Środowisko przyrodnicze mojego regionu
Czy wiesz wszystko na temat twojego regionu? Raczej nie, bo każdy region ma bogatą historię, różnorodne środowisko przyrodnicze, ciekawe społeczeństwo i wciąż zmieniającą się gospodarkę. Zatem wiele jeszcze przed tobą. Dzisiaj lepiej poznasz przyrodę swoich okolic.
Aby zrozumieć poruszane w tym materiale zagadnienia, przypomnij sobie:
ukształtowanie terenu Polski;
przebieg wydarzeń geologicznych mających wpływ na rzeźbę terenu Polski;
czynniki kształtujące klimat Polski i jego cechy;
układ sieci hydrograficznej w Polsce;
gleby występujące w Polsce oraz ich związek z roślinnością naturalną naszego kraju.
Twoje cele
wskażesz na mapie swój region przyrodniczy i podasz jego nazwę;
opiszesz przebieg kształtowania się i główne cechy rzeźby terenu we własnym regionie;
scharakteryzujesz klimat własnego regionu;
opiszesz sieć hydrograficzną własnego regionu;
wyjaśnisz związki między glebami i roślinnością naturalną we własnym regionie;
zaplanujesz trasy wycieczek krajoznawczych mających na celu dokładne poznanie środowiska naturalnego twojego regionu.
1. Jak wyznaczyć „mój” region przyrodniczy?
W e‑materiale Ludność w moim regionieLudność w moim regionie dokonana została charakterystyka ludności twojego regionu. A zatem region ten został już wyznaczony, tyle że był to wybór na potrzeby określenia cech demograficznych. Czy chcąc opisać środowisko przyrodnicze, możemy się odnieść do tego samego obszaru? W niektórych przypadkach tak, a w niektórych nie. Cechy demograficzne wyrażane są danymi statystycznymi, które zbiera się i opracowuje wg jednostek podziału administracyjnego – województw, powiatów, gmin. Cechy środowiska przyrodniczego nie mają już tak ścisłego charakteru i precyzyjnie wyznaczonego zasięgu. Zachowują pewną jednorodność przede wszystkim w obrębie krain geograficznych. Należałoby się więc zastanowić, który rodzaj regionu wybrać, by stworzyć jak najlepszy obraz środowiska przyrodniczego twojego regionu. W zależności od naszego miejsca zamieszkania wybór może być różny – kraina geograficzna lub historyczna czy województwo lub powiat. Zadanie ułatwią nam poniższe mapy.
Przeanalizuj powyższe mapy i wybierz swój region do opisu środowiska przyrodniczego. Zacznij od znalezienia swojej miejscowości na mapie i przypisania jej do odpowiednich regionów – geograficznych i historycznych, a także do województwa i powiatu. Następnie oceń, jak daleko sięgają twoje okolice i m.in. na tej podstawie określ swój region.
Wybierz swój region do opisu środowiska przyrodniczego. Przypisz go do odpowiednich regionów – geograficznych i historycznych, a także do województwa i powiatu. Następnie oceń, jak daleko sięgają twoje okolice i m.in. na tej podstawie określ swój region.
2. Geneza i cechy środowiska przyrodniczego mojego regionu
W e‑materiałach dotyczących środowiska przyrodniczego Polski część informacji dotyczyła również twojego regionu. Nie mógł to być jednak zbyt szczegółowy opis, bo odnosił się on do całego kraju. Teraz masz okazję skupić się wyłącznie na swoim regionie.
Korzystając ze zdobytej wcześniej wiedzy, a także z innych źródeł informacji, wypełnij tabelę (pobierz załącznik).
Składniki środowiska przyrodniczego | CHARAKTERYSTYKA | PRZYCZYNY WYSTĘPOWANIA |
---|---|---|
UKSZTAŁTOWANIE TERENU | ||
BUDOWA GEOLOGICZNA | ||
KLIMAT | ||
WODY POWIERZCHNIOWE | ||
GLEBY | ||
ROŚLINNOŚĆ |
Opisz w polu poniżej wymienione składniki środowiska przyrodniczego. W opisie skoncentruj się na ich charakterystyce i przyczynach występowania.
Składniki środowiska przyrodniczego:
ukształtowanie terenu,
budowa geologiczna (w tym surowce mineralne),
klimat (masy powietrza, temperatury, opady, zjawiska typowe),
wody powierzchniowe (sieć rzeczna, zlewiska i dorzecza, jeziora, tereny podmokłe),
gleby,
roślinność (lasy).
3. Wycieczki krajoznawcze po regionie
Najlepszym sposobem poznawania naturalnego środowiska danego miejsca są obserwacje terenowe. Znając już główne cechy przyrody swojego regionu, warto wybrać się na kilka wycieczek krajoznawczych, by naocznie przekonać się o tym, co być może znamy tylko z opisów i zdjęć.
Zaplanuj przebieg co najmniej dwóch różnych wycieczek krajoznawczych, mających na celu poznanie głównych cech środowiska przyrodniczego własnego regionu. Wycieczki mogą trwać od kilku godzin do kilku dni i wykorzystywać różne środki transportu, np.:
kilkugodzinna piesza wycieczka po naszej miejscowości i okolicach;
kilkugodzinna rowerowa wycieczka po naszej miejscowości i okolicach;
kilkugodzinny samochodowy objazd po naszej miejscowości i okolicach;
jednodniowa piesza wycieczka z dojazdem własnym (samochód, pociąg, autobus);
jednodniowa rowerowa wycieczka po najbliższej okolicy;
jednodniowy samochodowy objazd po części regionu;
kilkudniowe piesze wycieczki z dojazdem własnym;
kilkudniowy rowerowy objazd po części regionu;
kilkudniowy samochodowy objazd po całym regionie.
Podsumowanie
Odpowiedz na pytania i wykonaj polecenia.
W którym regionie geograficznym leży twoja miejscowość? Wskaż go na mapie Polski.
Jak nazywa się twój region historyczny?
Wymień jednostki podziału administracyjnego, w których mieszkasz.
Określ położenie geograficzne regionu. Wskaż na mapie swoją miejscowość.
Wymień główne cechy ukształtowania powierzchni twojego regionu.
Jakie bogactwa mineralne wydobywane są w najbliższej okolicy?
Które wpływy – morskie, lądowe czy górskie – przeważają w klimacie twojego regionu?
Wymień główne rzeki i ich większe dopływy znajdujące się w twoim regionie.
Czy w twoim regionie są jeziora? Jeśli tak, to jakie jest ich pochodzenie?
Gdzie w regionie występują najlepsze gleby?
Jakie lasy rosną w twoich okolicach?
Sporządź opisy z wycieczek krajoznawczych po własnym regionie. Zwróć szczególną uwagę na te składniki środowiska przyrodniczego, które są charakterystyczne dla twojego regionu; dołącz do opisu odpowiednie zdjęcia.
Sporządź opisy z wycieczek krajoznawczych po własnym regionie. Zwróć szczególną uwagę na te składniki środowiska przyrodniczego, które są charakterystyczne dla twojego regionu. Skorzystaj z przewodników turystycznych i dostępnych źródeł informacji.