Każde miejsce na Ziemi ma swoje środowisko przyrodnicze i swoją historię – także to, w którym mieszkasz. Warto więc poznać warunki geograficzne i przeszłość regionu oraz ich skutki, jakie wywarły na dzisiejsze społeczeństwo. Być może dowiesz się, jakie problemy demograficzne występują w twoim regionie, znajdziesz ich przyczyny i zaproponujesz sposoby ich rozwiązania.
RvM3GjWUg6LhE
Aby zrozumieć poruszane w tym materiale zagadnienia, przypomnij sobie:
rozmieszczenie ludności Polski;
zależność liczby ludności naszego kraju od przyrostu naturalnego i migracji;
skutki migracji ludnościowych związanych z Polską;
strukturę biologiczną ludności Polski, która pozwala przewidywać dalszy rozwój demograficzny;
zmiany struktury zatrudnienia w Polsce;
charakterystykę bezrobocia jako ważnego problemu społecznego;
informacje dotyczące zróżnicowania poziomu urbanizacji w Polsce;
dane demograficzne dotyczące Polski i jej poszczególnych regionów.
Twoje cele
Zrozumiesz potrzebę poznawania własnego regionu.
Zaplanujesz opis demograficzny regionu.
Wykonasz monografię ludnościową własnego regionu.
i6DYPhSJXF_d5e322
1. Ludność w moim regionie
Niniejszy temat ma na celu poznanie społeczeństwa własnego regionu i stworzenie jego „portretu”. Powinien to być opis słowny wzbogacony licznymi ilustracjami – mapami, wykresami, diagramami, zdjęciami, a także tabelarycznymi danymi statystycznymi. Zacząć jednak trzeba od wybrania „swojego” regionu.
Przez region najczęściej rozumie się krainę historyczną lub geograficzną, np. Mazowsze, Wielkopolskę, Sudety, Roztocze. Obszary takie zazwyczaj nie mają dokładnie wyznaczonych granic, dlatego do opisu ich ludności trudno byłoby znaleźć odpowiednie dane statystyczne. Musimy więc posłużyć się jednostkami podziału administracyjnego, które mają precyzyjnie wyznaczone granice i według których zbierane są dane statystyczne.
R1e9ABgo57aQq
Najprostszym wyjściem byłoby wybranie województwa, dla którego znajdziemy najwięcej danych. Nie zawsze jednak będzie to trafny wybór, gdyż wewnątrz wielu województw mogą występować znaczne różnice cech demograficznych. Ponadto dosyć trudno jest utożsamiać się na przykład z całym wielkim województwem mazowieckim jako „swoim” regionem.
Główny Urząd Statystyczny publikuje niektóre dane według tzw. podregionów wyznaczonych po kilka na każde województwo. Są też dane prezentowane według powiatów, a nawet gmin i miast – te znajdziemy głównie w wojewódzkich Urzędach Statystycznych.
1
Polecenie 1
Przeanalizuj i opisz poniżej demograficzne dane statystyczne znalezione na stronach GUS‑u oraz na stronach Urzędu Statystycznego w swoim województwie. Zwróć szczególną uwagę na dane dotyczące: liczby ludności w podziale na miasto i wieś, przyrostu naturalnego i salda migracji, struktury zatrudnienia i stopy bezrobocia. Następnie, w zależności od dostępności powyższych danych oraz od czynników lokalnych, wybierz „swój” region.
RT9aPjcISRCOP
Wejdź na stronę Głównego Urzędu Statystycznego – Bank Danych Lokalnych – oraz wyszukaj dane dotyczące liczby ludności w podziale miasto i wieś w zakładce: Ludność – stan ludności.
1
Polecenie 2
Wypełnij tabelę (załącznik) i dołącz ją do opisu regionu.
RZLN5UVdl5Afq
Najpierw wpisz nazwę swojego regionu, a następnie odszukaj odpowiednie dane statystyczne i wpisz je do tabeli. Pamiętaj, żeby były to dane z tego samego roku, z którego są dla Polski (możesz też wpisać najnowsze dane dla Polski). Na koniec wyjaśnij przyczyny rozbieżności między danymi dla regionu i dla Polski – uzyskasz w ten sposób charakterystykę ludności swojego regionu na tle ludności całego kraju.
Na podstawie dostępnych źródeł wiedzy scharakteryzuj swój region. Określ jego liczbę ludności, przyrost naturalny oraz saldo migracji.
1
Polecenie 3
Wyszukaj mapy odpowiednie dla twojego regionu i przedstaw na nich najważniejsze treści. Możesz też wykorzystać mapy wykonane na poprzednich lekcjach.
Rwyu5BhyrZtcD
Porównaj dane z poprzedniego polecenia odnoszące się do twojego regionu z sąsiadującym regionem.
Rk8ssY3IbPTy0
Na podstawie dostępnych źródeł dotyczących twojego regionu wyszukaj i zestaw ze sobą odpowiednie dane.
Oprócz wyżej wymienionych informacji statystycznych warto też zwrócić uwagę na wybitnych ludzi związanych z regionem – naukowców, artystów, sportowców, biznesmenów, liderów, polityków, działaczy społecznych itp. Osoby takie są zazwyczaj doskonałymi wzorcami do naśladowania. Udowadniają, że niezależnie od miejsca, z którego się pochodzi czy w którym się działa, możliwe jest dokonywanie rzeczy ważnych, powszechnie docenianych, a nawet wielkich.
Więcej miejsca można też poświęcić swojej miejscowości zamieszkania. Warto podać genezę jej nazwy, a także dowiedzieć się, jakie funkcje pełniła kiedyś, a jakie pełni dzisiaj, czy i kiedy otrzymała prawa miejskie, jakie ciekawe wydarzenia historyczne miały w niej miejsce lub w jej okolicach. Tego typu informacje znajdziesz na przykład w siedzibie władz lokalnych – urzędzie gminy lub miasta.
Polecenie 4
Uporządkuj informacje demograficzne o swoim regionie i stwórz ilustrowany opis jego społeczeństwa – monografię ludności. Dołącz listę źródeł informacji, publikacji o regionie, w tym stron internetowych.
Uporządkuj informacje demograficzne o swoim regionie i stwórz opis jego społeczeństwa – monografię ludności. Dołącz listę źródeł informacji, publikacji o regionie, w tym stron internetowych.
R1Y8O67MtElp4
Zastosuj zgromadzone wcześniej informacje z Głównego Urzędu Statystycznego – Banku Danych Lokalnych.
Podsumowanie
Opis regionu to ciekawa praca badawcza opierająca się na twórczych poszukiwaniach informacji o naszej okolicy. Wyzwala szereg umiejętności praktycznych, pozwala rozwinąć inwencję twórczą, a przede wszystkim pogłębia naszą wiedzę o własnym regionie.
i6DYPhSJXF_d5e401
Ćwiczenia
1
Ćwiczenie 1
Ułóż nazwy obszarów w kolejności od największego do najmniejszego.
RGnRX84Dsm8zl
Ćwiczenie 2
Połącz w pary jednostkę podziału administracyjnego Polski z odpowiednim opisem.
Rjtc50XNatiHW1
Ćwiczenie 3
Wskaż prawidłowe dokończenie zdania.
RT7X9xZut2RUA1
Ćwiczenie 4
Wskaż prawidłowe dokończenie zdania.
R19Nuf5puq8Jh1
Ćwiczenie 5
Wskaż prawidłową odpowiedź na poniższe pytanie.
R1ItrHS8Rj3xI1
2
Ćwiczenie 6
Rozwiąż krzyżówkę. Z pionowej kolumny odczytaj hasło i znajdź dawne oraz współczesne znaczenia tego słowa.
R1FgGeI8NfWrW
21
Ćwiczenie 7
Oblicz i zapisz poniżej saldo migracji (w ‰) kraju, do którego w ciągu roku imigrowało 6 tys. osób, a z którego emigrowało 5 tys. osób. Liczba ludności tego kraju to 4 mln.
R5BYCSCwmcgZ4
Saldo migracji to różnica między napływem (imigracją) a odpływem (emigracją) ludności z danego obszaru w określonym czasie.
SIndeks dolny mm = (LIndeks dolny ii – LIndeks dolny ee) / L * 1000‰
Oblicz i zapisz poniżej liczbę osób imigrujących w ciągu roku do kraju, którego saldo migracji wynosi 0,2 ‰ i z którego w ciągu roku wyemigrowało 5 tys. osób. Liczba ludności tego kraju to 5 mln.
R5BYCSCwmcgZ4
Saldo migracji to różnica między napływem (imigracją) a odpływem (emigracją) ludności z danego obszaru w określonym czasie.
SIndeks dolny mm = (LIndeks dolny ii – LIndeks dolny ee) / L * 1000‰