Nie ma na świecie osoby, która znałaby wszystkie słowa, pojęcia i terminy, ich znaczenie i sposób zapisu. Dlatego właśnie stworzono słowniki. Są one zbiorem wyrazów ułożonych według ustalonego porządku (zwykle alfabetycznego) i opracowanych zgodnie z określoną zasadą.
Słowniki są bardzo przydatne zarówno w życiu ucznia, jak i każdego dorosłego człowieka. Sięgamy po nie, gdy mamy wątpliwości co do poprawności pisowni danego wyrazu, jego odmiany, potrzebujemy objaśnienia znaczenia lub przykładu jego poprawnego użycia w wypowiedzi.
Najczęściej wykorzystywane są podczas pisania tekstów, wypracowań, wystąpień, ale chętnie sięgamy po nie także w życiu codziennym, na przykład rozwiązując krzyżówki.
Słowniki są także dostępne w internecie, jednak należy pamiętać, że ich papierowe odpowiedniki są dokładniejsze. Zawierają więcej informacji i są pieczołowicie opracowywane przed wydaniem. Warto więc z nich korzystać.
Wymień typy słowników, z których już korzystałeś lub korzystałaś.
Dokończ zdanie: Muszę zajrzeć do słownika, gdy...
Zapisz je poniżej.
Odkryj tajemnice
słownika ortograficznego, klikając punkty na ilustracji.
Zapoznaj się z opisem ilustracji prezentującej układ słownika ortograficznego.
Reguły pisowni, czyli zasady dotyczące prawidłowego zapisu wyrazów, od 1996 roku ustala Rada Języka Polskiego. Wszelkie zmiany wprowadzone przez tę instytucję ogłaszane są w przygotowywanych przez nią komunikatach i w pismach naukowych. Są także uwzględniane w kolejnych wydaniach słowników ortograficznych, dlatego warto korzystać z tych najnowszych.
Podsumuj swoje wiadomości i odpowiedz na pytania:
Z ilu części składa się słownik?
W której części słownika znajdziesz zasady, pomocne w zrozumieniu, gdzie postawić kropkę, a gdzie przecinek?
Jak ułożone są hasła w słowniku?
Co znaczą kropki w środku wyrazów?
Co wyjaśniają nawiasy okrągłe, a co kwadratowe?
W jaki sposób sprawdzisz, czy poprawna jest forma rzeczownika „rower” w zdaniu „Nie ma rowera”? Który element w haśle słownikowym wskazuje
na odmianę i różne formy wyrazów?
Znajdź podane słowa w słowniku ortograficznym. Wpisz do tabeli wyrazy, które znajdują się przed podanym słowem i po nim. Przeanalizuj wynik i określ, co zdecydowało o kolejności wyrazów w słowniku.
Krzyś szukał w słowniku ortograficznym następujących wyrazów: „wróżek”, „zmiótł”, „strzegę”, „w podróży”, „okrutnej”, „łyżew”, „do łóżka”, ale żadnego z nich nie znalazł. Dlaczego? Podpowiedz Krzysiowi, jakich haseł powinien szukać.
podróż, łyżwa, łóżko, zmieść, strzec, okrutny
zmiótł | |
okrutnej | |
w podróży | |
strzegę | |
do łóżka | |
łyżew |
Przyjrzyj się ilustracji i dowiedz się, jak korzystać ze słownika języka polskiego.
Zapoznaj się z opisem ilustracji prezentującej układ słownika języka polskiego.
Określ, który element budowy słownika języka polskiego pomaga w szybkim znalezieniu wyrazu hasłowego.
Odpowiedz na pytania:
Jak sądzisz, do czego służy słownik języka polskiego?
Jakie informacje znajdują się w słowniku języka polskiego?
Czy są w nim stałe związki wyrazowe, powiedzenia, przysłowia? Podaj przykłady.
Czym różni się od słownika ortograficznego?
Wypisz z hasła „słońce” związki tego słowa z czasownikami, rzeczownikami i przymiotnikami.
Wyszukaj w słowniku języka polskiego hasło „słownik”. Zapisz jego definicję własnymi słowami.
Na podstawie hasła „słownik” wypisz informacje gramatyczne znajdujące się w opisie hasła. Skorzystaj z objaśnień skrótów znajdujących się w słowniku.
Wypisz ze słownika wyrazy pokrewne do rzeczownika „słowo”.