Poseł z Grenady
Macie bowiem wiedzieć, że są dwa sposoby walczenia… trzeba być lisem i lwem. Niccolò MachiavelliNiccolò Machiavelli
Przeczytaj uważnie wiersz Adama Mickiewicza. Trudne wyrazy wyjaśnij, korzystając ze słownika i przypisów.
AlpuharaBALLADA
Już w gruzach leżą MaurówMaurów posady,
Naród ich dźwiga żelaza,
Bronią się jeszcze twierdze GrenadyGrenady,
Ale w Grenadzie zaraza.Broni się jeszcze z wież AlpuharyAlpuhary,
Almanzor z garstką rycerzy,
Hiszpan pod miastem zatknął sztandary,
Jutro do szturmu uderzy.O wschodzie słońca ryknęły spiżespiże,
Rwą się okopy, mur wali,
Już z minaretówminaretów błysnęły krzyże,
Hiszpanie zamku dostali.Jeden Almanzor, widząc swe rotyroty,
Zbite w upornej obronie,
Przerżnął się między szable i groty,
Uciekł i zmylił pogonie.Hiszpan na świeżej zamku ruinie,
Pomiędzy gruzy i trupy,
Zastawia ucztę, kąpie się w winie,
Rozdziela brańcebrańce i łupy.Wtem straż oddźwierna wodzom donosi,
Że rycerz z obcej krainy
O posłuchanie co rychlej prosi,
Ważne przywożąc nowiny.Był to Almanzor, król muzułmanów,
Rzucił bezpieczne ukrycie,
Sam się oddaje w ręce Hiszpanów
I tylko błaga o życie.«Hiszpanie – woła – na waszym progu
Przychodzę czołem uderzyć,
Przychodzę służyć waszemu Bogu,
Waszym prorokom uwierzyć.Niechaj rozgłosi sława przed światem,
Że Arab, że król zwalczony,
Swoich zwycięzców chce zostać bratem,
WasalemWasalem obcej korony«.Hiszpanie męstwo cenić umieją;
Gdy Almanzora poznali,
Wódz go uścisnął, inni koleją
Jak towarzysza witali.Almanzor wszystkich wzajemnie witał,
Wodza najczulej uścisnął,
Objął za szyję, za ręce chwytał,
Na ustach jego zawisnął.A wtem osłabnął, padł na kolana,
Ale rękami drżącemi
Wiążąc swój zawójzawój do nóg Hiszpana,
Ciągnął się za nim po ziemi.Spojrzał dokoła, wszystkich zadziwił,
Zbladłe, zsiniałe miał lice,
Śmiechem okropnym usta wykrzywił,
Krwią mu nabiegły źrenice.«Patrzcie, o giaurygiaury! jam siny, blady,
Zgadnijcie, czyim ja posłem?
Ja was oszukał, wracam z Grenady,
Ja wam zarazę przyniosłem.'Pocałowaniem wszczepiłem w duszę
Jad, co was będzie pożerać,
Pójdźcie i patrzcie na me katusze:
Wy tak musicie umierać! »Rzuca się, krzyczy, ściąga ramiona,
Chciałby uściśnieniem wiecznym
Wszystkich Hiszpanów przykuć do łona;
Śmieje się – śmiechem serdecznym.Śmiał się – już skonał – jeszcze powieki,
Jeszcze się usta nie zwarły,
I śmiech piekielny został na wieki
Do zimnych liców przymarły.Hiszpanie trwożni z miasta uciekli,
Dżuma za nimi w ślad biegła;
Z gór Alpuhary nim się wywlekli,
Reszta ich wojska poległa.Źródło: Adam Mickiewicz, Alpuhara, [w:] tegoż, Konrad Wallenrod. Powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich, Warszawa 1983, s. 116–119.
Ballada 'Alpuhara' jest częścią słynnego utworu Adama Mickiewicza
pt. 'Konrad Wallenrod' (1828), powstałego w czasach, gdy Polska znajdowała się pod zaborami. Tytułowy bohater tego dzieła to człowiek, który ucieka się do podstępu i zdrady w celu realizacji szlachetnego celu – służby ojczyźnie.
Streść poszczególne fragmenty ballady własnymi słowami tak, by inna osoba nie miała problemów ze zrozumieniem treści utworu. Z każdego fragmentu wynotuj również środki stylistyczne i nazwij je, np. epitet: upornej obronie.
W roku 1491 Ferdynand II, król Aragonii, na czele 10 000 żołnierzy obległ Grenadę, twierdzę potężnie ufortyfikowaną i bronioną przez 3000 ludzi. Wojsko otoczyło miasto szczelnym kordonem. Po trwającym rok oblężeniu głód zmusił w końcu mieszkańców do rokowań. Dnia 2 stycznia 1492 roku Aragończycy wkroczyli do Grenady.
Alpuhara to górska kraina w południowej Hiszpanii (Andaluzja). Nie istniała twierdza o tej nazwie.
Podaj nazwę miasta, które pojawia się w balladzie.
Rozwiąż test. Zaznacz prawidłowe dokończenie każdego ze zdań. Do tekstu Alpuhara możesz zaglądać przez cały czas.
Sprawdź w dowolnym źródle znaczenie poniższych frazeologizmów. Wykorzystaj jeden z nich do przedstawienia dowolnego wydarzenia z utworu 'Alpuhara':
koń trojański,
pyrrusowe zwycięstwo,
walka z wiatrakami,
pocałunek Judasza,
syzyfowa praca,
cel uświęca środki,
sytuacja patowa.
Oceń postępowanie Almanzora. Sformułuj argumenty i kontrargumenty. Po wypełnieniu tabeli zapisz wnioski z przeprowadzonej oceny.
Zgodnie z treścią ballady to Almanzor władał Alpuharą i Grenadą. Mickiewiczowski bohater nie ma jednak nic wspólnego z ostatnim historycznym władcą Grenady. Był nim Abu Abdallah Muhammad XII Boabdil, przez współczesnych mu Hiszpanów zwany, a także el chico (Dziecko) lub el Zogoibi (Nieszczęśliwy). Muhammad XII poddał się, przekazując miasto katolickim królom: Izabeli Kastylijskiej i Ferdynandowi Aragońskiemu.
Wyjaśnij, czym różni się mickiewiczowska ballada od prawdziwej historii.
Opisz obraz Kapitulacja Grenady, odwołując się do informacji historycznych.
