Parki narodowe
Parki narodowe to obszary niezwykle cenne nie tylko dla samej Polski, ale też dla Europy czy świata. Są one siedliskiem wielu zagrożonych wyginięciem roślin, zwierząt i grzybów, zachwycają pięknem przyrody ożywionej i krajobrazu. Musimy je chronić, aby przyszłe pokolenia również mogły podziwiać różnorodność naturalnych krajobrazów Polski.
że o przyrodę należy dbać i ją chronić;
że przyrodę chroni się, zakładając rezerwaty przyrody, ustanawiając pomniki przyrody i gatunki chronione;
na czym polega ochrona ścisła i częściowa.
przedstawiać znaczenie przyrodnicze i turystyczne parków narodowych;
uzasadniać konieczność odpowiedniego zachowania na terenie parków narodowych;
omawiać atrakcje wybranych parków narodowych;
opisywać Polskę jako kraj o zróżnicowanej przyrodzie i rozmaitych krajobrazach.
1. Parki narodowe w Polsce
Parki narodowe to obszary chronione o powierzchni powyżej 1000 ha, których przyroda jest unikalna. Służą zachowaniu różnorodności biologicznej, a także tworów przyrody nieożywionej, jak głazy, źródła i jaskinie. Mają duże znaczenie kulturowe i edukacyjne. Pozwalają nam obserwować dziką przyrodę i uczą szacunku dla niej. Są chętnie odwiedzane przez turystów. W Polsce występują 23 parki narodowe. Dwa z nich leżą w pasie pobrzeży, 5 w pasie pojezierzy, kolejne 5 w pasie nizin, 3 na wyżynach i 8 w górach. ().
Terytorium całego parku narodowego podlega ochronie. Jest ono jednak podzielone na obszary, na których obowiązuje ochrona ścisła, częściowa lub krajobrazowa. Dookoła parku narodowego wyznacza się otulinę. Jest to obszar, którego zadaniem jest ochrona parku przed działalnością człowieka.
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DnJcpzotD
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DnJcpzotD
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DnJcpzotD
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DnJcpzotD
Zaplanuj wycieczkę do najbliższego parku narodowego. Dowiedz się, czym można tam dojechać i co na jego terenie warto obejrzeć.
2. W jakim celu tworzy się parki narodowe?
Parki narodowe tworzy się głównie w celu zachowania roślin, zwierząt i przyrody nieożywionej w postaci niezmienionej przez człowieka. Większość powierzchni parku narodowego objęta jest ochroną ścisłą. Organizmy mają więc zapewniony spokój i nie są niepokojone przez ludzi. Parki narodowe są też ważnym miejscem edukacji. Na ich terenie wyznaczane są szlaki turystyczne i ścieżki przyrodnicze prowadzące przez szczególnie atrakcyjne miejsca. Parki narodowe są też, w którym żyją gatunki endemiczne.
3. Jak zachować się w parku narodowym?
Przebywając na terenie parku narodowego, należy przestrzegać określonych zasad. Osoby odwiedzające park mogą poruszać się jedynie po wyznaczonych szlakach, zwykle pieszych. Na obrzeżach niektórych parków wyznaczone są także szlaki rowerowe.
Na terenie parku narodowego nie wolno zbierać roślin ani ich owoców, chwytać zwierząt ani ich płoszyć. Nie wolno także zbierać skał, minerałów i skamieniałości. Zachowywać się trzeba cicho – nie należy krzyczeć czy słuchać muzyki. Zabronione jest biwakowanie i rozpalanie ognisk. Wszystkie śmieci trzeba zabierać ze sobą i wyrzucać w wyznaczonych miejscach, zwykle w pobliżu schronisk. Na terenie parków narodowych w Polsce obowiązuje także zakaz wprowadzania psów.
Zapoznaj się z zasadami obowiązującymi na terenie parków narodowych. Zastanów się, czy należy ich przestrzegać tylko na terenie obszarów chronionych. Wykaż, że przynajmniej niektóre z nich warto stosować na co dzień.
Zakazy obowiązujące w parkach narodowych nie we wszystkich krajach są takie same. Na przykład w Polsce nie można wprowadzać psów na teren parków narodowych, w Czechach natomiast można je prowadzić na smyczy. Dlatego wybierając się na obszar chroniony w innym kraju, warto zapoznać się z obowiązującymi tam zasadami.
Podsumowanie
Parki narodowe to obszary chronione o powierzchni powyżej 1000 ha, tworzone w celu zachowania różnorodności biologicznej i tworów przyrody nieożywionej oraz walorów krajobrazowych.
Poszczególne obszary parku narodowego są chronione w różny sposób: wyróżnia się obszary ochrony ścisłej, częściowej i krajobrazowej.
W Polsce znajdują się obecnie 23 parki narodowe.
Przedstaw znaczenie przyrodnicze i turystyczne wybranego parku narodowego.
Wskaż park narodowy, który wydaje ci się najciekawszy. Uzasadnij swój wybór.
Chronimy przyrodęChronimy przyrodę
Słowniczek
gatunek żyjący tylko na niewielkim obszarze, charakterystyczny dla danego miejsca; endemitem jest na przykład dziobak dla Australii lub płochacz halny dla obszarów górskich
Zadania
Spośród wymienionych poniżej zasad wybierz te, których należy przestrzegać w parkach narodowych.
- Wolno poruszać się pieszo jedynie po wyznaczonych szlakach.
- Wolno poruszać się dowolnym środkiem transportu jedynie po wyznaczonych szlakach.
- Nie wolno rozbijać namiotów.
- Można słuchać głośnej muzyki.
- Można spacerować z psem.
- Nie wolno niszczyć roślin i zabijać zwierząt.
- Można zbierać grzyby.
- Można zbierać jagody.
- Nie wolno zbierać skał.
Wskaż, ile parków narodowych znajduje się w Polsce.
- 21
- 22
- 23
- 25
Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń i zaznacz P (prawda) lub F (fałsz).
| Prawda | Fałsz | |
| W parkach narodowych naukowcy prowadzą badania rzadkich gatunków roślin, zwierząt i grzybów. | □ | □ |
| Puchacz, ryś, bielik i rosiczka występują w więcej niż jednym parku narodowym. | □ | □ |
| Żubry żyją tylko w Białowieskim Parku Narodowym. | □ | □ |
| Wokół parku narodowego znajduje się strefa ochronna zwana otuliną. | □ | □ |
| W Polskich górach utworzonych zostało 10 parków narodowych. | □ | □ |
| Po wszystkich szlakach w parku narodowym można jeździć na rowerze. | □ | □ |