Kordian - bezradność wobec wypadków historii

Przypomnij sobie, w jaki sposób zostali ukazani przywódcy powstania listopadowego.

W Przygotowaniu Słowacki skrytykował przywódców za upadek powstania. Przyczynami niepowodzenia były konserwatywna polityka przywódców, tchórzostwo, skłonności do ugody i chęci uniknięcia czynnej walki.

Zwróć uwagę na didaskalia w dramacie.

Przyszłe losy Polski projektują się w chacie sławnego niegdyś czarnoksiężnika Twardowskiego w Karpatach. Czas akcji nazywanej Przygotowanie rozgrywa się nocą 31 grudnia 1799 na 1 stycznia 1800 roku.

Przypomnij sobie, kto gotuje w platynowym kotle.

Przyszłe losy Polski kreślą diabły na polecenie szatana.

Zwróć uwagę, w jaki sposób szatan charakteryzuje świat, przed czym przestrzega.

Szatan pragnie buntu narodu i jednocześnie marzy o jego klęsce. Do klęski tej przyczynić się mają przywódcy powstania listopadowego.

Zwróć uwagę, że nowoczesna scena umożliwia wykorzystanie efektów specjalnych, czy nowych technik, które uatrakcyjniają przedstawienie.

Fragmenty utworu, które wymagają wykorzystania możliwości technicznych nowoczesnej sceny to monolog Kordiana na szczycie Mont Blanc: Tu szczyt... lękam się spojrzeć w przepaść świata ciemną.

„Spojrzę... Ach! pod stopami niebo i nad głową

Niebo... Zamknięty jestem w kulę kryształową;

Gdyby ta igła lodu popłynęła ze mną

Wyżej – aż w niebo... nie czułbym, że płynę.

Stąd czarne skrzydła myśli nad światem rozwinę.

Ciszej! słuchajmy... o te lody się ociera

Modlitwa ludzka, po tych lodach droga

Myślom płynącym do Boga.

Tu dźwięk nieczysty głosu ludzi obumiera

A dźwięk myśli płynie dalej

Tu pierwszy zginę, jeśli niebo się zawali.

A ten kryształ powietrza by tchnieniem rozbity

Kręgami się rozpłynie na nieba błękity,

I gwiazdy w nieznajomą uciekną krainę,

I znikną, jakby ich nigdy nie było...

Spróbuję – westchnę i zginę...”

Scena, kiedy diabły gotują w kotle. Dodają różne składniki, z których powstają przywódcy powstania listopadowego:

„Widzicie tę postać bladą,

Z mętów kotła już na pół urodną;

Twarz uwiędła i wzrok w czarnym kole;

Paszczę myśli otwiera wciąż głodną,

Wiecznie dławi księgarnie i mole;

I na krzywych dwóch nogach się chwieje

Jak niepewne rządowe systema.

Chce mówić; posłuchajmy, co na świat posieje?…”

Pamiętaj, że w didaskaliach są umieszczone informacje do opisu scenografii. We wstępie należy zaznaczyć, jakie są założenia scenografii, czy jest ona skromna, czy pełna szczegółów. Warto nazwać miejsce, w którym toczy się akcja. W opisie scenografii trzeba zwrócić uwagę, w ilu miejscach rozgrywa się akcja, jaki jest nastrój tego miejsca, jakie jest oświetlenie, ile miejsca potrzeba, aby zmieścili się bohaterowie, jakie rekwizyty będą niezbędne, jakie elementy pomieszczenia konieczne są do odtworzenia sceny.

Przypomnij sobie, z kim się sprzeczał Kordian w czasie zebrania spiskowców.

Powyższe słowa wypowiada Prezes, czyli Julian Ursyn Niemcewicz.

Przypomnij sobie, jakie poglądy głosi Prezes, w czym się przejawiają, jaka jest postawa Kordiana.

Prezes jako tradycjonalista stara się za wszelką cenę powstrzymać szaleńcze zapały młodych. Uważa, że są oni zbyt słabi. Przeciwko temu buntuje się Podchorąży, który wzywa do okrutnej walki i zemsty na wrogu. Dochodzi więc do starcia roztropności, bierności (Prezes, Ksiądz) z aktywną walką, pragnieniem natychmiastowej zemsty (Podchorąży).

Przypomnij sobie uczestników zebrania, jakie obozy można wyróżnić, czym się kierują ich przedstawiciele.

Prezes i Ksiądz nie są zdecydowani na zamach, ponieważ nie przyniesie Polsce korzyści, wywoła oburzenie krajów Europy. Będzie to czyn niezgodny z honorem, religią oraz kodeksem rycerskim. Stronnictwo przeciwne reprezentują Podchorąży i Starzec z ludu, którzy są przekonani o słuszności i konieczności zabójstwa cara Mikołaja I, gdyż tych racji w dramacie jest dużo więcej.

Przypomnij sobie, co mówi Kordian w czasie zebrania spiskowców o carze, co zarzuca Polakom.

Podchorąży oskarża cara o prześladowanie Polaków. Jego zdaniem koronacja w polskim kościele jest profanacją świętego miejsca i obelgą dla Polaków. Kordian krytykuje postawę tłumu, który niezdolny do zorganizowania się, przygląda się bezczynnie temu, jak jego ojczyzna jest rozdzierana przez zaborcę. Oskarża Polaków o to, że są tchórzami.

Przypomnij sobie postawę Księdza, czego broni, co zarzuca Kordianowi.

Poglądy Księdza cechuje natura etyczna. Dla niego zbrodnia popełniona w słusznej sprawie pozostaje zbrodnią, piętnem moralnym, występkiem przeciwko Bogu. Za takie czyny została przewidziana kara. Słowacki daje jasno do zrozumienia, że tylko razem z ludem można zrzucić carskie jarzmo. Widział on drzemiący w Polakach potencjał, dzięki któremu możliwe będzie odzyskanie niepodległości.

Przypomnij sobie, dlaczego Kordian nie zabił cara, co zwyciężyło.

Mimo że Kordian ma moc, aby zabić cara, nie robi tego. Okazuje się zbyt słaby. Pokonuje go Strach i Imaginacja. Pod wpływem silnych emocji mdleje przed drzwiami sypialni cara. Scena ta ukazuje słabość Kordiana. Nie jest tchórzem, ale paraliżują go wytwory wyobraźni. Postrzega teraz zabójstwo jako czyn niemoralny, krwawy koszmar. Nie boi się natomiast o własne życie, gdyż nim gardzi.