Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Ten dział poświęciliśmy prądowi elektrycznemu. Opisaliśmy dokładnie to zjawisko, zdefiniowaliśmy natężenie prądu i jego jednostkę – amper. Zwróciliśmy uwagę na napięcie elektryczne, które jest niezbędne do powstania prądu. Sformułowaliśmy podstawowe prawo przepływu prądu – prawo Ohma – i zdefiniowaliśmy pojęcie oporu elektrycznego. Pokazaliśmy jak budować proste obwody elektryczne, tworzyć i interpretować ich schematy, a także jak posługiwać się miernikiem uniwersalnym, który może pełnić funkcję amperomierza lub woltomierza. Przybliżyliśmy ci pojęcie energii elektrycznej, czyli pracy prądu elektrycznego, oraz jego mocy oraz jak obliczać te wielkości zarówno w jednostkach układu SI, jak i tych spoza tego układu, ale stosowanych powszechnie w Polsce.

R1Cqx0v7oDcM3
Wyładowania atmosferyczne nad miastem
Źródło: dostępny w internecie: https://www.pixabay.com, domena publiczna.

Natężenie prądu elektrycznego

Rf190hMvHEMrt
Na rysunku nie pokazano ruchu chaotycznego elektronów a jedynie ruch ukierunkowany
Źródło: ContentPlus, licencja: CC BY 3.0.
  1. Prąd elektryczny – uporządkowany (ukierunkowany) ruch cząstek obdarzonych ładunkiem elektrycznym, nazywanych nośnikami prądu. W metalach nośnikami prądu są elektrony.

  2. Natężenie prądu – ilość ładunku przeniesiona przez poprzeczny przekrój przewodnika w ciągu jednej sekundy. Natężenie prądu obliczamy za pomocą wzoru:

    I=qt

    gdzie:
    I – natężenie prądu elektrycznego;
    q – wartość ładunku, który przepłynął przez poprzeczny przekrój przewodnika;
    t – czas, w którym ten ładunek przepłynął przez poprzeczny przekrój przewodnika.

  3. Jednostką natężenia prądu w układzie SI jest amper (symbol A).
    W przewodniku płynie prąd o wartości jednego ampera (1 A), jeśli w ciągu jednej sekundy (1 s) przez przekrój tego przewodnika przepływa ładunek o wartości jednego kulomba (1 C):

    1 A=1 C1 s
  4. Natężenie prądu mierzy się amperomierzem lub miernikiem uniwersalnym ustawionym na tryb pracy amperomierza.

  5. Amperomierz łączymy szeregowo z tym elementem obwodu, w którym chcemy zmierzyć natężenie prądu.

  6. Prąd stały to prąd, który ma stałą wartość natężenia i niezmienny kierunek przepływu.

Napięcie elektryczne

R1bKQvz5udub3
Symbol wysokiego napięcia elektrycznego
Źródło: ContentPlus, licencja: CC BY 3.0.
  1. Napięcie elektryczne między dwoma punktami – czynnik wywołujący przepływ prądu. Wartość napięcia równa jest pracy wykonanej podczas przenoszenia ładunku jednostkowego między tymi punktami przewodnika.

  2. Źródłami napięcia stałego są baterie (akumulatory), które zamieniają energię reakcji chemicznych w energię elektryczną (ładunki ujemne rozdzielane są od dodatnich w wyniku reakcji chemicznych).

  3. Jednostką napięcia elektrycznego w układzie SI jest wolt (symbol V).

  4. Napięcie między dwoma punktami obwodu wynosi jeden wolt (1 V), jeśli aby przemieścić między nimi ładunek jednego kulomba (1 C) trzeba wykonać pracę o wartości jednego dżula (1 J):

    1 V=1 J1 C
  5. Napięcie elektryczne mierzymy woltomierzem lub miernikiem uniwersalnym ustawionym na tryb pracy woltomierza.

  6. Woltomierz łączymy równolegle z tym elementem obwodu, na końcach którego chcemy zmierzyć napięcie.

Prawo Ohma

RHCoWHqhspULt
Rysunek ilustrujący treść prawa Ohma
Źródło: ContentPlus, licencja: CC BY 3.0.
  1. Prawo Ohma:
    Natężenie prądu jest wprost proporcjonalne do napięcia przyłożonego do końców przewodnika, co możemy zapisać wzorem:

    I=UR

    lub

    I=1R·U

    gdzie R to opór przewodnika.

  2. Opór elektryczny jest wielkością charakterystyczną przewodnika; zależy od jego długości, grubości (pola przekroju poprzecznego przewodnika) oraz rodzaju materiału, z którego został wykonany przewodnik.

  3. Jednostką oporu elektrycznego w układzie SI jest om (symbol Ω).

  4. Przewodnik ma opór jednego oma (1 Ω), jeśli napięcie o wartości jednego wolta
    (1 V) wywoła w nim przepływ prądu o natężeniu jednego ampera (1 A):

    1 Ω=1 V1 A
  5. Wykresem zależności natężenia prądu I płynącego przez opornik R od napięcia U jest linia prosta. Kąt nachylenia prostej zależy od oporu R: im większy kąt nachylenia, tym mniejszy opór.

RYv806JrnL8bM
Jakościowe charakterystyki prądowo‑napięciowe dwóch oporników omowych
Źródło: ContentPlus, licencja: CC BY 3.0.

Obwody prądu elektrycznego

RXOaMNX2oGflu
Prosty obwód elektryczny
Źródło: Tomorrow Sp.z o.o., licencja: CC BY 3.0.
  1. Obwodem elektrycznym nazywamy zestaw przewodników, źródeł napięcia, włączników, wyłączników, oporników i innych odbiorników energii elektrycznej (takich jak żarówka, silnik elektryczny, grzałka) połączonych w sposób umożliwiający przepływ prądu.

  2. Z obwodów elektrycznych zbudowane jest każde urządzenie elektryczne lub elektroniczne (telewizor, komputer, lodówka, pralka), a także fragmenty układu nerwowego człowieka i innych organizmów żywych.

Schemat obwodu elektrycznego

RvNyWg1M8ZIaJ
Schemat obwodu elektrycznego
Źródło: ContentPlus, licencja: CC BY 3.0.

Schemat obwodu elektrycznego – rysunek elementów obwodu przedstawionych za pomocą ustalonych symboli graficznych.
Oto wykaz symboli graficznych niektórych elementów obwodów elektrycznych:

R15oZC3Zqd1Cz
Elementy obwodu elektrycznego i ich symbole
Źródło: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, licencja: CC BY 3.0.

Szeregowe łączenie oporników

R1UCTkiiQ6q22
Uproszczony schemat oporników połączonych szeregowo
Źródło: ContentPlus, licencja: CC BY 3.0.
  1. Przez wszystkie oporniki połączone szeregowo płynie prąd o takim samym natężeniu:

    I1=I2=I3==I
  2. Napięcie przyłożone do układu oporników połączonych szeregowo rozdziela się na poszczególne oporniki, a suma napięć na poszczególnych opornikach równa jest napięciu całkowitemu:

    U1+U2+U3++Un=U
  3. Opór całkowity (zastępczy) oporników połączonych szeregowo jest sumą oporów poszczególnych oporników:

    Rszer.=R1+R2+R3++Rn
  4. Uszkodzenie jednego z odbiorników połączonych szeregowo sprawia, że przepływ prądu jest niemożliwy także w pozostałych odbiornikach.

Równoległe łączenie oporników

RG1NfT3OkghLy
Uproszczony schemat oporników połączonych równolegle
Źródło: ContentPlus, licencja: CC BY 3.0.
  1. Natężenie prądu płynącego przez układ oporników połączonych równolegle jest sumą natężeń prądów płynących przez poszczególne oporniki:

    I=I1+I2+I3++In
  2. Napięcie przyłożone do układu oporników połączonych równolegle i napięcie na każdym z nich mają taką samą wartość:

    U1=U2=U3==U
  3. Aby obliczyć odwrotność oporu całkowitego (zastępczego) w połączeniu równoległym, trzeba dodać do siebie odwrotności oporów poszczególnych odbiorników:

    1Rrówn.=1R1+1R2+1R3+
  4. Uszkodzenie jednego z odbiorników połączonych równolegle nie zakłóca przepływu prądu w pozostałych odbiornikach. Właśnie dlatego odbiorniki energii elektrycznej w instalacji domowej połączone są równolegle.

Moc prądu elektrycznego

RC4Cy7zoZxvGI
Zdjęcie urządzenia elektrycznego o mocy 1500 W
Źródło: Hans, edycja: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dostępny w internecie: https://pixabay.com, licencja: CC BY 3.0.
  1. Moc prądu elektrycznego P – ilość energii elektrycznej W przekazanej elementowi obwodu elektrycznego w jednostce czasu t:

    P=Wt
  2. Moc prądu elektrycznego równa jest iloczynowi napięcia elektrycznego U i natężenia prądu elektrycznego I wywołanego tym napięciem:

    P=U·I

    Jeśli uwzględnimy prawo Ohma:

    UI=R

    to:

    P=U2R

    lub:

    P=I2·R
  3. Napis „2000 W, 230 V” na urządzeniu elektrycznym oznacza, że jeśli podłączymy je do napięcia 230 woltów, to prąd płynący w tym urządzeniu spowoduje wydzielenie mocy 2000 watów.

Praca prądu elektrycznego

RBfZHFBkzorgA
Fragment licznika energii elektrycznej z zegarami liczącymi zużyte kilowatogodziny
Źródło: Mike1024, edycja: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org [dostęp 23.04.2022], licencja: CC BY 3.0.
  1. Prąd płynący przez urządzenie elektryczne czerpie energię ze źródła napięcia (baterii, akumulatora, elektrowni). Kosztem tej energii wykonuje pracę mechaniczną lub zamienia ją na inne formy energii (energia cieplna, światło, dźwięk itp.).

  2. Ilość pobranej energii jest równa pracy wykonanej przez prąd, co możemy zapisać symbolicznie:

    Wprądu= Eelektryczna
  3. Aby obliczyć wartość pracy prądu płynącego w urządzeniu o mocy P, mnożymy tę moc przez czas t pracy tego urządzenia:

    Wprądu=P·t
  4. Jeśli moc urządzenia wyrazimy w kilowatach (kW), a czas – w godzinach (h), to otrzymamy jednostkę pracy (energii) zwaną kilowatogodziną (kWh). Jedna kilowatogodzina odpowiada ilości energii, jaką zużywa przez godzinę urządzenie o mocy watów, czyli jednego kilowata:

    1 kWh=1 kW·1 h

    Jednostka ta nie należy do układu SI.

  5. Kilowatogodziny przeliczamy na jednostki układu SI, czyli dżule, w następujący sposób:

    1 kWh=1 kW·1 h=1000 W·3600 s=3600000 W·s=3600000 J=3,6 MJ
  6. Ponieważ moc prądu P jest iloczynem napięcia i natężenia prądu (P=U·I), pracę prądu możemy obliczyć ze wzoru:

    Wprądu=U·I·t

Wyznaczanie oporu opornika

R1KNV3W8JJwcv
Oporniki
Źródło: jeff_golden, dostępny w internecie: https://www.flickr.com/, licencja: CC BY-SA 2.0.

Aby wyznaczyć opór elektryczny opornika (lub innego elementu), należy:

  1. Zbudować obwód elektryczny składający się z: przewodów elektrycznych, źródła napięcia, opornika (lub innego badanego elementu), amperomierza, woltomierza i wyłącznika.

    RNlB2EnrhXOSu
    Źródło: Gromar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.
  2. Włączyć zasilanie obwodu i zmierzyć napięcie na końcach opornika oraz natężenie prądu płynącego przez opornik.

  3. Obliczyć opór elektryczny R – podzielić napięcie U przez natężenie I:

    R=UI

Wyznaczanie mocy żarówki

RxNqCmU5z97YT
Żarówka
Źródło: GLammel, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.

Aby wyznaczyć moc prądu płynącego w żarówce (lub innym elemencie obwodu), należy:

  1. Zbudować obwód elektryczny składający się z: przewodów elektrycznych, źródła napięcia, żarówki (lub innego badanego elementu), amperomierza, woltomierza i wyłącznika.

    ROjjxeU91kdVe
    Źródło: Gromar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.
  2. Włączyć zasilanie obwodu i zmierzyć napięcie przyłożone do żarówki oraz natężenie prądu płynącego przez żarówkę.

  3. Obliczyć moc prądu P, mnożąc napięcie U przez natężenie I, czyli ze wzoru:

    P=U·I

Test

RK7wsoNYxUrlk11
Ćwiczenie 1
Uzupełnij lukę w zdaniu, wpisując odpowiednią liczbę. Przez żarówkę przepływa 2 C ładunku w ciągu 4 sekund. Natężenie tego prądu wynosi Tu uzupełnij A.
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 2

Kacper ma zbudować obwód przedstawiony na poniższym schemacie. Jakie przyrządy i elementy powinien przygotować w tym celu? Wybierz poprawną odpowiedź.

R1TzuQ7w2rFeE
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
RmgstvIww6CN5
Możliwe odpowiedzi: 1. przewody, opornik, amperomierz, ogniwo, wyłącznik, 2. żarówkę, przewody, amperomierz, ogniwo, wyłącznik, 3. woltomierz, przewody, opornik, ogniwo, wyłącznik, 4. opornik, amperomierz, ogniwo, wyłącznik
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
R1EhLvbatdcl721
Ćwiczenie 3
Jeśli do opornika przyłożymy napięcie o wartości U, to popłynie w nim prąd o natężeniu I. Które z poniższych wzorów pozwolą na obliczenie oporu R tego przewodnika? Zaznacz poprawne odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. R=UI, 2. U=R·I, 3. I=UR, 4. R=U·I, 5. R=IU, 6. U=RI, 7. I=U·R, 8. U=IR
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
R15YnMPXQi1ps21
Ćwiczenie 4
Opór elektryczny obwodu zegara elektrycznego wynosi 180 . Zegar zasilany jest baterią 9 V.
Ile wynosi natężenie prądu płynącego w obwodzie zegara? Zaznacz poprawne odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. 0,05 mA, 2. 50 μA, 3. 0,00005 A, 4. 0,5 A, 5. 0,05 A, 6. 20 A, 7. 0,0005 A
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
R90QnfUkf7sHQ11
Ćwiczenie 5
Oceń, czy w podanych przypadkach połączenie oporników jest szeregowe, czy równoległe. Przeciągnij przypadek do odpowiedniej grupy lub wejdź w pole i wybierz odpowiednie elementy grupy z listy rozwijalnej. połączenie szeregowe oporników Możliwe odpowiedzi: 1. napięcie na końcach każdego z połączonych oporników jest takie samo, 2. opór zastępczy jest mniejszy od najmniejszego z oporników, 3. natężenie prądu jest takie samo dla każdego z połączonych oporników, 4. opór zastępczy jest sumą oporów łączonych elementów, 5. stosuje się w instalacji domowej i samochodowej, 6. opór zastępczy jest większy od największego z oporników, 7. natężenie całkowite dzieli się na poszczególne oporniki, 8. napięcie całkowite dzieli się na poszczególne oporniki połączenie równoległe oporników Możliwe odpowiedzi: 1. napięcie na końcach każdego z połączonych oporników jest takie samo, 2. opór zastępczy jest mniejszy od najmniejszego z oporników, 3. natężenie prądu jest takie samo dla każdego z połączonych oporników, 4. opór zastępczy jest sumą oporów łączonych elementów, 5. stosuje się w instalacji domowej i samochodowej, 6. opór zastępczy jest większy od największego z oporników, 7. natężenie całkowite dzieli się na poszczególne oporniki, 8. napięcie całkowite dzieli się na poszczególne oporniki
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
RTRE5LOPYPPHE21
Ćwiczenie 6
Kolumna głośnikowa składa się z dwóch połączonych równolegle głośników o oporachR1=6 Ω R2=4 Ω. Ile wynosi opór zastępczy tej kolumny?
Uzupełnij lukę w odpowiedzi, wpisując odpowiednią liczbę. Odpowiedź: Opór zastępczy kolumny wynosi Tu uzupełnij Ω.
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
R1zWVaXkYs3aK21
Ćwiczenie 7
Na rachunku za energię elektryczną widnieje napis „Zużycie energii – 200 kWh”. Jaka jest wartość zużytej energii wyrażona w dżulach? Zaznacz poprawne odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. 720 MJ, 2. 720000000 J, 3. 3,6 MJ, 4. 200000 J, 5. 7,2 MJ, 6. 72 MJ
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
RtvJs5NRsoI6h21
Ćwiczenie 8
W słuchawkach telefonicznych zamontowano 2 głośniczki o oporze 32 Ω każdy.
Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe czy fałszywe. Zaznacz wszystkie zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Głośniczki połączone są równolegle i opór całkowity słuchawek wynosi 16 Ω., 2. Głośniczki są połączone równolegle, ponieważ uszkodzenie jednego nie wyklucza działania drugiego., 3. Głośniczki połączone są równolegle i opór całkowity słuchawek wynosi 64 Ω., 4. Głośniczki połączone są szeregowo i opór całkowity słuchawek wynosi 64 Ω., 5. Głośniczki są połączone szeregowo i uszkodzenie jednego zawsze powoduje zaprzestanie działania drugiego.
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
Rqr6QKKmNQrMr21
Ćwiczenie 9
Ile energii elektrycznej pobierze wkrętarka o mocy 400 W podczas wkręcania <span aria-label="trzystu""><math aria-label="trzystu"">300 śrub, jeśli wkręcenie jednej śruby trwa 3 sekundy? Zaznacz poprawne odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. 0,1 kWh, 2. 360000 J, 3. 360 kJ, 4. 0,36 kWh, 5. 1 kWh, 6. 6 kWh, 7. 0,1 kJ
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
R1qdugIYkqOqG21
Ćwiczenie 10
Ładowarka telefonu ma moc 23 W. Za ile kilowatogodzin energii zapłaci użytkownik telefonu, jeśli ładował telefon przez 2 godziny? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. 0,046 kWh, 2. 46 kWh, 3. 11,5 kWh, 4. 0,0115 kWh
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
R1SbJz8HMbPsc21
Ćwiczenie 11
Bateria składa się z sześciu ogniw połączonych szeregowo. Opór każdego z nich wynosi 0,6 Ω. Ile wynosi opór zastępczy całej baterii? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. 3,6 Ω, 2. 0,1 Ω, 3. 1,2 Ω, 4. 6,6 Ω
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
R1MfuVHY1PzCC11
Ćwiczenie 12
Poniżej przedstawiono pewne jednostki oraz wielkości fizyczne związane z prądem elektrycznym. Połącz w pary jednostkę z odpowiednią wielkością fizyczną. amper Możliwe odpowiedzi: 1. opór elektryczny, 2. moc prądu, 3. natężenie prądu, 4. napięcie elektryczne, 5. praca prądu wolt Możliwe odpowiedzi: 1. opór elektryczny, 2. moc prądu, 3. natężenie prądu, 4. napięcie elektryczne, 5. praca prądu wat Możliwe odpowiedzi: 1. opór elektryczny, 2. moc prądu, 3. natężenie prądu, 4. napięcie elektryczne, 5. praca prądu om Możliwe odpowiedzi: 1. opór elektryczny, 2. moc prądu, 3. natężenie prądu, 4. napięcie elektryczne, 5. praca prądu kilowatogodzina Możliwe odpowiedzi: 1. opór elektryczny, 2. moc prądu, 3. natężenie prądu, 4. napięcie elektryczne, 5. praca prądu
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 13

Rysunek przedstawia schemat obwodu służący do wyznaczania oporu fotoopornika.

R1uDwdl5zt8Rs
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
RrqKRPXEHXMDP
Jak nazywają się elementy obwodu oznaczone symbolami „1” i „2”? Uzupełnij luki przeciągając odpowiedni kafelek lub wybierając odpowiedź z listy rozwijalnej. Element „1” to 1. włącznik otwarty, 2. żarówka, 3. opornik, 4. woltomierz, 5. włącznik zamknięty, 6. przewód, 7. ogniwo, 8. amperomierz.
Element „2” to 1. włącznik otwarty, 2. żarówka, 3. opornik, 4. woltomierz, 5. włącznik zamknięty, 6. przewód, 7. ogniwo, 8. amperomierz.
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.

Narysowano schemat obwodu służącego do wyznaczania oporu fotoopornika. Element „1” przypięty jest szeregowo do fotoopornika, a element „2” przypięty jest równolegle do fotoopornika.

RrqKRPXEHXMDP
Jak nazywają się elementy obwodu oznaczone symbolami „1” i „2”? Uzupełnij luki przeciągając odpowiedni kafelek lub wybierając odpowiedź z listy rozwijalnej. Element „1” to 1. włącznik otwarty, 2. żarówka, 3. opornik, 4. woltomierz, 5. włącznik zamknięty, 6. przewód, 7. ogniwo, 8. amperomierz.
Element „2” to 1. włącznik otwarty, 2. żarówka, 3. opornik, 4. woltomierz, 5. włącznik zamknięty, 6. przewód, 7. ogniwo, 8. amperomierz.
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.

Zadania

Ćwiczenie 14
R1GX2E0mSqjD3
Żelazko jest zasilane napięciem 230 V. W grzałce żelazka płynie prąd o natężeniu 5 A. Oblicz, ile wynosi ładunek przepływający przez przekrój grzałki w ciągu 5 minut oraz opór żelazka. Uzupełnij luki w zdaniach, wpisując poprawne wartości.
Wskazówka: pamiętaj o zamianie jednostek.
  1. Ładunek przepływający przez przekrój tej grzałki w ciągu 5 minut wynosi Q=Tu uzupełnij C=Tu uzupełnij kC.
  2. Opór tego żelazka wynosi R=Tu uzupełnij Ω.
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 15
RFaLHFVogbjIE
Podczas burzy w ziemię uderzył piorun. Czas wyładowania wynosił t=0,3 ms, a ładunek q przeniesiony między chmurą a ziemią miał wartość 6 C.
Wykonaj obliczenia niezbędne do uzupełnienia luk w poniższych zdaniach. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę, a następnie wybierz poprawną odpowiedź.
  1. Natężenie prądu w tym piorunie (błyskawicy) wynosiło I=1. 90, 2. 2, 3. chmury, 4. 200, 5. 120, 6. 200000, 7. 80, 8. 20, 9. 2000000, 10. ziemi, 11. 60, 12. 20000, 13. 2000 A=1. 90, 2. 2, 3. chmury, 4. 200, 5. 120, 6. 200000, 7. 80, 8. 20, 9. 2000000, 10. ziemi, 11. 60, 12. 20000, 13. 2000 kA.
  2. Jeśli napięcie U między ziemią, a chmurą wynosiło 10000000 V, to praca potrzebna do przeniesienia ładunku elektrycznego wynosiła W=1. 90, 2. 2, 3. chmury, 4. 200, 5. 120, 6. 200000, 7. 80, 8. 20, 9. 2000000, 10. ziemi, 11. 60, 12. 20000, 13. 2000 MJ.
  3. Jeśli chmura była naelektryzowana dodatnio, to dodatnie jony powietrza podczas tego wyładowania poruszały się w kierunku 1. 90, 2. 2, 3. chmury, 4. 200, 5. 120, 6. 200000, 7. 80, 8. 20, 9. 2000000, 10. ziemi, 11. 60, 12. 20000, 13. 2000.
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1

Narysuj schemat obwodu, jaki należy zbudować, aby wyznaczyć moc suszarki elektrycznej.

R17uh6CmEIDMP
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.

Opisz schemat obwodu, jaki należy zbudować, aby wyznaczyć moc suszarki elektrycznej.

R187aT1q77EKX
(Uzupełnij).
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
RXz8SNG0LAzZQ
Ćwiczenie 16
Na żarówce znajduje się napis: "3,5 V; 6 W". Dopasuj nazwy wielkości fizycznych z wartościami podanymi w tym opisie. 3,5 V Możliwe odpowiedzi: 1. napięcie, 2. moc 6 W Możliwe odpowiedzi: 1. napięcie, 2. moc
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2

Na żarówce znajduje się napis: „3,5 V; 6 W”. Czy można tę żarówkę podłączyć do baterii wytwarzającej napięcie 9 V? Odpowiedź uzasadnij.

R14e0Kd3Bgqfj
(Uzupełnij).
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 17
R15vSEmiDprTB
Podczas zabiegów leczniczych stosuje się prąd o małym natężeniu, który przepływa przez chore części ciała. W czasie takich zabiegów natężenie prądu stałego nie może przekraczać 14 mA. Jaką maksymalną wartość może mieć napięcie przyłożone do ręki pacjenta, jeśli wiadomo, że jej opór R (dokładnie: opór suchej skóry) wynosi 1 ? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. U=14 V, 2. U=12 V, 3. U=7 V, 4. U=1 V
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 3

Wiele urządzeń elektrycznych wyposażonych jest w lampkę kontrolą, która sygnalizuje, że przez urządzenie płynie prąd. Czy taka lampka połączona jest z obwodem szeregowo czy równolegle? Uzasadnij swój wybór.

REfvgKYG8vYng
(Uzupełnij).
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 18
RoLIWb5K3WHFI
Przez spiralę grzejnika elektrycznego płynie prąd o natężeniu 10 A. Grzejnik zasilany jest napięciem 230 V.
Wykonaj obliczenia niezbędne do uzupełnienia luk w poniższych zdaniach, a następnie wpisz otrzymane wartości w puste pola z przybliżeniem do trzech liczb znaczących. Liczba kilowatogodzin energii, jaką "zużyje" ten grzejnik podczas sześciu godzin pracy wynosi W=Tu uzupełnij kWh, natomiast w dżulach W=Tu uzupełnij MJ.
Źródło: ZPE, licencja: CC BY 3.0.