Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

W tym materiale, na przykładach, omówione są sposoby wyznaczania dziedzin różnych funkcji, są tu także ćwiczenia, w których możesz sprawdzić swoje umiejętności z tego zakresu. Aby zrozumieć poruszane zagadnienie, przypomnij sobie informacje zawarte w materiale Co to jest dziedzina funkcji?DvCiFGuJECo to jest dziedzina funkcji?.

Przykład 1

Wyznaczymy dziedzinę funkcji x+12x+6.

Zauważmy, że we wzorze funkcji występuje ułamek, a wyrażenie w mianowniku nie może przyjmować wartości 0. Sprawdźmy, czy istnieją takie liczby, dla których jej mianownik wynosi 0.

2x+6=0 |-6
2x=-6 |:2
x=-3

Dla liczby -3 wzór funkcji nie ma sensu liczbowego, co oznacza że liczba ta nie należy do dziedziny funkcji. Dziedziną tej funkcji jest zatem zbiór -3.

Ćwiczenie 1
  1. R1V8nlpmlpwXc
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Liczba 7 nie należy do dziedziny funkcji Możliwe odpowiedzi: 1. f x = 9 x + 7 , 2. f x = 7 x + 1 7 x - 7 , 3. f x = 6 2 x - 14 , 4. f x = 12 3 x - 7
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. R1MAhIg2O0vli
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Liczba 3 nie należy do dziedziny funkcji Możliwe odpowiedzi: 1. f x = 5 x + 3 , 2. f x = 3 x + 1 3 x - 3 , 3. f x = 2 2 x - 6 , 4. f x = 8 3 x - 3
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. R91Nc4VboR9k0
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Liczba 9 nie należy do dziedziny funkcji Możliwe odpowiedzi: 1. f x = 11 x + 9 , 2. f x = 9 x + 1 9 x - 9 , 3. f x = 14 3 x - 9 , 4. f x = 8 2 x - 18
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. R19ZEOx4wZaJE
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Liczba 4 nie należy do dziedziny funkcji Możliwe odpowiedzi: 1. f x = 6 x + 4 , 2. f x = 4 x + 1 4 x - 4 , 3. f x = 9 3 x - 4 , 4. f x = 3 2 x - 8
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  5. RVLR4pfTUAYOt
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Liczba 6 nie należy do dziedziny funkcji Możliwe odpowiedzi: 1. f x = 8 x + 6 , 2. f x = 6 x + 1 6 x - 6 , 3. f x = 11 3 x - 6 , 4. f x = 5 2 x - 12
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Przykład 2

Wyznaczymy dziedzinę funkcji fx=8-2x.

Zauważmy, że wzór funkcji zawiera pierwiastek kwadratowy. Wiemy, że wyrażenie pod takim pierwiastkiem nie może być mniejsze niż 0, ponieważ nie istnieją pierwiastki kwadratowe liczb ujemnych. Oznacza to, że wyrażenie pod pierwiastkiem musi spełniać następujący warunek:

8-2x0.

Wtedy

8-2x0 |+2x,
82x |:2,

więc

x4.

Dziedziną tej funkcji jest przedział -, 4.

Ćwiczenie 2
  1. R1oejZURgJURN
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Dziedziną funkcji fx=15-3x jest przedział Możliwe odpowiedzi: 1. -, 5, 2. -,-5, 3. 5,+, 4. -5,+
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. R1YPlak478qAj
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Dziedziną funkcji fx=27-3x jest przedział Możliwe odpowiedzi: 1. -, 9, 2. -,-9, 3. 9,+, 4. -9,+
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. R1KkkSBMOxjkQ
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Dziedziną funkcji fx=18-3x jest przedział Możliwe odpowiedzi: 1. -, 6, 2. -,-6, 3. 6,+, 4. -6,+
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. R1OgsPlgoGoBR
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Dziedziną funkcji fx=12-3x jest przedział Możliwe odpowiedzi: 1. -, 4, 2. -,-4, 3. 4,+, 4. -4,+
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  5. RZIzKc3xYLr6K
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Dziedziną funkcji fx=15-3x jest przedział Możliwe odpowiedzi: 1. -, 5, 2. -,-5, 3. 5,+, 4. -5,+
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Przykład 3

Wyznaczymy dziedzinę funkcji fx=2x2+3xx+2x-3x+5.

Zauważmy, że we wzorze funkcji występuje dzielenie. Wartości funkcji możemy obliczyć wtedy, gdy wyrażenie z mianownika nie będzie przyjmowało wartości
0. Sprawdźmy, dla jakich liczb rzeczywistych wyrażenie przyjmuje wartość 0.

x+2x-3x+5=0

Iloczyn trzech liczb równa się 0 wtedy i tylko wtedy, kiedy przynajmniej jedna z nich równa się 0. Musimy zatem wykluczyć liczby, dla których co najmniej jeden z nawiasów przyjmuje wartość 0.

x+2=0, dla x=-2
x-3=0, dla x=3
x+5=0, dla x=-5

Oznacza to, że te trzy liczby nie należą do dziedziny funkcji f. Dziedziną funkcji f jest zatem zbiór -5,-2, 3.

Ćwiczenie 3
  1. R1HBcMyl6sgbL
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Do dziedziny funkcji fx=4x2+5x-4x+9x+5 należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. - 5 , 2. - 9 , 3. 4 , 4. - 4
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. R1RhtTB6KD0d6
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Do dziedziny funkcji fx=6x2+5x-6x+11x+5 należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. - 5 , 2. - 11 , 3. 6 , 4. - 4
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. R1NNed8iOkuJE
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Do dziedziny funkcji fx=6x2+7x-6x+13x+7 należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. - 5 , 2. - 11 , 3. 6 , 4. - 4
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. RGZK4iic6T5Oj
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Do dziedziny funkcji fx=3x2+3x-3x+6x+3 należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. - 6 , 2. - 3 , 3. 3 , 4. - 2
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  5. RA4IjtWme80yo
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Do dziedziny funkcji fx=4x2+6x-4x+10x+6 należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. - 6 , 2. - 10 , 3. 4 , 4. - 5
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Przykład 4

Wyznaczymy dziedzinę funkcji fx=2x+63x2+1.

Zauważmy, że wzór funkcji jest ilorazem. Sprawdźmy, czy istnieją takie liczby dla których wyrażenie z mianownika przyjmuje wartość 0.

3x2+1=0 |-1
3x2=-1 |:3
x2=-13

Otrzymujemy sprzeczność, ponieważ wiemy, że każda liczba podniesiona do kwadratu jest nieujemna. Oznacza to, że dla każdej liczby rzeczywistej wartość wyrażenia z mianownika jest różna od 0, więc dla każdej liczby rzeczywistej wzór funkcji ma sens liczbowy. Zatem dziedziną tej funkcji jest zbiór liczb rzeczywistych.

Ćwiczenie 4
  1. RZYPNRkLdtwU4
    Zaznacz funkcję, której dziedziną jest zbiór liczb rzeczywistych. Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x - 6 x - 6 , 2. f x = 2 x + 7 6 x + 1 , 3. f x = 8 6 - 7 x , 4. f x = x 2 + 24 x 2 + 6
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. RALDDkbUIEsk0
    Zaznacz funkcję, której dziedziną jest zbiór liczb rzeczywistych. Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x - 69 x - 69 , 2. f x = 2 x + 70 69 x + 1 , 3. f x = 71 69 - 70 x , 4. f x = 4 x 2 + 276 x 2 + 69
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. RC4fQkLcJ0Gjw
    Zaznacz funkcję, której dziedziną jest zbiór liczb rzeczywistych. Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x - 56 x - 56 , 2. f x = 2 x + 57 56 x + 1 , 3. f x = 58 56 - 57 x , 4. f x = 4 x 2 + 224 x 2 + 56
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. RtTWnH5mAIz2C
    Zaznacz funkcję, której dziedziną jest zbiór liczb rzeczywistych. Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x - 48 x - 48 , 2. f x = 2 x + 49 48 x + 1 , 3. f x = 50 48 - 49 x , 4. f x = 4 x 2 + 192 x 2 + 48
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  5. R12csg76SMj0U
    Zaznacz funkcję, której dziedziną jest zbiór liczb rzeczywistych. Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x - 44 x - 44 , 2. f x = 2 x + 45 44 x + 1 , 3. f x = 46 44 - 45 x , 4. f x = 4 x 2 + 176 x 2 + 44
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Przykład 5

Wyznaczymy jaką długość może mieć wybrany bok prostokąta, którego obwód wynosi 50.

Zauważmy, że każdy prostokąt ma dwie pary boków o takich samych długościach, oznacza to, że suma długości prostopadłych boków prostokąta musi być równa połowie jego obwodu, w naszym przypadku 25.

Wiemy, że bok prostokąta musi mieć długość większą niż 0 i jednocześnie musi być krótszy niż połowa obwodu tego prostokąta.

Oznacza to, że długość wybranego boku tego prostokąta znajduje się w przedziale 0, 25.

Ćwiczenie 5
  1. R1R9ta89r9rlF
    Rozważmy wszystkie prostokąty, których obwód jest równy 48. Zaznacz prawidłowe zakończenia zdania. Wybrany bok takiego prostokąta może być dowolną liczbą rzeczywistą z przedziału Możliwe odpowiedzi: 1. 0 ,   12 , 2. 1 2 ,   147 4 , 3. 0 ,   24 , 4. 1 ,   27
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. R1A084kEydS1c
    Rozważmy wszystkie prostokąty, których obwód jest równy 28. Zaznacz prawidłowe zakończenia zdania. Wybrany bok takiego prostokąta może być dowolną liczbą rzeczywistą z przedziału Możliwe odpowiedzi: 1. 0 ,   7 , 2. 1 2 ,   87 4 , 3. 0 ,   14 , 4. 1 ,   17
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. R11rJj7OM3tdK
    Rozważmy wszystkie prostokąty, których obwód jest równy 60. Zaznacz prawidłowe zakończenia zdania. Wybrany bok takiego prostokąta może być dowolną liczbą rzeczywistą z przedziału Możliwe odpowiedzi: 1. 0 ,   15 , 2. 1 2 ,   183 4 , 3. 0 ,   30 , 4. 1 ,   33
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. R1KxFoxfP7C4E
    Rozważmy wszystkie prostokąty, których obwód jest równy 64. Zaznacz prawidłowe zakończenia zdania. Wybrany bok takiego prostokąta może być dowolną liczbą rzeczywistą z przedziału Możliwe odpowiedzi: 1. 0 ,   16 , 2. 1 2 ,   195 4 , 3. 0 ,   32 , 4. 1 ,   35
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  5. RlDqvAgJzvpIX
    Rozważmy wszystkie prostokąty, których obwód jest równy 56. Zaznacz prawidłowe zakończenia zdania. Wybrany bok takiego prostokąta może być dowolną liczbą rzeczywistą z przedziału Możliwe odpowiedzi: 1. 0 ,   14 , 2. 1 2 ,   171 4 , 3. 0 ,   28 , 4. 1 ,   31
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 6
  1. RycqgzXOEyIiZ
    Zaznacz funkcję, do dziedziny której należy każda liczba ze zbioru -15,-6, 0, 6. Możliwe odpowiedzi: 1. f x = 2 x - 15 3 x + 18 , 2. f x = - 15 x - 6 4 - 4 x , 3. f x = 21 x - 1 2 x + 30 , 4. f x = x - 2 48 - 8 x
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. R1MHPQF31uDc4
    Zaznacz funkcję, do dziedziny której należy każda liczba ze zbioru -16,-3, 0, 3. Możliwe odpowiedzi: 1. f x = 2 x - 16 3 x + 9 , 2. f x = - 16 x - 3 7 - 7 x , 3. f x = 19 x - 1 2 x + 32 , 4. f x = x - 2 24 - 8 x
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. RUG8qg83buEm2
    Zaznacz funkcję, do dziedziny której należy każda liczba ze zbioru -13,-9, 0, 9. Możliwe odpowiedzi: 1. f x = 2 x - 13 3 x + 27 , 2. f x = - 13 x - 9 5 - 5 x , 3. f x = 22 x - 1 2 x + 26 , 4. f x = x - 2 72 - 8 x
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. RcbEoqLQR7ciy
    Zaznacz funkcję, do dziedziny której należy każda liczba ze zbioru -17,-5, 0, 5. Możliwe odpowiedzi: 1. f x = 2 x - 17 3 x + 15 , 2. f x = - 17 x - 5 2 - 2 x , 3. f x = 22 x - 1 2 x + 34 , 4. f x = x - 2 40 - 8 x
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  5. RJamZXOAyQaH1
    Zaznacz funkcję, do dziedziny której należy każda liczba ze zbioru -14,-5, 0, 5. Możliwe odpowiedzi: 1. f x = 2 x - 14 3 x + 15 , 2. f x = - 14 x - 5 5 - 5 x , 3. f x = 19 x - 1 2 x + 28 , 4. f x = x - 2 40 - 8 x
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Przykład 6

Wyznaczymy dziedzinę funkcji fx=7-x+x-5.

Zauważmy, że wzór funkcji jest sumą dwóch pierwiastków kwadratowych. Wiemy, że wyrażenie pod pierwiastkiem kwadratowym nie może być mniejsze niż 0, ponieważ nie istnieją pierwiastki kwadratowe liczb ujemnych. Oznacza to, że wyrażenia pod pierwiastkami muszą spełniać następujące warunki:

7-x0 oraz x-50.

Zatem, aby można było obliczyć wartości tej funkcji muszą być spełnione jednocześnie warunki:

x7 oraz x5.

Oznacza to, że dziedziną tej funkcji jest zbiór 5, 7.

Ćwiczenie 7
  1. R1K7HKI6sm35h
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Do dziedziny funkcji fx=9-x+x-6 należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. 11 , 2. 10 , 3. 7 , 4. 5
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. R9kwaQIINU3da
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Do dziedziny funkcji fx=7-x+x-4 należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. 9 , 2. 8 , 3. 5 , 4. 3
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. RNCR7LAfA9pgZ
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Do dziedziny funkcji fx=6-x+x-3 należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. 8 , 2. 7 , 3. 4 , 4. 2
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. R1Myaya3nXRGk
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Do dziedziny funkcji fx=12-x+x-9 należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. 14 , 2. 13 , 3. 10 , 4. 8
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  5. R8xVRD1R15rkc
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Do dziedziny funkcji fx=10-x+x-7 należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. 12 , 2. 11 , 3. 8 , 4. 6
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Przykład 7

Wyznaczymy dziedzinę funkcji fx=14x+2+7x-5.

Zauważmy, że wzór funkcji jest sumą dwóch ułamków, a wartości wyrażeń w mianownikach nie mogą być równe 0. Sprawdźmy, czy istnieją takie liczby, dla których mianowniki ułamków wynoszą 0. Sprawdźmy, dla jakich liczb zachodzą równości

4x+2=0 oraz x-5=0.

Rozwiązaniem powyższych równości są liczby

x=-12 oraz x=5.

Oznacza to, że dziedziną tej funkcji jest zbiór -12, 5.

Ćwiczenie 8
  1. R1WAOBNoBEGGK
    Zaznacz wszystkie prawidłowe zakończenia zdania. Do dziedziny funkcji fx=114x-14+2x+14 nie należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. 1 , 2. - 12 , 3. - 13 , 4. - 14
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. R10BOyyOhowrd
    Zaznacz wszystkie prawidłowe zakończenia zdania. Do dziedziny funkcji fx=17x-7+2x+7 nie należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. 1 , 2. - 5 , 3. - 6 , 4. - 7
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. R1DzAYbTTUvpN
    Zaznacz wszystkie prawidłowe zakończenia zdania. Do dziedziny funkcji fx=116x-16+2x+16 nie należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. 1 , 2. - 14 , 3. - 15 , 4. - 16
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. R1HJFXLbvTXbW
    Zaznacz wszystkie prawidłowe zakończenia zdania. Do dziedziny funkcji fx=120x-20+2x+20 nie należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. 1 , 2. - 18 , 3. - 19 , 4. - 20
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  5. Rq4jsCUChYJua
    Zaznacz wszystkie prawidłowe zakończenia zdania. Do dziedziny funkcji fx=125x-25+2x+25 nie należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. 1 , 2. - 23 , 3. - 24 , 4. - 25
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 9
  1. RNso6m5TfZqoI
    Do dziedziny której z poniższych funkcji, należy każda liczba rzeczywista większa od 9? Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x 2 + 9 x x 2 - 64 , 2. f x = 2 x + 9 x - 10 , 3. f x = 9 - x , 4. f x = 3 x - 9 x - 8
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. Rnt0VPGq1Cv9I
    Do dziedziny której z poniższych funkcji, należy każda liczba rzeczywista większa od 9? Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x 2 + 3 x x 2 - 4 , 2. f x = 2 x + 3 x - 4 , 3. f x = 3 - x , 4. f x = 3 x - 3 x - 4
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. RPRvkU06YvElz
    Do dziedziny której z poniższych funkcji, należy każda liczba rzeczywista większa od 7? Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x 2 + 7 x x 2 - 36 , 2. f x = 2 x + 7 x - 8 , 3. f x = 7 - x , 4. f x = 3 x - 7 x - 8
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. RFwJ3QYBqAzcJ
    Do dziedziny której z poniższych funkcji, należy każda liczba rzeczywista większa od 6? Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x 2 + 6 x x 2 - 25 , 2. f x = 2 x + 6 x - 7 , 3. f x = 6 - x , 4. f x = 3 x - 6 x - 7
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  5. R1HiNnQ0GGtUn
    Do dziedziny której z poniższych funkcji, należy każda liczba rzeczywista większa od 4? Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x 2 + 4 x x 2 - 9 , 2. f x = 2 x + 4 x - 5 , 3. f x = 4 - x , 4. f x = 3 x - 4 x - 5
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 10
  1. R1W0qS9cgHsBQ
    Zaznacz wszystkie prawidłowe zakończenia zdania. Każda ujemna liczba całkowita należy do dziedziny funkcji Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x - 12 x + 11 , 2. f x = 4 x - 11 , 3. f x = x - 12 , 4. f x = 13 - x
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. Rxj9bU0Qf8xE4
    Zaznacz wszystkie prawidłowe zakończenia zdania. Każda ujemna liczba całkowita należy do dziedziny funkcji Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x - 6 x + 5 , 2. f x = x+8 x - 5 , 3. f x = x - 6 , 4. f x = 7 - x
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. R16GYYWxJd0zF
    Zaznacz wszystkie prawidłowe zakończenia zdania. Każda ujemna liczba całkowita należy do dziedziny funkcji Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x - 16 x + 15 , 2. f x = x+18 x - 15 , 3. f x = x - 16 , 4. f x = 17 - x
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. Rgksg43WEzoU8
    Zaznacz wszystkie prawidłowe zakończenia zdania. Każda ujemna liczba całkowita należy do dziedziny funkcji Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x - 8 x + 7 , 2. f x = x+10 x - 7 , 3. f x = x - 8 , 4. f x = 9 - x
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  5. RUg8xRDPuniw0
    Zaznacz wszystkie prawidłowe zakończenia zdania. Każda ujemna liczba całkowita należy do dziedziny funkcji Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x - 4 x + 3 , 2. f x = x+6 x - 3 , 3. f x = x - 4 , 4. f x = 5 - x
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 11
  1. R1LydLsoY9JtP
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Zbiór wszystkich liczb rzeczywistych jest dziedziną funkcji Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x - 7 9 , 2. f x = 14 x + 14 7 x - 7 , 3. fx=7x+128x2-7, 4. f x = x 2 + 7
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. RBUKNIcMTHn5t
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Zbiór wszystkich liczb rzeczywistych jest dziedziną funkcji Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x - 5 7 , 2. f x = 10 x + 10 5 x - 5 , 3. fx=5x+120x2-5, 4. f x = x 2 + 5
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. RGTdzs1T9abIb
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Zbiór wszystkich liczb rzeczywistych jest dziedziną funkcji Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x - 8 10 , 2. f x = 16 x + 16 8 x - 8 , 3. fx=8x+132x2-8, 4. f x = x 2 + 8
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. RVoefi5cqInnF
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Zbiór wszystkich liczb rzeczywistych jest dziedziną funkcji Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x - 11 13 , 2. f x = 22 x + 22 11 x - 11 , 3. fx=11x+144x2-11, 4. f x = x 2 + 11
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  5. R1DWB5PnVBY96
    Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Zbiór wszystkich liczb rzeczywistych jest dziedziną funkcji Możliwe odpowiedzi: 1. f x = x - 6 8 , 2. f x = 12 x + 12 6 x - 6 , 3. fx=6x+124x2-6, 4. f x = x 2 + 6
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 12
  1. RaxxVHkiusOg2
    Zaznacz wszystkie prawidłowe zakończenia zdania. Do dziedziny funkcji fx=3x-33+12-x należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. 14 , 2. 13 , 3. 12 , 4. 11
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. RVTMQxCpKNE5Y
    Zaznacz wszystkie prawidłowe zakończenia zdania. Do dziedziny funkcji fx=3x-18+7-x należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. 9 , 2. 8 , 3. 7 , 4. 6
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. RMa9eOT4qEzrg
    Zaznacz wszystkie prawidłowe zakończenia zdania. Do dziedziny funkcji fx=3x-15+6-x należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. 8 , 2. 7 , 3. 6 , 4. 5
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. RSxaxp25XccoI
    Zaznacz wszystkie prawidłowe zakończenia zdania. Do dziedziny funkcji fx=3x-12+5-x należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. 7 , 2. 6 , 3. 5 , 4. 4
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  5. R1Yx0jp83yio6
    Zaznacz wszystkie prawidłowe zakończenia zdania. Do dziedziny funkcji fx=3x-39+14-x należy liczba Możliwe odpowiedzi: 1. 16 , 2. 15 , 3. 14 , 4. 13
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Przykład 8

Wyznaczymy wzór funkcji opisujący wysokość h trójkąta równoramiennego o podstawie długości 6 i ramieniu długości x, uzależniony od zmiennej x.

Do wyznaczenia wzoru poszukiwanej funkcji wykorzystamy twierdzenie Pitagorasa. Zauważmy, że

h2+32=x2 |-32
h2=x2-32 
h=x2-9 

Oznacza to, że poszukiwany wzór to

hx=x2-9 .
Ćwiczenie 13
  1. RP8nHueWZ4Y5M
    Rozpatrzmy wszystkie trójkąty równoramienne, których podstawa ma długość 18. Przyjmijmy, że ramię takiego trójkąta ma długość x. Jeżeli wysokość h takiego trójkąta uzależnimy od x, to Możliwe odpowiedzi: 1. h jest funkcją x postaci h x = x 2 - 81 , 2. h jest funkcją x postaci h x = x 2 + 81 , 3. dziedziną otrzymanej funkcji h jest przedział 0,+, 4. dziedziną otrzymanej funkcji h jest przedział 9,+
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. RrawlHulupyAS
    Rozpatrzmy wszystkie trójkąty równoramienne, których podstawa ma długość 11. Przyjmijmy, że ramię takiego trójkąta ma długość x. Jeżeli wysokość h takiego trójkąta uzależnimy od x, to Możliwe odpowiedzi: 1. h jest funkcją x postaci h x = x 2 - 121 , 2. h jest funkcją x postaci h x = x 2 + 121 , 3. dziedziną otrzymanej funkcji h jest przedział 0,+, 4. dziedziną otrzymanej funkcji h jest przedział 11,+
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. RLPXUl1LLq3t7
    Rozpatrzmy wszystkie trójkąty równoramienne, których podstawa ma długość 8. Przyjmijmy, że ramię takiego trójkąta ma długość x. Jeżeli wysokość h takiego trójkąta uzależnimy od x, to Możliwe odpowiedzi: 1. h jest funkcją x postaci h x = x 2 - 64 , 2. h jest funkcją x postaci h x = x 2 + 64 , 3. dziedziną otrzymanej funkcji h jest przedział 0,+, 4. dziedziną otrzymanej funkcji h jest przedział 8,+
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. R15gqzitS6g6t
    Rozpatrzmy wszystkie trójkąty równoramienne, których podstawa ma długość 3. Przyjmijmy, że ramię takiego trójkąta ma długość x. Jeżeli wysokość h takiego trójkąta uzależnimy od x, to Możliwe odpowiedzi: 1. h jest funkcją x postaci h x = x 2 - 9 , 2. h jest funkcją x postaci h x = x 2 + 9 , 3. dziedziną otrzymanej funkcji h jest przedział 0,+, 4. dziedziną otrzymanej funkcji h jest przedział 3,+
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  5. R1BgzqVocdAHl
    Rozpatrzmy wszystkie trójkąty równoramienne, których podstawa ma długość 7. Przyjmijmy, że ramię takiego trójkąta ma długość x. Jeżeli wysokość h takiego trójkąta uzależnimy od x, to Możliwe odpowiedzi: 1. h jest funkcją x postaci h x = x 2 - 49 , 2. h jest funkcją x postaci h x = x 2 + 49 , 3. dziedziną otrzymanej funkcji h jest przedział 0,+, 4. dziedziną otrzymanej funkcji h jest przedział 7,+
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 14
  1. R14aoFAFKQo1u
    Uzupełnij poniższe zdanie, wpisując w lukę odpowiednią liczbę. Najmniejsza liczba całkowita, które należy do dziedziny funkcji fx=3-xx+8+8x-1x+10 to Tu uzupełnij.
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. RbeFQvDkdjA0D
    Uzupełnij poniższe zdanie, wpisując w lukę odpowiednią liczbę. Najmniejsza liczba całkowita, która należy do dziedziny funkcji fx=3-xx+10+10x-1x+12 to Tu uzupełnij.
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. RFd2zF6v14vVU
    Uzupełnij poniższe zdanie, wpisując w lukę odpowiednią liczbę. Najmniejsza liczba całkowita, która należy do dziedziny funkcji fx=3-xx+9+9x-1x+11 to Tu uzupełnij.
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. RCKpQypZwQzhV
    Uzupełnij poniższe zdanie, wpisując w lukę odpowiednią liczbę. Najmniejsza liczba całkowita, która należy do dziedziny funkcji fx=3-xx+5+5x-1x+7 to Tu uzupełnij.
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  5. RMGMG5KCe7doo
    Uzupełnij poniższe zdanie, wpisując w lukę odpowiednią liczbę. Najmniejsza liczba całkowita, która należy do dziedziny funkcji fx=3-xx+4+4x-1x+6 to Tu uzupełnij.
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Przykład 9

Wyznaczymy wzór funkcji opisujący obwód l prostokąta o polu równym 25 i długości jednego z boków równej x, uzależniony od zmiennej x.

Skoro jeden bok tego prostokąta ma długość x, a pole prostokąta wynosi 25, to drugi bok tego prostokąta musi mieć długość 25x.

Do wyznaczenia wzoru szukanej funkcji wykorzystajmy wzór na obwód prostokąta.

l=2x+2·25x

Oznacza to, że poszukiwany wzór to

lx=2x+50·1x.
Ćwiczenie 15
  1. RLAOfRbw7sibS
    Rozpatrzmy wszystkie prostokąty o polu równym 100. Oznaczmy wierzchołki takiego prostokąta przez A, B, C, D i przyjmijmy, że AB=x. Uzależnij od x obwód l prostokąta ABCD i ustal dziedzinę funkcji l, a następnie uzupełnij poniższe zapisy, wpisując w luki odpowiednie liczby. lx=2x+Tu uzupełnij·1x Dl=(Tu uzupełnij, )
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. R1IvJlwPdKy7E
    Rozpatrzmy wszystkie prostokąty o polu równym 36. Oznaczmy wierzchołki takiego prostokąta przez A, B, C, D i przyjmijmy, że AB=x. Uzależnij od x obwód l prostokąta ABCD i ustal dziedzinę funkcji l, a następnie uzupełnij poniższe zapisy, wpisując w luki odpowiednie liczby. lx=2x+Tu uzupełnij·1x Dl=(Tu uzupełnij, )
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. R1J3icRfUcBhE
    Rozpatrzmy wszystkie prostokąty o polu równym 49. Oznaczmy wierzchołki takiego prostokąta przez A, B, C, D i przyjmijmy, że AB=x. Uzależnij od x obwód l prostokąta ABCD i ustal dziedzinę funkcji l, a następnie uzupełnij poniższe zapisy, wpisując w luki odpowiednie liczby. lx=2x+Tu uzupełnij·1x Dl=(Tu uzupełnij, )
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. R1K6RPpZ1gtbY
    Rozpatrzmy wszystkie prostokąty o polu równym 81. Oznaczmy wierzchołki takiego prostokąta przez A, B, C, D i przyjmijmy, że AB=x. Uzależnij od x obwód l prostokąta ABCD i ustal dziedzinę funkcji l, a następnie uzupełnij poniższe zapisy, wpisując w luki odpowiednie liczby. lx=2x+Tu uzupełnij·1x Dl=(Tu uzupełnij, )
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  5. R1S4Wqx5mBBMG
    Rozpatrzmy wszystkie prostokąty o polu równym 64. Oznaczmy wierzchołki takiego prostokąta przez A, B, C, D i przyjmijmy, że AB=x. Uzależnij od x obwód l prostokąta ABCD i ustal dziedzinę funkcji l, a następnie uzupełnij poniższe zapisy, wpisując w luki odpowiednie liczby. lx=2x+Tu uzupełnij·1x Dl=(Tu uzupełnij, )
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 16
  1. R1HoDHPk1JSQJ
    Wyznacz dziedzinę funkcji fx=36-3xx-10+x+13x+11, a następnie uzupełnij odpowiedź, wpisując w luki odpowiednie liczby. Odpowiedź:Df=-13,-11-11, 10(Tu uzupełnij,Tu uzupełnij.
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  2. RYuRSBXENtV2Q
    Wyznacz dziedzinę funkcji fx=12-3xx-2+x+5x+3, a następnie uzupełnij odpowiedź, wpisując w luki odpowiednie liczby. Odpowiedź:Df=-5,-3-3, 2(Tu uzupełnij,Tu uzupełnij.
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  3. RIv12Kvv2kiNs
    Wyznacz dziedzinę funkcji fx=39-3xx-11+x+14x+12, a następnie uzupełnij odpowiedź, wpisując w luki odpowiednie liczby. Odpowiedź:Df=-14,-12-12, 11(Tu uzupełnij,Tu uzupełnij.
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  4. ROA4wV0QqtSjy
    Wyznacz dziedzinę funkcji fx=27-3xx-7+x+10x+8, a następnie uzupełnij odpowiedź, wpisując w luki odpowiednie liczby. Odpowiedź:Df=-10,-8-8, 7(Tu uzupełnij,Tu uzupełnij.
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

  5. R1QNnK8bbt3M8
    Wyznacz dziedzinę funkcji fx=24-3xx-6+x+9x+7, a następnie uzupełnij odpowiedź, wpisując w luki odpowiednie liczby. Odpowiedź:Df=-9,-7-7, 6(Tu uzupełnij,Tu uzupełnij.
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.