarczająco wysokiej temperatury, wilgotności powietrza i oświetlenia. Rozważając zakup takiego zwierzęcia, musimy być pewni, że uda nam się stworzyć odpowiednie dla niego warunki. Jeśli nie, nie powinniśmy decydować się na trzymanie w domu egzotycznych zwierząt.

REcXXBL7Y1fU81

Galeria slajdów ukazujących sposoby opiekowania się zwierzętami. Slajd 1 – prezentuje dużego psa z nałożonym na pysk kagańcem i prowadzonego na smyczy przez właściciela. — Opieka nad psem jest dość czasochłonna. Codziennie trzeba z nim wychodzić na długi spacer (pamiętaj, aby zawsze sprzątać po swoim psie!). Należy go również kąpać i czesać. Przynajmniej raz w roku powinno się wybrać ze swoim pupilem do weterynarza, by dokonać szczepień ochronnych. Dobrze też nauczyć psa podstawowych komend

R1YJrthNugumD1

Slajd 2 – prezentuje leżącego kota długowłosego, czesanego przez właściciela. — Kota nie trzeba wyprowadzać na spacer, ale trzeba kilka razy dziennie sprzątać jego kuwetę. Każdego dnia należy się z nim bawić, by zapewnić mu odpowiednią ilość ruchu. Koty, szczególnie długowłose, muszą być codziennie czesane

R1I2m1DRGLF6Y1

Slajd 3 – prezentuje dużą klatkę z królikiem w środku. — Króliki mogą spędzać sporo czasu w klatce, pod warunkiem że jest odpowiednio duża. Klatkę należy często sprzątać, wymieniając trociny lub żwirek. Futerko królika trzeba czesać, a jego pazurki – przycinać. Ważne są również regularne wizyty kontrolne u weterynarza

RFLO75R9KbZs01

Slajd 4 – prezentuje szczura w klatce bawiącego się zabawką. — Szczurom, chomikom i koszatniczkom należy tak urządzić klatkę, aby znalazło się w niej dużo zabawek i elementów służących wspinaczce. Należy im też zapewnić gałęzie lub wapno do ścierania zębów

RQbAlffrUN9Sl1

Slajd 5 – prezentuje niewielkie akwarium, do którego opiekun sypie pokarm. — W hodowli rybek najważniejsze jest stworzenie im odpowiednich warunków. Akwarium powinno być zawsze czyste, odpowiednio duże i dostosowane do konkretnego gatunku żyjących w nim ryb

R1VaDc5aae5vH1

Slajd 6 – prezentuje zieloną papugę podczas zabawy na kolorowym sznurze. — Klatki, w których trzymamy ptaki, powinny być na tyle duże, by zwierzęta mogły w nich poskakać i przelecieć krótki odcinek. Małe ptaki są towarzyskie i nie należy trzymać ich pojedynczo. Oswojone papugi można wypuszczać z klatki, zawsze jednak należy uważać, by nie wyleciały z domu

Ważne!

Pamiętaj, że źle traktowane zwierzę może być odebrane właścicielowi, a on sam – skazany na karę pozbawienia wolności.

iQA6ivNpJL_d5e265

3. Zwierzęta gospodarskie

Trzymanie zwierząt dla przyjemności jest formą hobby, jednak niektóre zwierzęta, zwane gospodarskimizwierzę gospodarskiegospodarskimi, człowiek oswoił dla własnych korzyści. Wszystkie zwierzęta, które dzisiaj hodujemy, były dawniej dzikie. Wiele tysięcy lat temu ludzie zaczęli je łapać i rozmnażać w niewoli, co było początkiem ich udomowieniaudomowienieudomowienia. Dzisiaj są one ważnym elementem gospodarki.

RaRL3ciC8x2hE1

RiSGLJxgiQg0k1

Druga fotografia prezentuje stado biało-czarnych krów pasących się na łące. — Krowy udomowiono w Azji ok. 8000 lat temu. Pozyskuje się z nich mięso, mleko i skóry

RpwD7HqZr84NC1

Trzecia fotografia lezące na trawie białe owce. — Owce udomowiono ok. 10 000 lat temu w Azji. Pozyskuje się z nich głównie wełnę. Z ich mleka wyrabia się sery

RhO6OITnCdJQ11

Czwarta fotografia prezentuje kurę chodzącą po trawie. — Kura to kolejne zwierzę wywodzące się z Azji. Zostało udomowione już 5500 lat temu. Zwierzęta te hoduje się dla ich mięsa i jaj, a także pierza

Rn2QQ1zIUHP7U1

Piąta fotografia prezentuje dwie kozy na stojące na trawie. Pierwsza biała stoi odwrócone tyłem, druga biała w czarne łaty stoi przodem. — Kozy zostały udomowione w Azji ok. 10 000 lat temu. Pozyskuje się z nich mleko i mięso, a w przypadku niektórych ras – również doskonałej jakości wełnę. Zwierzęta te cechują się niskimi wymaganiami pokarmowymi oraz dużą odporność – można je hodować nawet na skalistych, nieurodzajnych ziemiach

R1DSzJXWf4T661

Szósta fotografia prezentuje trzy stojące bokiem do siebie wielbłądy. — Wielbłądy wywodzą się z Afryki (jednogarbne dromadery) i Azji (dwugarbne baktriany). Udomowiono je ok. 5000 lat temu. W warunkach pustynnych są niezastąpione jako zwierzęta juczne i wierzchowe, hoduje się je również dla mleka i wełny

R1GUTT7qiwjyf1

Siódma fotografia prezentuje dwie stojące bokiem do siebie lamy. Duża czarna, pochyl się jedząc trawę, druga młoda brązowa lama patrzy na wprost. — Udomowiona 7000 lat temu w Peru (Ameryka Południowa) alpaka znana jest z doskonałej wełny i mięsa

iQA6ivNpJL_d5e302

Podsumowanie

Hodowla zwierząt uczy odpowiedzialności.
Najczęściej hodowane przez człowieka zwierzęta domowe to: koty, psy, króliki, gryzonie (myszy, szczury, chomiki, koszatniczki), fretki, ryby, ptaki (papugi, kanarki) oraz gady (węże, żółwie, jaszczurki).
Zapewnienie zwierzęciu dobrej opieki jest najważniejszym zadaniem jego właściciela.
Udomowienie zwierząt obecnie służących jako gospodarcze przyczyniło się do rozwoju cywilizacji.

Praca domowa

Polecenie 2.1

Odpowiedz, czego może nauczyć nas opieka nad zwierzętami.

Polecenie 2.2

Zastanów się, czy dzisiaj można się obejść bez udomowionych zwierząt. Weź pod uwagę zarówno nasze nawyki żywieniowe, jak i materiały, z których wykonujemy ubrania.

iQA6ivNpJL_d5e377

Słowniczek

gryzonie

niewielkie ssaki charakteryzujące się rosnącymi przez całe życie siekaczami, które muszą ścierać, gryząc pokarm i na przykład gałęzie; do gryzoni należą m.in. szczury, myszy, chomiki, bobry i wiewiórki

udomowienie

proces przekształcenia zwierząt dzikich w oswojone oraz takie kształtowanie ich cech, aby zwierzęta te stały się bardziej przydatne człowiekowi

zwierzę domowe

zwierzę trzymane w domu dla przyjemności, a nie dla korzyści (np. pozyskania z niego futra lub mleka)

zwierzę gospodarskie

zwierzę udomowione dla pozyskania mięsa, futra, skór, mleka itp.

iQA6ivNpJL_d5e465

Zadania

Ćwiczenie 1

RE6FKW8PGBB8T1

Zaznacz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe.

	Prawda	Fałsz
Każde zwierzę powinno mieć zawsze dostęp do świeżej wody.	□	□
Klatki, w których mieszkają gryzonie, nie muszą być sprzątane.	□	□
Wyjeżdżając na wakacje, można zostawić kota samego w ogródku.	□	□
Chore zwierzę powinno mieć zapewnioną opiekę lekarską.	□	□
Papugi mogą przebywać w małych klatkach, a latać mogą po ogrodzie.	□	□

Źródło: Barbara Szydzik <Barbara.szydzik@up.wroc.pl>, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 2

R1OEmYL4Bo9zA1

Udomowione gatunki ptaków to:

papugi.
myszołowy.
wróble.
kanarki.
zeberki.
dzięcioły.
strusie.
wrony.

Źródło: Barbara Szydzik <Barbara.szydzik@up.wroc.pl>, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 3

RO2A3ysBYVAmN1

Wskaż zwierzę gospodarskie.

krowa
gekon
papużka falista
koń
koza
pies
kot
kanarek

Źródło: Barbara Szydzik <Barbara.szydzik@up.wroc.pl>, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 4

R10RuCN4o8LXh1

Zwierzęta domowe to na przykład:

koty.
psy.
króliki.
koszatniczki.
chomiki.
krowy.
konie.
owce.
świnie.
kozy.

Źródło: Barbara Szydzik <Barbara.szydzik@up.wroc.pl>, licencja: CC BY 3.0.

Parki narodowe

Domowy ogródek

Zwierzęta w naszym domu

1. Jakie zwierzęta trzymamy w domach?

2. Jak opiekować się zwierzętami?

3. Zwierzęta gospodarskie

Podsumowanie

Słowniczek

Zadania