Fotografia przedstawia metalowy rozgrzany pręt ułożony na kowadle. Nad nim unosi się młotek, który jest w ruchu i trzymany jest przez jakiegoś człowieka. Widoczne są iskry powstałe podczas uderzania młotkiem o rozgrzany do białości pręt.
Zapewne znajdziesz w swoim otoczeniu przedmioty stare, które teraz często pełnią funkcje dekoracyjne. Czy wiesz, kto je wykonał i jakie miały przeznaczenie?
1
Polecenie 1
Znajdź przedmioty z twojego otoczenia w szkole lub w domu, które są wykonane z drewna. Wybierz jeden z nich i opisz jego:
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3
RKAIOtVeQg9ZZ1
Zadanie interaktywne polega na połączeniu nazw przedmiotów z nazwami rzemieślników, którzy je wykonują.
Zadanie interaktywne polega na połączeniu nazw przedmiotów z nazwami rzemieślników, którzy je wykonują.
Jakie przedmioty tworzyli dawni rzemieślnicy? Podaj inne przykłady przedmiotów wykonywanych przez rzemieślników.
koszykarz, kaletnik, bednarz, kotlarz
torba
beczka
kosz
kocioł
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4
Podaj przykłady rzeczy wykonywanych przez rzemieślników, których nie wyprodukują maszyny.
R8EkN0p38rVwR
Pamiętaj, że rzemieślnik to osoba zajmująca się zawodowo wytwarzaniem różnych produktów użytkowych ręcznie albo przy użyciu prostych narzędzi lub urządzeń, naprawą tych przedmiotów lub świadczeniem drobnych usług.
Przykłady rzeczy wykonywanych przez rzemieślników, których nie wyprodukują maszyny to: wozy (stelmach), przedmioty ze spiżu i cyny (konwisarz); uprzęże konne, siodła, akcesoria jeździeckie (rymarz), instrumenty muzyczne mające struny, takie jak: skrzypce, altówki, wiolonczele, kontrabasy (lutnik); broń palna (rusznikarz), zbroja rycerska (płatnerz), kilimkilimkilim (tkacz).
kilim
kilim - prostokątny, wzorzysty kawałek tkaniny, wykonany z przędzy wełnianej, jedwabnej lub innej, na lnianej lub wełnianej osnowie, służący do dekoracji ścian, podłóg lub wykorzystywany jako nakrycie łóżka albo stołu
RlYzg1FEYaH6T
Ćwiczenie 5
R10GFa5Kf2Ibl
Ćwiczenie 6
Ciekawostka
Do niedawna w nazwach zawodów i tytułów dominowały nazwy męskie i nawet jeśli dany zawód wykonywała kobieta, mówiono na nią np. pani pilot, pani premier, pani psycholog, pani profesor. Dziś coraz częściej są używane żeńskie formy: profesorka, ministra, psycholożka, marszałkini, inżynierka, docentka, a nawet pilotka (nie czapka, ale kobieta sterująca samolotem).
Ćwiczenie 7
RCUD2cchuPApl1
RXmes5G54wSLt
Ćwiczenie 8
R1b7dh2yJoib3
Ćwiczenie 9
RZ5juT4xzu2mE
Ćwiczenie 10
Ćwiczenie 11
RnFB2GvPV1xib1
1
Ćwiczenie 12
Ułóż pięć zdań z wybranymi nazwami narzędzi, w których wyjaśnisz ich przeznaczenie.
Pamiętaj o prawidłowym zapisie: zdania rozpoczynaj wielką literą, a kończ kropką, znakiem zapytania lub wykrzyknikiem.
Propozycje zdań:
Wiertło montuje się w wiertarce. Młotek służy do wbijania gwoździ. Snycerz w swojej pracy używa dłuta. Hebel to narzędzie z ostrzem, które ścina wypukłości i wygładza drewno. Jeśli potrzebujesz przeciąć kawałek drewna, użyj piły.
Przeczytaj wiersz Wincentego Fabera pt. 'Rzecz', a następnie związane z nim ćwiczenia.
RzeczWincenty Faber
Wincenty FaberRzecz
Jak długo trzeba patrzeć na szafę żeby spostrzec drewnianą fakturęj0000008GAB5v22_000tp001fakturę rąk stolarza owo przekazywanie kształtu aż po połysk ślady heblaj0000008GAB5v22_000tp002hebla i tartacznej piły ślady topora pień zgadywać smukłość i zieloność nasłonecznienie liści według powikłań słojówj0000008GAB5v22_000tp003słojów I żeby szafa wzbogacona o ślady tych wszystkich wywołujących ją dłoni zaszumiała
j0000008GAB5v22_00000_BIB_001 Źródło: Wincenty Faber, Rzecz, [w:] tegoż, Próba porównania, Kraków 1962, s. 32.
RtZf47pFhjmTH
Ćwiczenie 13
Po przeczytaniu wiersza 'Rzecz' lub zapoznaniu się z jego recytacją w wykonaniu Elżbiety Golińskiej wypisz nazwy narzędzi wymienionych w utworze.
RyNxbdNFBlpUu
Zwróć uwagę na narzędzia używane przy obróbce drewna.
Nazwy narzędzi w wierszu to: hebel, piła tartaczna, topór.
Ćwiczenie 14
Wyjaśnij, z czym podmiotowi lirycznemu kojarzy się szafa. Zacytuj odpowiednie fragmenty utworu pt. 'Rzecz'.
R1M0EVn5k9goS
Zwróć uwagę na materiał, z którego powstała szafa.
Szafa kojarzy się podmiotowi lirycznemu z drzewem, z którego powstała, np. 'zgadywać smukłość i zieloność / nasłonecznienie liści', 'I żeby szafa [...] zaszumiała'.
Ćwiczenie 15
Określ temat wiersza Wincentego Fabera.
R1MtHEUKbBpxq
Zwróć uwagę, o jakim przedmiocie jest mowa w utworze i kto jest wymieniony jako jego wykonawca.
Tematem wiersza Wincentego Fabera jest szafa oraz jej wykonawca, czyli stolarz. W utworze został ukazany proces tworzenia mebla.
Ćwiczenie 16
Wyjaśnij, jak rozumiesz metaforę zawartą w ostatnich czterech wersach wiersza Wincentego Fabera. Zastanów się i odpowiedz, jaka refleksja na temat rzeczy wykonanych z drewna wynika z utworu.
R12onmCMhm3qp
Pamiętaj, że metafora (inaczej przenośnia) to środek artystyczny polegający na zestawieniu wyrazów w taki sposób, że tworzą one nowy sens. Zwróć uwagę na to, do kogo mogą należeć wspomniane dłonie i z czym kojarzy ci się szum.
Metafora zawarta w ostatnich czterech linijkach wiersza dotyczy tego, że szafa powstała dzięki pracy wielu ludzi. Z utworu wynika refleksja, że rzeczy wykonane z drewna przybliżają człowieka do natury.
Ćwiczenie 17
Zredaguj instrukcję wykonania szafy. Uwzględnij etapy, które przedstawione są w wierszu w słowach: szum, nasłonecznienie liści, pień, topór, hebel i piła, ręce stolarza.
RHiB8y7Bezv12
Pamiętaj, że twoja instrukcja powinna być precyzyjna i czytelna. Używaj w niej czasowników w 2 os. l. poj. w trybie rozkazującym lub bezokoliczników. Poszczególne czynności zamieść w punktach tak, aby instrukcja była przydatna i praktyczna dla użytkownika.
Przykładowa instrukcja:
Wybierz się na spacer do lasu.
Przyjrzyj się otaczającym cię drzewom. Zwróć uwagę na to, jakie mają liście. Dzięki nim rozpoznasz gatunek drzewa.
Poszukaj drzewa o szerokim pniu.
Zetnij drzewo piłą lub siekierą.
Potnij pień na mniejsze kawałki, z których wykonasz deski.
Wyrównaj powierzchnię desek heblem.
Wymierz długość desek i odpowiednio je przytnij.
Za pomocą wkrętów lub gwoździ połącz deski tak, by powstała skrzynia, która będzie wnętrzem szafy.
Po bokach skrzyni zamontuj zawiasy, do których przymocujesz drzwiczki.
Sprawdź, czy drzwiczki otwierają i zamykają się równo.
Pomaluj szafę na ulubiony kolor lub pozostaw w stanie surowym.
1
Polecenie 2
Dokończ poetycko wybrany początek zdania, wzorując się na wierszu pt. 'Rzecz'. 'Jak długo trzeba patrzeć na suknię, żeby spostrzec...' 'Jak długo trzeba patrzeć na dzban, żeby spostrzec...'
j0000008GAB5v22_000tp001
faktura – charakterystyczna powierzchnia przedmiotu
j0000008GAB5v22_000tp002
hebel – strug, narzędzie stolarskie służące do wyrównywania i wygładzania powierzchni drewna
j0000008GAB5v22_000tp003
słój – wyraźny pierścień widoczny na poprzecznym przekroju pnia drzewa jako warstwa komórek wytworzona przez miazgę w ciągu jednego roku